Nga mundësia për një sulm nga NATO, te përgatitja për një sulm në Ukrainë! A do ta hidhte vërtet Lukashenko Bjellorusinë në një luftë që Rusia po humbet? Alexander Lukashenko, lideri diktatorial i Bjellorusisë, ka mbajtur me kujdes të madh një qëndrim të ekuilibruar gjatë luftës në Ukrainë, ndërsa ekspertët janë skeptikë në lidhje me mundësinë që trupat bjelloruse të luftojnë kundër Ukrainës, pavarësisht se Putini po këmbëngul për këtë gjë.
Më 24 shkurt, trupat ruse që ishin grumbulluar në territorin Bjellorusi kaluan përtej kufirit në Ukrainë, duke përdorur vendin e tij si një terren në pushtimin më të madh në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Por udhëheqësi bjellorus nuk i është bashkuar luftës drejtpërdrejt ose nuk ka dërguar trupat e tij në luftë, duke thënë ndonjëherë se ai ndjente që pushtimi po "zvarritej".
Tani, takimet midis Lukashenkos dhe Vladimir Putin kanë ngritur edhe një herë frikën se ai do të hyjë në luftë në krah të Rusisë. Lukashenko ka thënë se Bjellorusia dhe Rusia do të vendosin një grup të përbashkët ushtarak dhe se mijëra trupa ruse do të mbërrijnë në vendin e tij në ditët në vijim për stërvitje.
“Ne theksojmë edhe një herë se detyrat e grupit të forcave rajonale janë thjesht mbrojtëse. Dhe të gjitha aktivitetet e kryera në këtë moment synojnë të japin një përgjigje të mjaftueshme ndaj veprimeve pranë kufijve tanë", tha ministri bjellorus i mbrojtjes, Viktor Khrenin, në një deklaratë të martën.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskiy, dha alarmin gjatë një takimi të G7 të martën, duke propozuar dërgimin e paqeruajtësve të OKB-së në kufirin midis Ukrainës dhe Bjellorusisë për të parandaluar Lukashenkon nga nisja e një "provokimi".
Pavarësisht nga shenjat paralajmëruese, ka dyshime të konsiderueshme se Lukashenko është gati të hedhë forcat e veta në një luftë që Rusia po humbet në Ukrainë, dike marrë parasysh se është nën presionin e Putinit.
“Sigurisht që Putini ka shumë ndikim. Por ai nuk mund ta detyrojë Lukashenkon të kryejë vetëvrasje politike,” tha Artyom Shraibman, një analist politik bjellorus dhe studiues jorezident në Carnegie Endoëment for International Peace.
"Kjo është arsyeja pse unë mendoj se Lukashenko do të përpiqet patjetër t'i rezistojë çdo shtytjeje për një luftë të plotë", shtoi Shraibman.
“Nga ana tjetër, nuk mund të vë bast se ai do të jetë i suksesshëm në këtë përgjithmonë”, vazhdoi ai, teksa theksoi se “ka mënyra se si Rusia mund të veprojë që do të provokonin Bjellorusinë për të marrë pjesë në luftime."
Përveç dërgimit të trupave të trupave të tij në luftime, Lukashenko mund të lejojë që trupat ruse të dislokohen në kufijtë e Bjellorusisë me qëllim që të zgjerojë mbrojtjen e Ukrainës ose ndoshta të lejojë Rusinë të përdorë Bjellorusinë si një terren trajnimi për disa nga dhjetëra mijëra rusë të mobilizuar në shërbejnë në ushtri.
Sipas Projektit Bjellorusian Hajun, një grup monitorues aktivistësh, stërvitjet e përbashkëta mund të mbahen pranë disa ndërtesave komunale në qytetin e Jelsk, vetëm 17 km (10 milje) larg kufirit ukrainas.
Me nisjen e këtyre stërvitjeve, orët mësimore ishin anuluar në një shkollë muzikore pranë një stacioni policor lokal dhe ndërtesës administrative. Vendasve u ishte thënë gjithashtu që të mos filmonin një kolonë të re automjetesh të blinduara që do të mbërrinin të mërkurën, sipas raportimeve nga organizatat vendase.
