*Intervista e kandidates së PS për Bashkinë e Tiranës, Ogerta Manastirliu në podcastin e kryeministrit Edi Rama “Flasim”, 5 tetor 2025.
Edi Rama: Më 9 nëntor, qytetarët e Tiranës dhe të disa bashkive të tjera do të votojnë për të zgjedhur kryebashkiakët zëvendësues të atyre që u larguan për t’u bërë deputetë, apo për arsye të tjera. Të tjerat janë zgjedhje krejt normale, ndërsa ato në Tiranë janë të jashtëzakonshme për disa arsye dhe jo thjesht se Tirana është kryeqyteti i Shqipërisë dhe lokomotiva e ekonomisë sonë. Tirana mbeti pa kryebashkiak si pasojë e një zhvillimi brutal të lidhur me drejtësinë. Kryetari i bashkisë u mor nga zyra pa gjyq dhe u çua në paraburgim, ku vazhdon të mbahet ende prej gati 8 muajsh, përmes një procesi me standarde që, për ta thënë butë, janë të dyshimta. Por ama, ndërkohë, Tirana nuk mund të presë dhe kush thotë të kundërtën thjesht nuk e ka idenë se çfarë duhet që kjo lokomotivë e Shqipërisë të ecë me ritmin e duhur.
Sot, në këtë episod të parë të sezonit të 5-të të podcastit, nuk mund të ishte askush tjetër përveçse kryetarja e parë grua e bashkisë së Tiranës, Ogerta Manastirliu.
Kjo është një bisedë krejt tjetër edhe për mua, nga të gjitha bisedat që kemi bërë bashkë në çerek shekulli, dhe për arsyen krejt tjetër që dihet tashmë: që ti do të jesh kryetarja e re e bashkisë së Tiranës.
Mendoj që qoftë ata që na ndjekin, por qoftë edhe unë, kemi të drejtën të dimë pak më shumë nga historia jote, se unë di historinë që nga dita kur jemi takuar në atë furgonin e vogël të zgjedhjeve të para për Tiranën, të miat, por përpara nuk di gjë.
Rama: Ku ke lindur ti?
Ogerta Manastirliu: - Është jo e lehtë të flasësh për veten; është më kollaj të flasësh për të tjerë, që mund të kenë bërë edhe më shumë. Kam lindur në Tiranë, në një familje të thjeshtë tiranase. Dy prindërit e mi: mamaja valltare në Ansamblin e Operës dhe Baletit, babai ushtarak, dhe gjithashtu në familjen tonë të vajzërisë, pra timen, edhe me vëllain. Në një shtëpi ku ka mbizotëruar harmonia me dy karaktere të kundërta, diametralisht edhe për shkak të profesioneve të tyre, të mamit dhe babit. Por që në atë harmoni dhe simbiozë jemi rritur të shëndetshëm edhe me shumë njerëz përreth. Familja jonë ka qenë më e madhe se vetë familja e vogël, te shtëpia jonë 70 metra katrorë, në ish-kinemanë “Partizani”, rruga Luigj Gurakuqi, apo Pazari i Ri; më e madhe sepse unë jam rritur mes dy gjysheve të mia dhe hallave, xhaxhait, dajave, tezeve, një familje e madhe që, në fakt, më ka mësuar sesi të jetosh dhe t’i duash njerëzit dhe të kesh mundësinë që të marrësh shumë dashuri, gjë që më ka plotësuar dhe e kam pasur gjithmonë mbështetje.
Rama: Çfarë mban mend nga ajo rruga Luigj Gurakuqi?
Manastirliu: Ajo rruga Luigj Gurakuqi ka një histori. Ato janë pallatet e artistëve. Në shkallën tonë kemi jetuar me të madhin Çesk Zadeja; dy pallate më tutje me të mëdhenjtë e skenës: Avni Mula, Gaqo Çako, Luiza Çako. Inva më vonë.
