Pak ditë më parë, Zv.Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, Ranieri Guerra, shpjegoi se epidemia e koronavirusit ka shumë ngjashmëri me gripin spanjoll që shkatërroi botën një shekull më parë
“Edhe pse ka shenja pozitive, emergjenca shëndetësore e lidhur nuk mund të thuhet se ka përfunduar përfundimisht” - Kjo është ajo që deklaroi Ranieri Guerra, zëvendësdrejtor i Organizatës Botërore të Shëndetit (OBSH), i cili së bashku me dhjetë shkencëtarë italianë deklaroi pak ditë më parë se ata që preken sot nga Covid kanë një ngarkesë më të dobët virale.
Eksperti, tha se duhet të jemi të kujdesshëm pasi Covid po sillet si gripi spanjoll që uli agresivitetin në muajt e verës dhe u rikthye edhe më i egër në vjeshtë, duke vrarë 50 milion gjatë valës së dytë. Një skenar makthi i cili natyrisht, shpresojmë se nuk do të materializohet.
Një krahasim i rrezikshëm apo një krahasim i dobishëm për të parandaluar një valë të mundshme të re, madje edhe më vrastare se e para?
Studiuesit thonë se nëse ka shumë ngjashmëri që bashkojnë pandeminë Sars-CoV-2 me atë të gripit Spanjoll (i cili preku njerëzimin e dobësuar nga Lufta e Parë Botërore mbi një shekull më parë), ekzistojnë gjithashtu po aq dallime.
Kreu i spitalit Sacco në Milano, në Itali Massimo Galli, pajtohet që virusi ende nuk është mposhtur. Por për të është shumë më pak e përshtatshme për të imagjinuar një valë të dytë të Covid në modelin e Gripit Spanjoll.
"Unë nuk jam parashikues i fatit dhe nuk kemi siguri absolute. Por ne nuk jemi as në vitin 1918 ”, tha Galli.
Hija e spanjollit
Spanjolli (H1N1) ulin viralitetin në verën e 102 viteve më parë, por në vjeshtë u kthye më vdekjeprurëse se më parë dhe shkaktoi dhjetëra miliona viktima në një botë që atëherë numëronte 2 miliardë banorë. Për të qenë më të saktë, thonë burimet e agjencisë, midis viteve 1918 dhe 1920, gripi spanjoll vrau rreth 50 milion njerëz, përfshirë 675 mijë vetëm në Shtetet e Bashkuara.
Ai vrau më shumë sesa murtaja e shekullit të katërmbëdhjetë dhe më shumë sesa Lufta e Madhe. Paralelja e hequr nga OBSH-ja për të evokuar rrezikun e një valë të dytë të koronavirusit në vjeshtë, bazohet në faktin se gripi spanjoll arriti në mes të marsit dhe korrikut 1918 dhe nga gushti filloi valën e tij te dytë, më e keqe se e para. Rënia e infeksioneve në muajt e ngrohtë u pasua nga një rimëkëmbje e ashpër dhe e e egër e pandemisë midis shtatorit dhe tetorit me një valë të dytë që shkaktoi dhjetëra miliona vdekje.
Epidemia shpërtheu në kohën e Luftës së Parë Botërore dhe sigurisht që u favorizua nga kushtet njerëzore dhe higjienike të cilave iu nënshtroheshin ushtarët në llogore. Shkalla e vdekshmërisë ishte jashtëzakonisht e lartë sidomos midis njerëzve të shëndetshëm të moshës 15 deri në 34 vjeç.
Analogjitë dhe ndryshimet
Por cilat janë analogjitë dhe ndryshimet? Le të fillojmë me analogjitë: si Sars-CoV-2 ashtu edhe Gripi Spanjoll transmetohen përmes ajërit dhe prekjes, në shumicën e rasteve, kryesisht shkaktojnë probleme të frymëmarrjes dhe mushkërive. Të dy shkaktuan të njëjtin reagim psikologjik te popullata.
Përsa i përket ndryshimeve, nga pikëpamja shkencore duhet të kemi parasysh mënyrat e transmetimit dhe rrezikun. Sa i përket spanjollit, vlerësohet një normë vdekshmërie midis 2% dhe 10%; për Sar-CoV-2, nga ana tjetër, vdekshmëria është afro rreth 5%.
Dallime të tjera: Gripi spanjoll ‘vrau’ shumicën e të rinjve ndërsa Sars-CoV-2 është veçanërisht i rrezikshëm për njerëzit e moshuar. Sikur të mos mjaftonte kjo, duket se koronavirusi është relativisht i qëndrueshëm ndërsa virusi spanjoll ndryshonte, krijonte mutacione, me shpejtësi. Së fundmi, Sars-CoV-2 nuk duket se varet veçanërisht nga sezoni.
