Uashingtoni dhe Moska – sipas Bloomberg – synojnë të arrijnë një marrëveshje për Ukrainën që do të ngrinte situatën aktuale në terren, duke hapur rrugën për një armëpushim dhe për diskutime teknike mbi një marrëveshje paqeje afatgjatë. Kjo marrëveshje paraprake do t’i linte Rusisë territoret e pushtuara gjatë pushtimit, duke ngrirë kështu vijën e frontit. Sipas “Wall Street Journal”, Putini do të ishte i gatshëm të ndalojë armiqësitë në këmbim të rajonit të Donetskut, një pretendim që presidenti rus e kishte paraqitur tashmë së bashku me Krimenë, të cilën forcat e tij e aneksuan në mënyrë të paligjshme në vitin 2014. Por kjo do të kërkonte që Zelensky të jepte urdhër për t’u tërhequr nga pjesët e Luganskut dhe Donetskut të kontrolluara nga Kievi, duke i dhënë Rusisë një fitore që ushtria e saj nuk ka arritur ta marrë në fushën e betejës. Nga ana tjetër, Moska, si pjesë e marrëveshjes, do të ndalonte ofensivën e saj në rajonet e Khersonit dhe Zaporizhias përgjatë vijave aktuale të frontit.
Megjithatë, ka ende shumë pika të paqarta. Së pari, a është Moska gati të heqë dorë nga territoret që ka pushtuar, përfshirë centralin bërthamor të Zaporizhias? Së dyti, në të kaluarën, Uashingtoni ka ofruar të njohë Krimenë si ruse dhe t’i japë Moskës kontrollin e disa pjesëve të tjera të rajoneve ukrainase, ndërsa kontrolli mbi Zaporizhian dhe Khersonin do t’i kthehej Ukrainës. Presidenti Trump ka folur për “swap”, shkëmbime territoriale. Por a është vërtet ky skenari që Putini do të diskutojë me Trump në Alaskë? Çështje tjetër është lloji i armëpushimit që do të arrihej: përfundimtar apo i përkohshëm? I pjesshëm apo i plotë?
Duke nisur nga fundi, sipas raportit të fundit të Institutit për Studimin e Luftës (ISW), bazuar në raportet e inteligjencës perëndimore, “Putini mund të ketë shfrytëzuar takimin e tij me Witkoff (misioni përgatitor për përballjen me Trumpin) për të propozuar ndalimin e sulmeve me rreze të gjatë, një lëvizje që do t’i lejonte Rusisë të grumbullonte dronë dhe raketa me rreze të gjatë dhe të rifillonte sulme shkatërruese në shkallë të gjerë kundër Ukrainës pas përfundimit të armëpushimit. Kjo zgjidhje do të pengonte gjithashtu aftësinë e Ukrainës për të vazhduar fushatën e saj të sulmeve me rreze të gjatë të synuara për të lodhur bazën industriale të mbrojtjes ruse dhe ekonominë e luftës.
Megjithatë – paralajmëron sërish ISW – Rusia ka rritur ndjeshëm prodhimin e dronëve dhe raketave në vitin 2025, një rritje që i ka lejuar të zgjerojë shpejt madhësinë e paketave të sulmit që lëshon kundër Ukrainës. Sipas vlerësimeve të inteligjencës ushtarake ukrainase (GUR), Rusia mund të prodhojë rreth 170 dronë të tipit Shahed në ditë, një kapacitet prodhimi që mund të arrijë në 190 dronë në ditë deri në fund të vitit 2025. Për më tepër, Moska thuhet se ka grumbulluar rreth 600 raketa balistike Iskander-M dhe 300 raketa lundrimi Iskander-K, një rezervë që do të zgjaste rreth dy vjet, nëse Rusia do të ruante ritmin aktual të sulmeve me raketa kundër Ukrainës. Pra, përballë një ritmi kaq të lartë prodhimi ushtarak, është e vështirë të mendohet për një armëpushim të përhershëm që do të shpëtonte vërtet jetë njerëzish. Më e lehtë është të parashikohet një ndalesë e përkohshme dhe pastaj rifillim i bombardimeve ndaj objektivave civile në prag të dimrit.
Burime të Kremlinit kanë lënë të kuptohet së fundmi për “Reuters” se Putini mbetet i vendosur në kërkesën që Rusia të pushtojë të katër rajonet e Luganskut, Donetskut, Zaporizhias dhe Khersonit, përpara një armëpushimi të përhershëm. ISW vlerëson se Rusia nuk ka pushtuar ende rreth 6.500 kilometra katrorë të Oblastit të Donetskut, që përbëjnë rreth 25% të rajonit. Përparimi rus drejt rrethimit të Pokrovskut është përshpejtuar javët e fundit, por forcat ruse kanë kaluar 18 muajt e fundit duke luftuar për të pushtuar një zonë prej vetëm 30 kilometrash katrorë. Forcat ruse po luftojnë për të pushtuar Chasiv Yar që nga prilli 2024 dhe u janë dashur 26 muaj për të avancuar 11 kilometra nga Bakhmuti perëndimor në Chasiv Yar-in perëndimor. Forcat ruse në drejtimet e Chasiv Yar-it dhe Toretskut po kërcënojnë gjithnjë e më shumë skajin jugor të brezit të fortifikuar ukrainas në Oblastin e Donetskut, në Kostyantynivka. Kostyantynivka ndodhet rreth 30 kilometra nga Slovyansk, skaji verior i brezit të fortifikatës, dhe qytetet në këtë brez (Kostyantynivka, Druzhkivka, Kramatorsk dhe Slovyansk) kishin së bashku një popullsi para luftës prej rreth 373.000 banorësh. Forcat ruse nuk kanë treguar aftësinë për të pushtuar qytete të këtyre përmasave që nga mesi i vitit 2022.