Ime më, sikurse e thashë, artiste; valltare e ansamblit. Në fëmijërinë time kujtoj se një kohë të madhe e kam shpenzuar në korridoret e Teatrit të Operës dhe Baletit dhe ndoshta edhe aspekti estetik dhe artistik më janë ushqyer nga fakti që kam ndejtur gjithmonë dhe kam parë sesi artistët lodheshin aq shumë për të bërë një performancë; nga ana tjetër ata të cilët ishin kori i operës, sepse njëra prej hallave të mia, Elira, ishte pjesë e korit, dhe unë, mes valles dhe operës, zgjidhja gjithmonë këtë të dytën. Mbaj mend në fëmijëri që isha e dyzuar gjithmonë, por me tendencën e operës, sepse më tërhiqte shumë një model i një gruaje aty, që ishte Suzana Turku, dirigjentja në atë kohë e korit të operës, dhe Marjana Leka, ku vunë edhe ato shfaqjet e para të “Traviatës” në shqip dhe të “Karnavaleve të Korçës”, ku unë këndoja pa zë. Pra, isha aty te amfiteatri i korit dhe mendoja një ditë se mund të bëhesha këngëtare si halla ime apo si Marjana, apo pse jo edhe një dirigjente e mirë si Suzana Turku. Jeta jonë, apo e imja, po e them këtu, e familjes sonë ka qenë gjithmonë e mbushur me emocionet e skenës që vinin nga mami. Ajo nuk më ka shtyrë të jem artiste, sepse ndoshta konkurrencën mes artistëve e ka ndjerë vetë dhe më thoshte gjithmonë që në art, sidomos te pjesa e skuadrës, duhet të përpiqesh fort dhe i pari të jesh të lodh.
Rama: Çfarë mban mend nga korridoret e Teatrit të Operës, p.sh.?
Manastirliu: Mbaj mend vokalicat që kumbonin në ato korridore të Operës; mbaj mend balerinët dhe balerinat që vraponin nëpër korridore për t’u ndërruar, për t’u veshur; kostumografinë, një hapësirë gjigante me kostume ku zhytesha aty dhe më dukej sikur i kisha provuar të gjitha dhe isha vetë personazh i operës. Më pëlqenin shumë kostumet tradicionale, makijazhi dhe të gjithë aspektet që lidhen me estetikën; rrija aty dhe i shikoja me orë sesi bëheshin gati. Dhe më kujtohet prapaskenat. Qëndroja prapa skenës së madhe të TOB-it dhe shihja me çfarë harmonie dhe me çfarë pasioni ata punonin të gjithë si skuadër.
Deri në 8-vjeçare gjithmonë kisha një dëshirë dhe pasion të fshehtë që nuk arrita dot ta zhvilloj, edhe pse deri në atë kohë ne ishim në kurset e ish-Pallatit të Pionierëve dhe unë isha goxha e përfshirë në këngë dhe kurse të tjera që bëheshin aty. Më tej, unë kam bërë shkollën 8-vjeçare te ish “20 Vjetori”, apo “Dora d’Istria” sot. Jeta ime përshkon pak a shumë një trekëndësh të qendrës së qytetit: mes mamit, mes shtëpisë së gjyshes së mamit te Shallvaret, aty ku kam bërë edhe shkollën 8-vjeçare, dhe shtëpisë së gjyshes tjetër, aty ku edhe kam lindur, te Banka e Shtetit, aty te ai pallati i parë që sheh drejt sheshit. E them që, në fakt, ka qenë një fëmijëri e bukur dhe me sfidat e veta.
Rama: Po shkolla të pëlqente?
Manastirliu: Shumë.
Rama: Si ke qenë me mësime?
Manastirliu: Nxënëse e mirë, shumë e mirë, por edhe një aktiviste e mirë; pra, nuk lija asnjë nga këto koncertet, aktivitetet sociale e kulturore që bënim shumë. Gjimnazi ka qenë i mbushur edhe pse në një kohë të vështirë. Unë kam ndjekur gjimnazin “Sami Frashëri”.
Para se të kaloj te gjimnazi, pata një ndërprerje, sepse brezi ynë, që sot jemi rreth 45, jetuam një periudhë vërtet të vështirë, periudhën e viteve të tranzicionit, ku familjet tona morën vendime për ne edhe në një moshë të vogël. Prindërit e mi vendosën që unë duhet të shkoja jashtë dhe të studioja jashtë, për të kryer gjimnazin dhe më tej. Në moshën 14-vjeçare, unë vajta në Itali, në Bari, ku-duke qenë se halla ime jetonte aty- bëra studimet atë vit në liceun klasik. Por kisha gjithmonë një ndjesi; ndoshta isha ende e vogël, por kisha lidhjen me familjen dhe lidhjen me vendin.
