Parku më i ri i Turqisë është një muze nënujor i 14 mbytjeve të anijeve që shtrihen nën valët e Ngushticës së Dardaneleve, një paraqitje e shkurtër e betejave të ashpra midis forcave osmane dhe aleate në Luftën e Parë Botërore.
Fotografi turk Savas Karakas ishte një nga të parët që hipi në një varkë dhe u zhyt në varrin e detit kur parku u hap të shtunën. Atje, thotë ai, ai ishte në gjendje të lidhej përsëri me gjyshin e tij i cili luftoi në fushatën e Galipolit të vitit 1915.
"Duart e gjyshit tim u shpërfytyruan dhe u dogjën në veprim, dhe unë gjithmonë kisha frikë prej tyre," tha Karakas, i cili jeton në Stamboll dhe emri i të cilit do të thotë "luftë", pas betejës.
"Por kur vij në Galipoli dhe zhytem, metali dhe çeliku i ndryshkur i rrënojave më kujton duart e gjyshit tim dhe unë e mbaj dorën e tij nën ujë."
Parku Nënujor Historik Gallipoli u hap 106 vjet pasi forcat osmane dhe aleate gjermane ndaluan një pushtim nga trupat britanike, franceze, australiane dhe të Zelandës së Re.
Rezistenca Osmane mbetet një pikë krenarie e thellë në Turqinë moderne. Në atë kohë, ajo prishi planin e Aleatëve për të kontrolluar ngushticat që lidhin Egjeun me Detin e Zi, ku ishin vendosur aleatët e tyre detarë rusë.
Humbjet e rënda britanike përfshinin anijen luftarake HMS Majestic 120 metra , e cila është ndalesa e parë për zhytësit në një thellësi prej 24 metrash në brigjet e Seddulbahir.
Ajo dhe anijet e tjera janë kryesisht të paprekura në fund të detit. /VOA
"Ne jemi një brez me fat sepse ne ... ende mund t'i vizitojmë ato monumente," tha Ali Ethem Keskin, një tjetër fotograf nënujor nga Stambolli.
"Kur fillova të zhytem ... ndjeva momentin që ata ishin fundosur dhe ndjeva stresin e luftës," tha ai. "Ndjeva panikun që ata ndjenin në atë moment."
