Për ditë e më shumë po shtohen zërat që kërkojnë ndryshimin e sistemit politik në Shqipëri, si të vetmen zgjidhje për të shpëtuar nga plagët edhe krizat ciklike të tranzicionit tonë demokratik. Ka një vërshim personazhesh kohët e fundit që kanë dalë nga strofullat e veta dhe po kërkojnë me ngulm shëmbjen e partitokracisë në Shqipëri dhe zgjedhje me lista të hapura në të gjitha nivelet. Ata po i bashkangjiten atyre pak të tjerëve, të cilët kanë vite duke u rënë këtyre këmbanave, të cilat kanë rënë për shumë kohë në veshë të shurdhër dhe janë injoruar.
Në dukje të parë ngjan sikur kjo do ta ndihmojë kauzën dhe do ta shndërrojë atë në një ortek të papërballueshëm për ata pak individë të interesuar për ta ruajtur statuskuonë. Por kam frikë se kthimi i kësaj çështjeje shumë serioze në një sport kombëtar nuk do të ndihmojë shumë. Sepse është qesharake të dëgjosh Lulzim Bashën që i bashkangjitet sot gati me këngë në gojë kësaj ideje. Dhe këtë e bën gjatë një takimi me studentë, a thua se është duke trajtuar ligjin e Arsimit të Lartë apo autonominë universitare. Ndërkohë që është udhëheqësi politik, që nxorri partinë e vet nga parlamenti, pa propozuar as edhe një germë të vetme në fuksion të këtij objektivi, të paktën për 6 vjet me radhë.
E di që e kanë në majë të gjuhës justifikimin se opozita nuk i ka pasur votat, por nuk ka qeveri që do të shkonte në zgjedhje pa kundërshtarin, nëse ai do t'i kërkonte ndryshimin e rregullave të lojës. Dhe jam i bindur se në dy zgjedhjet e fundit ka qenë më e interesuar opozita e Lulzim Bashës, sesa vetë qeveria për të mos ndryshuar asnjë fjali të Kodit Zgjedhor. Por më e rëndë akoma, është fakti se ky që po flet është i njëjti person i cili një herë të vetme, kur i ka ardhur mundësia, e ka bërë shumë më keq, jo vetëm se paraardhësi i vet në PD, por me diferencë të qartë me të gjithë liderët e tjerë politikë në Shqipëri, që nga viti 1990 e këndej. Sepse me listat personale të 2017-ës ai çuditi dynjanë, duke kapërcyer edhe vetë sistemin, për të cilin sot për herë të parë po thotë se është shumë i keq. Dhe pyetja është se çfarë fuqie magjike do të kenë rregullat e reja për dikë që ka dhënë prova se i shkel me këmbë të vjetrat.
Natyrisht, që nuk mund t'i mohosh askujt që të evoluojë dhe t'i ndryshojë bindjet dhe konceptet e veta. Dhe kjo nuk mund të mos vlejë edhe për Lulzim Bashën. Por unë druaj se nuk e ka seriozisht fare këtë që thotë. Jo thjesht për vendin që ka gjetur për ta thënë, në një takim rutinë me disa studentë. Jo aq për atë shprehjen proverbiale të Ilir Metës që "ai të gënjen edhe për orën". Por besoj se e hedh vetëm si shashkë në ajër, për të qenë brenda, sepse as nuk e do, dhe as do të luftojë kurrë që ajo të arrihet. Sepse ka qenë dhe mbetet një nga përfituesit kryesorë të këtij sistemi të kalbur, ku kryetarët e partive janë praktikisht pronarë të një biznesi fitimprurës, siç po konsiderohet çdo ditë e më shumë politika në Shqipëri. Ajo është një çështje aq serioze sa meritonte të gjithë solemnitetin e nevojshëm dhe kjo është një provë tjetër se Lulzim Basha nuk e kishte me gjithë mend atë që tha dhe është e sigurt se ai do të pranojë ndryshimin e sistemit politik vetëm nëse ndodhet nën presionin e fortë të shoqërisë, që po kërkon dëshpërimisht të dalë nga ky rreth vicioz.
Jo rastësisht, është e njëjta panoramë në krahun tjetër. Paterica më e fortë e ruajtjes së këtij mekanizmi vrasës për demokracinë dhe zgjedhjet e lira në Shqipëri po luan një cirk të ngjashëm hipokrizie. Edi Rama po bën sikur nuk i kupton thirrjet e forta dhe të gjithanshme për një reformë të thellë kushtetuese dhe po shpreh gatishmërinë për të përmirësuar teknikalitete të Kodit Elektoral. Me pak fjalë, po thotë se është gati të na bëjë një nder, që nuk po ia kërkon askush. Sepse opozitës që ka djegur mandatet po i thotë, që është gati të punojë me të, ndërkohë që ajo, as është shprehur zyrtarisht se do të ndryshojë sistemin dhe, as ka vota për të kontribuar sot për këtë çështje. Ndërsa atyre deputetëve, që nuk pranuan të largohen nga parlamenti apo të tjerëve që po shkojnë përditë të marrin mandatet e të ikurve, gati po u thotë që ju nuk jeni opozita e vërtetë. Kur në fakt, vetëm disa prej tyre, deri tani, kanë qenë të vetmet zëra në parlament që kërkojnë rënien dhe ndryshimin e sistemit politik.
Dhe kjo është një lojë djallëzore e Edi Ramës, i cili me këtë rast, e bën të paqenë të gjithë përfaqësimin e opozitës. Se atyre që janë të pamundur, për shkak të aktit të vet ekstrem, u thotë që ju kam në konsideratë, ndërsa ata që kanë në dorë diçka, i konsideron sikur janë kot, sepse tamam janë ata të tjerët. Por tek e fundit, deri këtu nuk ka asgjë për t'u çuditur. Askush nuk duhet të presë që një shkundje e mundshme për sistemin, që ushqen autoritarizmin, korrupsionin, abitraritetin dhe padrejtësinë në këtë vend të përkrahet dhe mbështetet prej atyre që e shpikën dhe nga të tjerët, që përfituan më pas nga frutet e saj. Ndaj, nëse dikush e ka seriozisht atë betejë, nuk duhet të kthejë sytë nga Edi Rama dhe Lulzim Basha, për të mos përmendur të tjerë, sepse ata duhen llogaritur si kundërshtarë.