Konrad Muzyka, një analist i pavarur i mbrojtjes dhe Drejtor i Rochan Consulting, shkroi se pak organizata monitorojnë qëndrimin ushtarak të Bjellorusisë sepse forcat e tyre të armatosura "janë relativisht të dobëta dhe përveç retorikës (Lukashenko), nuk ka asgjë atje".
Ushtria do të duhej të mobilizonte 20,000 burra në mënyrë që të arrinte fuqinë e plotë, shkroi ai. Dhe do të kishte kohë të mjaftueshme për të dhënë një paralajmërim strategjik nëse Bjellorusia do të fillonte të mobilizohej dhe të lëvizte trupat e saj drejt kufirit.
Megjithatë, Bjellorusia ka kryer stërvitje në shkallën më të lartë që nga koha e Luftës së Ftohtë, shkroi ai, duke theksuar se “Minsku testoi të gjitha aftësitë sikur po përgatitej të shkonte në luftë”.
"Ka tre shpjegime të mundshme pas kësaj sjelljeje: 1) Përgatitja për një sulm të NATO-s 2) Për të lidhur forcat ukrainase pranë kufirit për të parandaluar vendosjen e tyre në zona të tjera 3) Përgatitja për një sulm në Ukrainë," tha ai. Tani për tani, ka shkruar ai, është i fokusuar në opsionet dy dhe tre.
Videot kanë sugjeruar se në vend që Rusia të lëvizë armatim të rëndë në Bjellorusi në përgatitje për një sulm ndaj Ukrainës prej andej, po ndodh e kundërta: Bjellorusia po dërgon tanke, municion dhe kamionë nga magazinat e veta në Rusi. Projekti Bjellorusian Hajun publikoi video të tetë tankeve T-72A që po transportoheshin nga Minsku drejt Rusisë dhe tha se dëshmitarët panë 15-30 tanke dhe të paktën 28 kamionë “Ural”.
Franak Viačorka, këshilltar i lartë i liderit të opozitës bjelloruse Sviatlana Tsikhanouskaya, tha se ai nuk besonte se trupat bjelloruse do të merrnin pjesë në mënyrë aktive në luftën në Ukrainë.
Ai tha: "Unë dyshoj shumë, ne nuk kemi asnjë pistë për këtë. Në fakt, përkundrazi, udhëheqësit ushtarakë po përpiqen të qetësojnë trupat duke thënë se nuk do të përfshihen në luftë pasi trupat janë shumë të shqetësuar duke parë suksesin e ukrainasve. Askush nuk dëshiron të luftojë për Putinin”.
Viačorka tha se ushtria bjelloruse nuk kishte kapacitet për të luftuar në Ukrainë.
Ai tha: “Ne nuk kemi trupa apo pajisje ushtarake. Shumë pajisje tashmë i janë dorëzuar Federatës Ruse. Gjithçka që mundej, tashmë është vënë në përdorim. Ka pak trupa të gatshme luftarake, deri në 7 mijë, dhe ato nuk janë gati për një operacion sulmi.”
Megjithatë, pyetjet më të mëdha mund të jenë politike. Duke i mbijetuar një lëvizjeje proteste në vitin 2020, Lukashenko nuk do të dojë të rrezikojë më tej pozicionin e tij për një luftë që, sipas sondazheve jozyrtare, është jashtëzakonisht jopopullore në Bjellorusi.
"Ai nuk dëshiron të tërhiqet zvarrë në luftë për shkak të kaq shumë rreziqeve që mund të krijojë për të," tha Shraibman, duke vënë në dukje se sondazhet treguan se më pak se 10% e bjellorusëve mbështesin përfshirjen e drejtpërdrejtë në luftën në Ukrainë.
Dhe me Rusinë tani në tërheqje, bashkimi me luftën mund ta lidhë fatin e tij me një pushtim që ndoshta do të përfundojë në dështim.
"Autoritarët nuk janë shumë të zotët për t’iu mbijetuar disfatave ushtarake", tha ai./
Përktheu nga ‘The Guardian’ Shqiptarja.com