Dëgjoja nga ai telefoni paralel i dhomës sime, kur halla ime fliste me mamin e babin për situatën që ishte në Shqipëri: kaosin, pasigurinë. Dukej sikur kisha lënë një pjesë timen dhe sikur duhej të isha aty, sepse aty kishte diçka që nuk shkonte; dhe ashtu, adoleshente siç isha, mendoja që duhej të kthehesha, që nuk mund ta lija familjen time t’i humbte një pjesë e imja dhe e mbështetjes që unë mund t’ju siguroja atyre. Vendimi për t’u kthyer ishte një vendim që im atë ma la ta marr vetë. Mbaj mend që ishte dhjetor; kisha 3 muaj që kisha shkuar dhe i thashë: “Babi, unë do kthehem.” Më tha: “Bëj si të duash, bab, e di vetë, por unë them ta mbyllësh këtë vit.” E mbylla atë vit, u diplomova për vitin, por u riktheva me ndjesinë që këtu kishte diçka që nuk shkonte, por kishte shumë arsye që unë duhet të isha këtu me familjen time dhe të isha pjesë e gjësë. U ktheva te “Sami Frashëri”, pra u ktheva në vit të dytë, se viti nuk u quajt, dhe periudha ishte shumë e vështirë. Mbaj mend ’97-ën: ishte, për të gjithë ne, për të gjithë brezin tonë, një moment i vështirë i historisë së Shqipërisë, por edhe një traumë e shoqërisë që ne na ka shenjuar si brez. Në qoftë se kishte diçka që u bë si lajtmotiv edhe për ne aty në gjimnaz, ishte që ne nuk duhet të jemi indiferentë; pra, duhet që të reagojmë dhe secili, në mënyrën e vet, duke u dedikuar për atë që mund të bënim ne, si brenda shkollës, ashtu edhe jashtë mureve të shkollës. Fillova ta ndiej që duhej të kisha një rol sado të vogël. Unë i besoj ëndrrave dhe transformimeve të mëdha, por i besoj shumë punëve të vogla të përditshme; mendoj se ato sjellin transformimet e mëdha.
Edhe në gjimnaz, ishte periudhë shumë e vështirë; mbaj mend që ne shkonim në shkollë me qese plastike dhe librat i fusnim në qese se mund të kishte një armë brenda. Që ishin të zakonshme, në fakt, në atë periudhë; siguria ishte zero. Pra, kishim një pasiguri të madhe që besoj se u transformua edhe në një forcë për ne.
Fuqia e jashtëzakonshme jonë, në tërësi e shqiptarëve, është rezilienca: mënyra si ne gjejmë forcën për t’u ripërtërirë. Edhe nga ajo kohë ne kemi kaluar shumë, kemi mësuar shumë, edhe pse të vegjël.
Mendoj se brezi ynë është rritur pak para kohe, për shkak të faktit që adoleshenca jonë nuk ka qenë një adoleshencë e zakonshme; fëmijëria jonë nuk ka qenë një fëmijëri e zakonshme. Kemi luajtur, padyshim, shumë, por jo me ato që kanë pasur mundësi bashkëmoshatarët tanë. Kemi qenë inovatorë edhe në lojëra dhe në aktivitete; edhe me mjete rrethanore kemi bërë shumëçka që të ishim, në një mënyrë apo në një tjetër, baras me bashkëmoshatarët tanë.
Mbaj mend, edhe pse ishte viti ’97, gjendje e jashtëzakonshme, ne patëm mundësi që në gjimnaz të kishim një hapje drejt një realiteti komplet tjetër falë mësueseve tona; dua ta them këtë, sepse rolin e madh në formimin tonë, në formimin e brezit tonë, e kanë mësuesit tanë. Mësuesja jonë e frëngjishtes, Violeta Kraja, ishte një zysh e jashtëzakonshme. Vuri në skenë, ose, më saktë, në korridoret e “Sami Frashërit” një pjesë të Shekspirit, dhe na çoi një grup prej 6 vajzash nga gjimnazi “Sami Frashëri” në konkurset ndërkombëtare, për të konkurruar me bashkëmoshatarët. Pra, fuqia e jashtëzakonshme që mësuesit, mësuesja në rastin konkret, por të gjithë mësuesit tanë, kishin që, në ato momente të kaosit e pasigurisë, ajo drita e shpresës, ajo dritë në fund të atij tuneli, na e dhanë edhe ne; dhe jo vetëm mua, por të gjithë shokëve tanë. Jam e bindur që edhe roli i mësuesve të tjerë, në të gjithë vendin, ka qenë i tillë që na ka mbushur me shpresë; që, pavarësisht asaj që po kalonim, kishte një mundësi që ne të gjenim atë dritën e shpresës. Por dhe ajo që ishte dritë e shpresës ishte ajo që merr brenda vetes. Mendoj se ai ishte ushqimi më i madh që na ka dhënë shkolla, përtej dijeve dhe aftësive: mënyra sesi na kanë instruktuar, mësuar dhe mbështetur mësuesit tanë.
