Publikohen disa dokumente të panjohura të nxjerra nga Arkivi Qendror i Shtetit në Tiranë (fondi i ish-Komitetit Qendror të PPSH-së, dhe fondi personal, Enver Hoxha), ku ndodhet ditari politik i ish-udhëheqësit kryesor të Shqipërisë komuniste, Enver Hoxha, që i përket një periudhe kohore katër vjeçare, (dhjetor 1979 – dhjetor 1983), ku ai ka mbajtur shënime dhe ka analizuar ngjarjet kryesore të ndodhura në Afganistan, që nga data 27 dhjetor e vitit 1979-të, kur ai u pushtua ushtarakisht nga ana e Bashkimi Sovjetik, të cilët zbarkuan aty rreth 50 mijë trupa, pasi ishte kryer më parë një grusht shteti kundër kryeministrit Hafiz Ullah Amin, që njihej si prosovjetik. Ditari i plotë i ish-diktatorit komunist të Shqipërisë me shënime, komente dhe analiza rreth pushtimit të Afganistanit dhe ngjarjeve të ndodhura në Iran, ku reagimi i parë në arenën ndërkombëtare erdhi nga ana e amerikanëve, pasi presidenti Carter, në shenjë presioni ndaj atij agresioni ushtarak, anulloi kontratën prej 17 milion tonë grurë që SHBA-ve do t’i shiste Bashkimit Sovjetik. Si e përshkruante Enver Hoxha në ditarin e tij luftën guerile të afganëve, ku midis të tjerash shkruante: “Shpesh kur lexoj raporte ose kur shikoj kronikat televizive të luftimeve dhe aksioneve të guximshme që luftëtarët guerilas afganë, kryejnë kundër formacioneve të fuqishme ose kolonave të motorizuara të ushtrisë pushtuese sovjetike, duke kërcyer nga shkëmbi në shkëmb, mes dëborës dhe akullit, shiut dhe vështirësive, të panumërta të tjera, dhe vetëm të armatosur me pushkë, mendja ime kthehet tek lavdia jonë Lufta Nacionalçlirimtare, ndaj heroizmit dhe sakrificat e popullit tonë trim, patriot, dhe revolucionar”.
Vijon nga numri i kaluar
Ditari politik i Enver Hoxhës: Shënime për Afganistanin dhe Iranin
NGJARJET QE PO ZHVILLOHEN NE VENDET MYSLIMANE DUHET TË SHIKOHEN NË DRITËN E MATERIALIZMIT DIALEKTIK E HISTORIK
E PREMTE 2 JANAR 1981
POPULLI AFGAN NUK NENSHTROHET
Patriotët afganë e pritën me demonstrata të mëdha dhe me armë përvjetorin e pushtimit të vendit të tyre nga ushtria social-imperialiste sovjetike. Në disa rajone, sipas mundësive e kushteve rrethanore, pushtuesit u sulmuan e u goditën me armë e me gurë. Nga sa kam lexuar në axhanset e lajmeve, këto ditë në një lagje qendrore të Kabulit, ndodhi një shpërthim i fuqishëm në një objekt të rëndësishëm të sovjetikëve. Shumë ndërtesa të tjera qeveritare janë goditur me gurë, ndërsa ushtarët sovjetikë kanë përdorur armët e zjarrit kundër demonstruesve, studentë, punëtorë e qytetarë të thjeshtë. Ka pasur të plagosur e shumë të arrestuar. Afganët janë popull i varfër, por krenar e me tradita trimërie.
Prandaj atë nuk mund ta nënshtrojnë as forca numerike e madhe e pushtuesve, as armët moderne, as terrori i tyre i egër. Aksionet e tanishme janë akoma të vogla, por në të ardhmen ato do të rriten e do të kthehen në beteja të ashpra e dërrmuese kundër hordhive të social-imperialistëve sovjetikë deri në dëbimin e tyre të plotë nga toka e Afganistanit. Shtypja e të huajit nuk e shuan, por e ndez më fort urrejtjen e popujve. Këtë ne shqiptarët e kemi provuar mbi vetë kurrizin tonë derisa arritëm fitoren përfundimtare mbi pushtuesit nazifashistë e shërbëtorët e tyre vendas.