Dhe jo vetëm kaq. Operacionet e ardhshme ruse për të pushtuar të gjithë rajonet e Zaporizhias dhe Khersonit do të kërkonin operacione të rëndësishme të kalimit të lumenjve, të cilat forcat ruse kanë pasur vështirësi t’i realizojnë që nga viti 2022. Rezultati është se ushtria ruse duhet ende të pushtojë rreth 7.200 kilometra katrorë të Oblastit të Zaporizhias (rreth 26% e rajonit) dhe rreth 7.000 kilometra katrorë në Oblastin e Khersonit (rreth 26% e rajonit). Pushtimi i Oblastit të Khersonit do të kërkonte gjithashtu operacione për të kaluar lumin Dnipro, vendosjen e një pozicioni në brigun perëndimor (të djathtë) të lumit dhe pushtimin e qytetit të Khersonit (me popullsi para luftës 275.000 banorë).
Megjithatë, objektivat ruse nuk kufizohen vetëm në pushtimin e katër rajoneve të Luganskut, Donetskut, Zaporizhias dhe Khersonit. Deklarata të zyrtarëve të Kremlinit, përfshirë Putinin, kanë treguar në mënyrë të përsëritur se Rusia ka objektiva territoriale më të gjera në Ukrainë, përtej këtyre katër rajoneve. Putini ka deklaruar së fundmi se “e gjithë Ukraina” i përket Rusisë, zyrtarë rusë kanë shpallur si objektiv pushtimin e qytetit të Sumy-t dhe zyrtarët e Kremlinit etiketojnë rregullisht qytetet e Odesës dhe Kharkivit si “qytete ruse”. Për më tepër, komanda ushtarake ruse ka angazhuar elemente të forcave të saj “elitë” për të luftuar në Oblastin verior të Sumy-t dhe ka intensifikuar përpjekjet për të pushtuar Kupyansk muajt e fundit. A është e mundur, pra, që Putini të kënaqet me Donbassin dhe të heqë dorë nga pretendimet e tjera?
Së fundmi, objektivat e luftës së Putinit nuk kufizohen në territor. Deklaratat e Kremlinit vazhdojnë të tregojnë se presidenti rus është i vendosur të zëvendësojë qeverinë demokratike të zgjedhur të Ukrainës me një qeveri kukull pro-ruse, të reduktojë forcat e armatosura ukrainase në mënyrë që Ukraina të mos jetë në gjendje të mbrohet nga agresionet e ardhshme, të heqë politikën e derës së hapur të NATO-s dhe të ndryshojë kushtetutën e Ukrainës për ta detyruar atë në neutralitet. Për më tepër, Putini duket po aq i vendosur të shkatërrojë shtetin, identitetin dhe kulturën ukrainase dhe të nënshtrojë popullin ukrainas. Përpjekjet ruse për të pushtuar të gjithë Ukrainën përmes fitoreve në fushën e betejës do të kërkonin dekada nëse vazhdojnë me ritmin aktual të avancimit, por teoria e fitores së Putinit bazohet në supozimin se Perëndimi do ta braktisë Ukrainën shumë përpara tij. Sipas inteligjencës perëndimore, presidenti rus vazhdon të besojë se koha është në anën e Rusisë dhe se Rusia mund të mbijetojë më gjatë se Ukraina dhe Perëndimi.
Prandaj, përmbledhja e ISW është se Kremlini mbetet i përfshirë në një ekuilibër delikat mes shtirjes së interesit për negociata me Trumpin dhe përgatitjes së shoqërisë ruse për të pranuar vetëm fitoren e plotë të dëshiruar nga Putini në Ukrainë, pavarësisht se sa kohë do të duhet. Sigurisht, deklaratat e liderëve politikë rusë janë kryesisht për konsum të brendshëm, por ato janë pjesë e përpjekjeve të Kremlinit për të përgatitur shoqërinë ruse për dështimin e negociatave dhe për vazhdimin e luftës. Përfundimi është se Kremlini po krijon kushtet për të akuzuar Ukrainën se nuk kujdeset për popullsinë e saj në rast të mosmarrëveshjes me kërkesat ruse në negociatat e ardhshme dhe ka gjasa të përdorë këtë narrativë për të zhvendosur fajin e dështimit të negociatave te Ukraina – jo te Rusia – dhe për të justifikuar një luftë të zgjatur para popullit rus./Corriere della sera
Komente