Rama: Dhe si e mbarove gjimnazin; me çfarë mendimesh, me çfarë ambiciesh?
Manastirliu: Kisha, në fakt, një ëndërr. Drejtësia ishte ëndrra ime për të studiuar. Nuk arrita ta fitoj drejtësinë, por gjyshja ime, që ka pasur një rol shumë të rëndësishëm te unë – dhe unë e përdor gjithmonë dhe e kam transformuar edhe në një filozofi time të jetës – më thoshte gjithmonë: “Mos u hidhëro i hidhëruar, mos u gëzo i gëzuar.” Sigurisht, kisha pikë të fortë shkencat e natyrës; më kanë tërhequr gjithmonë dhe kimia ishte një tjetër pasion i fshehtë, në aspektin që e shihja kiminë si përbashkimin e dy elementeve: e para, të logjikës; e dyta, të imagjinatës. Më pas arrita që ta përkthej pak edhe si një lloj metafore për jetën, për atë që na ndodh: sa i rëndësishëm është ekuilibri. Edhe kimia, në fakt – ose më saktë, studimet në degën e Kimisë – më kanë dhënë shumë në raport me aftësitë analitike, racionale, por edhe për të kuptuar jo vetëm formula, ekuacione dhe variabla, por më shumë rëndësinë e ekuilibrit. Dhe një reaksion që të qëndrojë duhet vendosur në një ekuilibër. Është shumë e rëndësishme të dish të vendosësh ato balancat e duhura. Uji, p.sh., ne dimë që ka dy atome hidrogjen, një oksigjen, por nëse ti i shton një atom oksigjen, ai bëhet peroksid hidrogjeni; pra, nga uji i jetës bëhet një substancë apo një lëndë që dekoloron, apo, nëse do të përdorej në një përqendrim të caktuar apo me shumicë, krijon oksidim. Pra, në një lloj mënyre, ka qenë një degë, apo një përgatitje për një profesion të së nesërmes. Nuk e kisha menduar që nuk do të punoja në këtë fushë, sepse me kiminë fillova të pasionohem dhe mendoja gjithmonë që ta shihja veten në një laborator shkencor, duke punuar për cilësinë e ajrit, për mjedisin; duke punuar, pse jo, për substanca të ndryshme; pse jo, për parfumet dhe barnat. Pra, e shikoja veten në një laborator të madh. Edhe gjithmonë më ka intriguar të punoja në një laborator të madh. Kimia është shumë e bukur; të rrëmbejnë ato ngjyrat e reagentëve që ti shikon aty. Është si magji; pra, ka të bëjë shumë me mënyrën sesi ti e shikon edhe atë që studion, dhe është një kombinim i bukur i imagjinatës dhe logjikës.
Rama: Mirë, pastaj çfarë ndodhi?