E MARTE 24 SHKURT 1981
VEPRIME TERRORISTE TË USHTRISË SOVJETIKE NË AFGANISTAN
Agjencitë e lajmeve herë pas here flasin për luftën e guximshme të patriotëve afganë kundër ushtrisë sovjetike të pushtimit në Afganistan, si dhe për veprime të tyre të shpeshta në zonat fshatare, sidomos rreth e përqark Kabulit. Po ato flasin, gjithashtu, edhe për reprezaljet e egra e barbare të sovjetikëve kundër popuIlit afgan. Të ashpra janë masat e reprezalje sidomos në zonat fshatare ku ka rezistencë dhe populli mbështet luftëtarët e lirisë.
Njësitë e ushtrisë sovjetike godasin pa pushim me artileri, me aeroplanë e helikopterë zona të tëra pa dallim. Flitet për mijëra të vrarë midis popullsisë së pambrojtur. Këto ditë ushtria sovjetike e pushtimit ka goditur me artileri edhe qytetin e Kandaharit, duke përfshirë edhe një shkollë teknike. Në qendër të qytetit tani patrullojnë autoblinda e mjete të tjera të rënda ushtarake. Këto veprime pirateske të sovjetikëve agjencitë e lajmeve me të drejtë i quajnë reprezalje nga më të ashprat që nga dhjetori i vitit 1979.
E MARTE 3 NENTOR 1981
GODITJE TE VAZHDUESHME PUSHTUESVE SOVJETIKE
Edhe pse jam shumë i zënë me punimet e Kongresit të Partisë, lexoj me vëmendje lajmet e agjencive të ndryshme, jo vetëm për të parë jehonën e punimeve të Kongresit tonë, por edhe për të ndjekur ngjarjet kryesore ndërkombëtare. Këto ditë kam vënë re se patriotët afganë kanë zhvilluar përleshje të përgjakshme me pushtuesit social-imperialistë sovjetikë dhe kanë futur në dorë një rajon të tërë në afërsitë e kryeqendrës së provincës veriore të Takharit. Aksionet e patriotëve janë shtuar shumë edhe brenda në Kabul, ku kanë goditur Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe burgun e tmerrshëm të Pul el Sharkit.
Patriotët kontrollojnë një numër rrugësh që lidhin Kabulin me krahinat kryesore të vendit, ku ka përqendrime të mëdha ushtarake sovjetike, e sidomos atë që shpie në drejtim të kufirit me Bashkimin Sovjetik. Në një aeroport, në afërsitë e Kabulit, patriotët kanë rrëzuar një helikopter të sovjetikëve. Ushtria sovjetike dhe mbeturinat e ushtrisë kukull afgane paskan filluar një ofensivë të gjerë “për të çliruar” Kandaharin, qyteti i dytë më i madh i Afganistanit, i cili prej më se dy muajsh mbahet nga forcat patriotike. U lumtë patriotëve afganë! Rezistenca dhe lufta e tyre patjetër do të kurorëzohen me fitore.
E MERKURE 26 JANAR 1983
LUFTETARET AFGANE JU SHKAKTOJNE HUMBJE TE RENDA PUSHTUESVE SOVJETIKE
Rezistenca e armatosur e popullit afgan kundër okupatorëve social-imperialistë sovjetikë është duke vazhduar me sukses. Edhe pse sovjetikët kanë krijuar një çensurë të rreptë, që nga koha e pushtimit, deri në momentin që po publikohen fakte të ndryshme tregohet se, pavarësisht terrorit, shtypjes së egër ushtarake, çensurës, dhe bombardimeve masive nga ushtria sovjetike, lufta e popullit afgan është shtuar dhe zgjeruar. Disa dite më parë agjencitë e lajmeve raportuan një aksion të guximshëm në Mazar-i-Sharif në veri të Afganistanit, në të cilin u kapën 16 këshilltarë kryesorë ushtarakë sovjetikë.
Dje u raportua për një sulm të fuqishëm në aeroportin e madh të Jalalabad, afër Kabulit, në të cilin u shkatërruan 13 helikopterë sovjetikë. Herë pas here edhe agjencitë e lajmeve raportojnë sulme të fuqishme të cilat, kryhen ndaj shtabeve dhe komandave ushtarake sovjetike. Ndërtimi dhe organizimi i rezistencës dhe luftës guerilje nga patriotë afganë na gëzon, pa masë. Përveç fakteve të tjera, ajo konfirmon që teza Marksiste-Leniniste thotë se popujt, sado të vegjël dhe të paarmatosur të jenë, kur bëhet fjalë për mbrojtjen e lirisë, pavarësisë dhe nderit të tyre, mund të nisin sulme të fuqishme dhe të triumfojnë mbi armiqtë e egër, si p.sh., imperialistët amerikanë, ose social-imperialistët sovjetikë, të cilët në raport me popujt e vegjël, janë shumë më të armatosur dhe më të fuqishëm.
