Në fillim të nëntorit, 50 deputetë të opozitës gjeorgjiane iu drejtuan anëtarëve të NATO-s dhe BE-së, duke bërë thirrje për një qëndrim të bashkuar kundër planit të Rusisë për të krijuar një bazë të përhershme detare në rajonin e shkëputur gjeorgjian të Abkhazisë.
Planet e Kremlinit kanë nxitur frikën se baza mund të tërheqë Gjeorgjinë shpresëdhënëse në BE në luftën e Rusisë në Ukrainë, dhe të dëmtojë planet e Tbilisit për një port të Detit të Zi, raporton BBC.
“Ne njëzëri dhe me vendosmëri dënojmë pushtimin rus, militarizimin dhe veprimet e tjera që synojnë aneksimin e territoreve të okupuara të Gjeorgjisë, shprehja e re e të cilave është hapja e një baze të përhershme detare ruse në portin e Ochamchire”, thuhet në njoftimin për shtyp të përfaqësuesve të Gjeorgjisë.
Disa javë më parë, udhëheqësi de fakto i Abkhazisë, Aslan Bzhanija, konfirmoi se ishte nënshkruar një marrëveshje me Kremlinin për një bazë të përhershme detare në portin e Detit të Zi të Ochamchire.
Abkhazia njihet ndërkombëtarisht si pjesë e Gjeorgjisë, por ka qenë nën kontrollin e forcave ruse dhe separatiste që nga vitet e 90-ta.
Ministria e Jashtme e Gjeorgjisë e dënoi planin rus si një “shkelje të rëndë të sovranitetit dhe integritetit territorial të Gjeorgjisë”, megjithëse autoritetet në Tbilisi hodhën poshtë rëndësinë e bazës së përhershme detare, duke e përshkruar atë si një kërcënim të menjëhershëm.
“Edhe nëse ata fillojnë të ndërtojnë një bazë në Ochamchire, do t’u duhen të paktën tre vjet. Ne jemi të fokusuar në kërcënimet e menjëhershme, jo kërcënimet që mund të vijë në të ardhmen”, i tha BBC-së, Nikoloz Samharadze, kryetar i Komisionit të Punëve të Jashtme të Parlamentit të Gjeorgjisë.
Ai thotë se qeveria është më e përqendruar tek qytetarët gjeorgjianë që vriten ose kidnapohen nga forcat ruse, pranë vijës së okupimit që ndan Gjeorgjinë nga territoret e saj të shkëputura të Abkhazisë dhe Osetisë së Jugut.
“Nuk po shohim asnjë lëvizje për fillimin e ndërtimit në Ochamchire”, shtoi ai.
BBC analizoi imazhet satelitore që tregojnë punimet e reja të pastrimit dhe ndërtimit në port, të kryera pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022.
Sipas qeverisë de fakto të Abkhazisë, puna e gërmimit nënkuptonte se Ochamchire tani mund të strehonte anije mallrash më të mëdha deri në 13,000 tonë.
Agjencia e inteligjencës ukrainase pretendon se qëllimi është të lejojë anijet luftarake të Flotës ruse të Detit të Zi, të përdorin Ochamchire si një port të sigurt.
Nëse Rusia do të përdorte Ochamchire për të sulmuar Ukrainën, ose nëse Ukraina do të vendoste të synonte anijet ruse atje, atëherë Gjeorgjia do të bëhej një vend i prekur nga lufta, thotë Natia Seskuria nga Instituti Royal United Services.
“Nëse Putini ka nevojë që Gjeorgjia të përfshihet apo të tërhiqet disi në këtë luftë, ai do ta bëjë atë nëse është në interesin e tij dhe nëse ka aftësinë për të ushtruar presion mbi Gjeorgjinë”, tha Seskuria.
Jo vetëm që kjo ndikon në frikën gjeorgjiane për t’u tërhequr zvarrë në luftë, por ka shqetësime se planet e vetë Tbilisit për një projekt mega-infrastrukturor në bregun e Detit të Zi mund të prishen.
Porti në qytetin gjeorgjian Anaklia është më i afërti me Abkhazinë. Projekti i Anaklisë konsiderohet kyç për nxitjen e tregtisë përgjatë të ashtuquajturit Korridor i Mesëm, rruga më e shpejtë për dërgimin e mallrave midis Azisë dhe Evropës.
Rruga anashkalon Rusinë si një kanal tokësor, e Banka Botërore ka vlerësuar se mund të përgjysmojë kohën e udhëtimit dhe të trefishojë vëllimet e tregtisë deri në vitin 2030.
Kremlini e ka kundërshtuar prej kohësh atë si një projekt të SHBA-së dhe ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov, ka argumentuar se nëndetëset e marinës amerikane mund të ankorohen atje.
Por edhe pse Gjeorgjia ka një popullsi kryesisht pro-evropiane, qeveria e saj ka një marrëdhënie komplekse me Moskën. Në vitin 2020, qeveria gjeorgjiane anuloi kontratën e ndërtimit të portit të dhënë një konsorciumi të mbështetur nga bankat dhe investitorët perëndimorë.
Mamuka Hazaradze, i cili drejtoi konsorciumin origjinal të zhvillimit të Anaklias, thotë se qeveria në Tbilisi ka ngadalësuar zhvillimin e portit për të qetësuar Moskën.
“Problemi më i madh që kemi me këtë qeveri është se ajo u shërben interesave ruse, sepse Anaklia nuk është në interesat ruse”, tha Hazaradze. Ai thotë se prova e kësaj është se baza ruse po ndërtohet vetëm 30 kilometra larg Detit të Zi.