Manastirliu: Përpara se të përfundoja studimet e Kimisë – se Kimia ka qenë në kohën tonë 5 vjet – më vjen një telefonatë nga një shoqja ime që më thotë: “Ogerta, nëse do, mund të vish në një organizim të Partisë Socialiste për të bërë disa pyetësorë, duke qenë se po afrojnë zgjedhjet lokale, dhe nëse ti do të jesh pjesë e këtij grupi të rinjsh që do të shkojnë nëpër qytet për të mbledhur opinionet e qytetarëve se çfarë duhet bërë për qytetin më mirë, më shumë, mund të vish.” Kur më tha “Partia Socialiste”, nuk m’u duk e panjohur, sepse gjyshja ime – shtëpia e së cilës ishte te Banka, dhe dritarja jonë në kat të parë shihte gjithmonë drejt dyerve të Partisë Socialiste – ishte një socialiste 24 karatësh, dhe nuk e di pse pata një evokim dhe thashë: me siguri kjo ka dëgjuar gjyshen që flet gjithë kohës për Partinë Socialiste dhe për eksponentët e saj që çdo 5 Maj vinin; dhe thashë “Dakord, po vij, jam e lirë.” Isha në universitet dhe më thotë: “Takohemi te Ministria e Kulturës në filan orë.” Shkoj; ishte një furgon i vogël, i brenduar me një akuarel të qendrës së Tiranës, asaj historikes te sheshi “Skënderbej”, dhe shkruante “Me Edi Ramën për Tiranën”. Edi Ramën e njihja si Ministër i Kulturës dhe, në fakt, e gjithë mosha jonë ishte intriguar nga i riu ministër kulture që s’ishte aspak si gjithë të tjerët: me një shpirt transformues, pak rebel, që thotë gjithmonë atë që mendon. Dhe thashë: “Ok.” Hipëm në furgon dhe, në një moment, mbërritët ju, Kryeministër, dhe aty filloi një rrugëtim që, për të thënë të vërtetën, ishte edhe një tjetër vetëdijësim; ka bërë një pjesë të këtij rrugëtimi, por edhe hapjes së syve, një lloj zgjimi tim për të parë përtej qendrës së Tiranës, ku në fakt ishte bërë jeta ime përgjatë gjithë atyre viteve. Me ju kemi shëtitur gjithë Tiranën, cep më cep, dhe për herë të parë unë pashë çfarë ndodhte jashtë unazës së Tiranës, çfarë ndodhte në rrethinat e Tiranës, si ishte Tirana në atë kohë: sa e errët, sa zymtë. Dhe ishte një hapje sysh, ishte një zgjim, por ishte edhe një moment që jo vetëm mua, por të gjithë neve që ishim aty – dhe sigurisht të gjithë atyre që ju ju përkrahën – na u bë një moment sa zgjimi, aq edhe shprese.
Shprese se Tirana mund të bëhej, se Tirana mund të transformohej; Tiranës filloi t’i vinte ngjyra. Fillova të lexoja një libër të Malcolm Gladëell, “Revenge of The Tipping Point”. Më pëlqen shumë, sepse ai merret me mendësinë dhe me natyrën njerëzore. Aty gjenden shumë shembuj se çfarë impakti kanë ndryshimet e vogla dhe më kujtua pikërisht ngjyrimi i pallateve të Tiranës. Ai sillte një tjetër shembull, atë të Nju Jorkut të viteve ’80–’90, “dritaret e thyera”, dhe pikërisht masat që u morën për të ulur kriminalitetin; nëpër metro u hoqën të gjitha grafitet dhe u pastrua, pra përkujdesi ndaj qytetit solli uljen e kriminalitetit në atë rast, por këtu, në Tiranë, përkujdesi ndaj qytetit, aspektet estetike, ndikojnë shumë në sjellje.
Rama: Të mbaj mend në furgon së bashku me një grup gocash dhe çunash dhe, ndërkohë, midis mbarimit të zgjedhjeve dhe pastaj ardhjes tënde në Bashkinë e Tiranës, sa kohë kaloi? Kaluan tre vite. Çfarë bëre në ato tre vite?
Manastirliu: Në ato tre vite mbarova universitetin; unë isha në Fakultetin e Shkencave të Natyrës, u diplomova. Në tre vite patëm një angazhim sërish me gjithë ekipin e djemve dhe vajzave aty. Filluan një nismë, në fakt të udhëhequr nga ju, për bibliotekat në Tiranë dhe për mbjelljen e pemëve në Tiranë. Dhe sa herë kaloj, në fakt, më kujtoheni ju, sepse gjithë “Muhamet Gjollesha”, gjithë rruga e Kombinatit, komplet nga bulevardi te Materniteti i Ri dhe gati të gjitha rrugët e Tiranës – rruga e Kavajës, rruga e Durrësit – gjithashtu u mbollën në atë periudhë, pra 2000–2003, dhe sigurisht vazhdoi më pas gjelbërimi i qytetit, “mushkëria e Tiranës”. Nuk di si përfundoi Tirana pa asnjë pemë në mënyrë aq të beftë, por ajo që ndodhi në një periudhë 3-vjeçare – unë mbaj mend që kam qenë studente – Tirana filloi të pulsonte dhe t’i kthehej gjaku në gjithë organizmin e vet. Unë kam qenë dëshmitare, në fakt, e transformimit të Tiranës që nga dita e parë. E kam parë me sytë e një studenteje, e kam parë me sytë e një të reje, e kam parë me sytë e një profesionisteje të re të sapodiplomuar, e kam parë me sytë e një gruaje, e kam parë me sytë e një nëne, dhe besoj si një dëshmitare – jo vetëm unë, por gjithë ekipi, qytetarët janë dëshmitarë – kemi parë se çfarë ndryshimi ka ndodhur në Tiranë në ato vite sfiduese dhe me plot vështirësi.