Populli i Afganistanit ka një histori të luftimeve heroike kundër pushtuesve të huaj. Ata zhvilluan, rezistencë të fortë ndaj ndikimit dhe presionit të carëve rusë. Ata luftuan kolonialistët britanikë për dekada të tëra. Ata zhvilluan, tre luftëra kundër ushtrive britanike, duke u dhënë atyre një mësim që Londra, nuk do ta harronte kurrë. Në vitin 1921 ata i dëbuan britanikët, plotësisht nga vendi dhe fituan pavarësinë e tyre kombëtare. Kjo forcon bindjen tonë se populli afgan, do të triumfojnë mbi pushtuesit sovjetikë, dhe se ata gjithashtu, do të dalin nga kjo luftë edhe më të ndërgjegjshëm për nevojën për mbrojtjen së të drejtave të tyre kombëtare dhe shoqërore.
E ENJTE 10 MARS 1983
KUR NJE POPULL I TERE LUFTON ASNJE FUQI E MADHE NUK MUND TA MPOSHTE ATE
Patriotët afganë me sa duket kanë sulmuar përsëri ambasadën sovjetike në Kabul, pavarësisht nga forca e jashtëzakonshme e mbrojtjeve të saj të shumta. Në këtë vend me një popull kaq trim e luftarak, social-imperialistët sovjetikë, po aplikojnë politikën e “tokës së djegur”. Por në fakt toka, është ndezur dhe po digjet në këmbët e tyre. Ata kurrë nuk do të jenë të sigurt dhe në paqe, kudo në Afganistan. Raportet për rezistencën e armatosur dhe veprimet e guximshme të patriotëve afganë tregojnë se kur një popull lufton për tokën, larine, dhe të drejtën e tij, asnjë fuqi e madhe, sado e armatosur rëndë të jetë, nuk mund t’a mposhtë atë.
E ENJTE 3 NENTOR 1983
BRAVO PATRIOTEVE AFGANE
Siç raportojnë agjencitë e lajmeve, ditët e fundit patriotët afganë sulmuan Shtabin e Përgjithshëm të ushtrisë pushtuese sovjetike e pushtimit, dhe njëkohësisht ambasadën e Bashkimit Sovjetik në Kabul. Raportet gjithashtu flasin për veprime të guximshme në qytetet e tjera të mëdha të vendit dhe sulme ndaj pozicioneve strategjike sovjetike. Zjarr, zjarr, i pandërprerë, ndaj pushtuesit të huaj!
DHJETOR 1983
LINDJA E MESME NE VITIN 1983
Shënime
POPULLI AFGAN DO TI DEBOJE PUSHTUESIT SOVJETIKE
Këto ditë po shohim përfundimin e katër viteve luftë, që nga pushtimi i Afganistanit nga ushtria sovjetike. Social-imperialistët sovjetikë e kryen këtë agresion fashist me shpresën se gjithçka do të harrohej shpejt dhe kjo i bëri të besojnë se populli afgan, do të mashtrohej dhe nënshtrohej po aq shpejt. Por ata u gabuan rëndë. Afganistani dhe populli i tij, për asnjë moment nuk u pajtuan me pushtimin e atdheun e tyre nga hordhitë social-imperialiste sovjetike.
Përkundrazi, ata kanë luftuar dhe po luftojnë me armë në dorë aq efektivisht saqë qeveria sovjetike është detyruar për të dërguar përforcime të vazhdueshme dhe të freskëta me trupa dhe armë më moderne, duke përfshirë dhe armët kimike, për të kryer bombardime masive me anë të forcave ajrore dhe artilerisë, duke shpopulluar, shkatërruar, dhe masakruar, fshatra të tërë. Ata, për kombin afgan, po përdorin politikën e tokës së djegur dhe po mbushin burgjet me luftëtarë trima afganë.