Rama: Pastaj mbarove shkollën dhe erdhe në bashki…
Manastirliu: Po, pastaj aplikova për të qenë pjesë e një njësie që ishte krijuar: njësia e koordinimit të projekteve me donatorët dhe me komunitetin, dhe aty fillova si specialiste në Bashkinë e Tiranës. Punova rreth 2 vite në atë pozicion. Më tej, në 2005 aplikova për drejtuese të shërbimeve sociale dhe strehimit në bashki, ku punova deri në vitin 2011 së bashku me ju. Shërbimet sociale në Tiranë gati ishin të panjohura…
Rama: Inekzistente, nuk kishte…
Manastirliu: Hapëm qendrat e para sociale për njerëzit në nevojë, që nga qendra “Kombinat – Të qëndrojmë së bashku”, që është akoma edhe sot; sigurisht është bërë më e madhe, me më shumë kapacitete – Tirana është rritur. Tek qendra për fëmijët e rrugës te “Zëri i Popullit”, mbrapa. Filluan të ndërtonim një sistem të përkujdesit social, që sigurisht kishte filluar në 2000 dhe filloi të rritej e të zgjerohej: për më shumë përkujdes për nënat e vetmuara kryefamiljare, më shumë përkujdes për të moshuarit, fëmijët e rrugës gjithashtu. U ngrit një sistem i mbrojtjes sociale në nivel lokal, i cili, për të thënë të vërtetën, ishte i pari në Shqipëri. Nuk njihej fare koncepti i shërbimit social, i përkujdesit ndaj tjetrit në raport me sistemin publik. Edhe strehimi social. Ligji i parë i strehimit social i 2005-s filloi të aplikohej, në fakt, në Bashkinë e Tiranës, dhe ne – falë edhe gjithë përpjekjes që ju bëtë për të pasur një kredi të Bankës së Këshillit të Europës (CEB) – u ndërtuan banesat e para sociale, 419 banesa në zonën e Shkozës, një model, në fakt, shumë i mirë për kohën, por që i ka qëndruar edhe kohës.
Rama: Më pas, në 2011 unë u largova nga bashkia dhe ti u largove nga bashkia.
Manastirliu: Direkt…
Rama: Çfarë bëre deri në…
Manastirliu: Në 2011 ne na larguan nga bashkia ata të cilët ato zgjedhje, për ne, u vodhën. Dhe ne nuk u larguam as nga… ose më saktë ju, me punën tuaj, as nga ajo që qytetarët mendonin e donin për të ardhmen e Tiranës, dhe më pas e treguan edhe për të ardhmen e Shqipërisë në 2013-ën. Por Tirana vërtet, për ne, ishte një histori sa e besimit të njerëzve, aq edhe e suksesit për ta rilindur kryeqytetin dhe vendin ku ne jemi lindur dhe u rritëm.
Dy vitet më pas kanë qenë vitet ku ne punuam me dy koleget tona të bashkisë; në atë kohë kemi qenë pjesë e një programi konsulence për bashkitë në Shqipëri. Kam parë aty nga afër… Dhe këtu ishte pjesa tjetër, prapë, e një vetëdijësimi të ri: si ishin bashkitë në Shqipëri, që nga Bashkia e Kurbinit, në Burrel apo në Sarandë, ku vajtëm për të dhënë eksperiencën e akumuluar për planet sociale, për strategjitë e zhvillimit social dhe ekonomik të bashkive nën modelin e Bashkisë së Tiranës. Besoj ka qenë një punë modestisht e mirë e bërë, e cila për mua ka qenë një eksperiencë e akumuluar për të parë një realitet tjetër nga Tirana. Tirana në 11 vite pësoi një transformim epokal, ndërkohë bashkitë e tjera kishin një diferencë të madhe krahasuar me Tiranën, sigurisht edhe nga pikëpamja e burimeve njerëzore, por edhe e mënyrës sesi bënim gjërat, e shpejtësisë, por edhe e vizionit, patjetër. U përpoqëm të punonim në këtë raport të këshillimit, të konsulencës, të hartimit të planeve strategjike, dhe për tre vite unë u angazhova këtu, ashtu sikurse u angazhova edhe si pedagoge e jashtme në universitet, në Fakultetin e Shkencave të Natyrës, duke iu kthyer laboratorëve me idenë për të vijuar kontributin dhe për t’u kthyer në atë mjedis dhe për të dhënë çfarë kisha akumuluar, si edhe për t’u zhvilluar, për të mos e lënë pas edhe këtë pjesë.
Rama: Por… por jeta është ajo që ndodh kur ne kemi bërë plane të tjera, kështu thonë…
Manastirliu: Po, kështu thonë… Një thirrje tjetër erdhi në detyrë. Sigurisht, angazhimi im politik në parti ka qenë përherë dhe në 2013-ën, sigurisht, kam qenë pjesë e të deleguarave në një prej njësive, dhe në fakt në Njësinë 9 – ku u riktheva më vonë si deputete – aty. Më thirrët dhe më besuat të menaxhoj Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza”. Për mua ishte tërësisht e paimagjinueshme: e para, përfshirja në një detyrë me aq përgjegjësi dhe në një sektor jetik, siç ishte shëndetësia, siç ishte qendra spitalore universitare. Në një moment të gjithë zhvillimeve të 2013-ës, ku tashmë puna duhej të ishte jo vetëm cilësore, por e shpejtë, e vendosur, QSUT ishte vendi ku mund të ishte shëmbëlltyra e asaj që ishte gjithë vendi: një kaos, tezga, lokale, pisllëk, rrëmujë, papërgjegjshmëri, mosidentifikim, depersonalizim. Dhe aty jam përballur me atë që ishte realiteti, se nuk më kishte qëlluar të shkoja ndonjëherë në spital.
Rama: Dhe këtu fillon pjesa ku unë e di çdo hap dhe besoj se, pavarësisht se nuk e di në çdo hap, ata që janë të interesuar të ndjekin e dinë fare mirë që ti e transformove qendrën. Çfarë nuk dimë është korsia tjetër e krijimit të “folezë” tënde.
Manastirliu: Me Ermalin jam dashuruar kur ishim në gjimnaz. Kemi ndërtuar jetën tonë së bashku. Kemi dy vajza.
Rama: Po kur i thatë “po” njëri-tjetrit?
Manastirliu: I thamë në 2005-ën, që do të thotë 20 vjet më parë. U martuam.
Rama: Pasi mbaruat shkollën. Po gjatë kohës që ishit si të intimuar, familja e dinte?
Manastirliu: Po, e dinte. Familja ime ka qenë e hapur, mirëkuptuese.
Rama: E merrje ti, për shembull, Ermalin në shtëpi?
Manastirliu: Jo deri aty, jo; por pastaj po, edhe përpara martesës e kam marrë.
Rama: Shkoje ti te shtëpia e atij?
Manastirliu: Shkoja, po; se ishim ok dhe nuk kishim ndonjë pengesë.
Rama: Kur u bëre mami?
Manastirliu: U bëra mami po në të njëjtin vit që ne vendosëm të martoheshim. Nuk e bëmë me plan, por ndodhi; erdhi Altea. Kurse Emili erdhi në 2009-ën, dhe më pas… Ajo që mund të them për familjen tonë të vogël: dëshira ndoshta e jona është që të ishte edhe pak më e zgjeruar.
Rama: Eksperienca ime tregon se ka kohë gjithmonë; edhe eksperienca e bashkëvuajtëses sime…
Manastirliu: Ka kohë, them dhe unë gjithmonë; por gjithsesi çdo gjë është në kohën e duhur.