Çfarë nuk kanë përdorur social-imperialistët sovjetikë gjatë këtyre katër viteve për të nënshtruar populli afgan ?! Por ata, as nuk janë nënshtruar as nuk janë frikësuar. Dhe ata, nuk do të nënshtrohen dhe frikësohen kurrë. Gjatë vitit 1983 rezistenca e armatosur e luftëtarëve afganë ndaj pushtuesve sovjetikë, mori përmasa më të gjera dhe më të mëdha. Garnizone të fuqishme të ushtrisë pushtuese sovjetike kanë qenë objektivat e sulmeve të përsëritura nga patriotë afganë dhe jo vetëm në mal, në rajone si në provincat e Paktya, Kandahar dhe Herat, etj., por edhe në kryeqytetin e vendit, Kabul.
Në një numër rastesh janë sulmuar dhe objekte të rëndësishme si ambasada sovjetike “fortesë” dhe ndërtesat ku janë ngulitur komandat e pushtuesve sovjetikë. Gjeneralë, oficerë të tjerë të lartë, si dhe mijëra ushtarë janë vrarë, shumë këshilltarë janë zënë rob, aeroportet ushtarake, janë sulmuar duke bërë që të shkatërrohen, mjaft aeroplanë, helikopterë, tanke, artileri, dhe mjete të tjera, të luftës. Ndërsa sasi të mëdha armësh janë kapur si trofe. Toka është e ndezur nën këmbët e okupatorëve sovjetikë që janë të detyruar të jetojnë në panik mes njerëzve që i njihnin ata jo si “miq”, por si armiq të egër, që duhen luftuar deri në vdekje.
Pushtuesit sovjetikë nuk mund të ndihen, për asnjë moment të sigurt në tokën afgane, pavarësisht numri i ushtarëve dhe sasia e armëve të fuqishme që ata kanë vendosur atje, është e konsiderueshme. Populli luftarak trim i Afganistanit, të cilët janë të varfër dhe të armatosur kryesisht me armë të kapura pushtuesve, po vendosin një shumë shembull i mirë se si pushtuesit e huaj, kushdo që ata janë, sado të fuqishëm dhe të armatosur rëndë që ata mund të jenë, mund dhe duhet të luftohen, deri në fund. Se si aftësia për të luftuar, cilësitë e trimërisë dhe vetëmohimit, fitohen gjatë luftimeve për të mbrojtur lirinë dhe atdheun e tyre.
Shpesh kur lexoj raporte ose kur shikoj kronikat televizive të luftimeve dhe aksioneve të guximshme që luftëtarët guerilas afganë, kryejnë kundër formacioneve të fuqishme ose kolonave të motorizuara të ushtrisë pushtuese sovjetike, duke kërcyer nga shkëmbi në shkëmb, mes dëborës dhe akullit, shiut dhe vështirësive, të panumërta të tjera, dhe vetëm të armatosur me pushkë, mendja ime kthehet tek lavdia jonë Lufta Nacionalçlirimtare, ndaj heroizmit dhe sakrificat e popullit tonë trim, patriot, dhe revolucionar.
Sigurisht, lufta jonë ishte shumë më e madhe, në nivel më të lartë, dhe shumë më e mirë-organizuar dhe, mbi të gjitha, ajo u drejtua nga Partia jonë Komuniste mbi baza e mësimeve të marksizëm-leninizmit. Njerëzit tanë, të drejtuar nga organizata e Frontit Demokratik, dhe të bashkuar, pa dallim si për rajonin ose fenë, ishin më të vetëdijshëm për idealet për të cilat ata duhej të luftonin, dhe luftuan, dhe për karakterin e gjendjes të cilën ata do ta ndërtonin mbi rrënojat e regjimeve të kaluara, pas fitores.
Sidoqoftë, e përsëris se lufta e popullit afgan, është një luftë e drejtë, dhe luftëtarët patriotë të Afganistanit, meritojnë të jenë të nderuar dhe ë respektuar nga të gjitha forcat patriotike të botës, të mbështeten në mënyrë që ata të munden të shtojnë luftën e tyre çlirimtare edhe më tej derisa ti përzënë pushtuesit sovjetikë plotësisht nga atdheun i tyre. Dhe, pavarësisht nëse e duan apo jo social-imperialistët sovjetikë dhe lakejt e tyre lokalë, kjo sigurisht që do të realizohet në një të ardhme jot ë largët dhe populli i Afganistanit, do të rifitojnë lirinë dhe pavarësinë e tij. /Memorie.al