Rama: Por e kuptoj që ky vendim është kryesisht në shpatullat e pjesës femërore…
Manastirliu: Ekzakt; dhe duhet t’i bëj çdo gjë unë. Kam përshtypjen që gjithë ky rrugëtim dhe intensitet më ka bërë të kuptoj që çdo gjë duhet të ketë kohën e vet. Ti mund të bësh shumë gjëra, por nëse nuk i jep kohës vetë kohë, është njësoj sikur të mos e kesh jetuar fare. Kështu që edhe marrja e vendimit për të pasur një familje më të madhe kërkon të kesh kohë për t’u përkushtuar dhe për t’u dedikuar atyre. Koha ime, kryesisht, ka qenë shumë e limituar – edhe për veten time, edhe për familjen time – për arsye të këtij rrugëtimi që unë kam pasur. Për të thënë të vërtetën, familja ime e vogël, por edhe ajo e madhe – nuk i ndaj dot – është forca ime e madhe. Ermali është padyshim kolona ku mbështetem dhe ku gjej atë prehjen, sepse më ka lehtësuar shumë edhe nga ato angazhime; së bashku, sigurisht, edhe me prindërit tanë, nga ato angazhime që unë duhet t’i kisha si nënë në raport me vajzat. T’u shërbesh të tjerëve është një mision dhe unë e quaj të tillë; por shërbimi fillon në familje dhe pastaj ti aty mësohesh si të shërbesh. Dhe unë besoj, në kuptimin edhe të asaj që unë kam jetuar si vajzë në familjen e vajzërisë, por edhe këtu, që gjithmonë kryefjala jonë ka qenë puna dhe puna e bërë me njëri-tjetrin. Pra, nuk i kemi pasur ato rolet shumë të definuara siç janë disa familje, të themi, klasike – që mami duhet të bëjë këtë, babi duhet të bëjë atë. Tek pjesa e familjes time, mamit e babit, të vajzërisë, ne i kemi parë gjërat si: si të ndihmojmë njëri-tjetrin, si t’i bëjmë gjërat – pak rëndësi ka kush i bën ato. E njëjta gjë na ndodh edhe këtu, edhe me Ermalin: e komplementojmë njëri-tjetrin.
Kur nuk jam unë, është ai; kur nuk është ai, jam unë; kur s’jemi ne, është mami.
Rama: Unë e di mirë se ç’është për gruan ta ketë burrin kryetar bashkie, kryeministër; e di shumë mirë ç’do të thotë. Është një peshë, edhe një sakrificë që askush nuk e kupton – s’i kërkohet ta kuptojë. Unë përpiqem deri diku ta kuptoj, por jam i bindur se as unë s’e kuptoj deri në fund se çfarë peshe është. Por si është për burrin që ka gruan në një detyrë që të kërkon shumë kohë, shumë energji – dhe unë e di nga puna e përbashkët që ti nuk je një njeri orari që shkon në punë në 8 dhe në orën 4 mbyll derën. Kështu që si e përballon “bashkëvuajtësi” këtë?
Manastirliu: Do ishte mirë të merrnit ndonjë “bashkëvuajtës” këtu për ta kuptuar tamam, ta thoshte; por, në pamundësi për të qenë…
Rama: Nuk kam asnjë lloj kurajo ta bëj këtë, sepse jam fajtori kryesor unë në këtë punë, kështu që s’kam asnjë kurajo ta bëj këtë përballje…
Manastirliu: Nuk flas dot për të, për sakrificën që atij i duhet të bëjë nga pikëpamja e kohës kur unë nuk jam në shtëpi.
Rama: Nuk është vetëm koha; janë edhe shumë angazhime. Megjithëse tani vajzat janë rritur.
Manastirliu: Vajzat janë rritur dhe janë bërë edhe kritizerë të mëdha tonat. Ndonjëherë, kur nuk të kanë pranë dhe e shikojnë pak edhe me cinizëm faktin që ti nuk je aty: “Po për çfarë po përkushtohesh? Pse nuk je me ne?” Dhe, në fakt, për të thënë të vërtetën, ato – edhe pse “të vogla” – tashmë Altea bën 20 vjeç, Emili është 16; janë mjaftueshëm të mëdha për të kuptuar çfarë ndodh, për të kuptuar shumëçka dhe për të më dhënë sugjerime dhe për të më bërë kritikat e nevojshme.
Altea është 20, studion për arkitekturë në Universitetin Politeknik; Emili është në vit të dytë në gjimnaz. Ndërkohë që në familjen tonë të vogël kemi shumë diskutime, dhe kjo është një temë diskutimi: pra, sakrifica që babi ka bërë, në fakt, edhe në aspektet…
Rama: E thonë këto?
Manastirliu: E thonë ato, patjetër. Sigurisht, në familje kemi edhe diskutime të tjera, kemi edhe debate, por kemi edhe dilemat tona ndonjëherë, që janë edhe shumë të forta. Por, në tërësi, jemi përpjekur që të gjejmë arsyen e mirë, përtej asaj që ndodh, për të thënë se ia vlen të bëhen sakrifica edhe në raport me atë që ne duhet të lëmë si njerëz dhe si qytetarë në këtë vend. Dhe besoj se kjo më ka bërë mirë jo vetëm mua; sepse unë nuk besoj se do të isha dedikuar dot “në orë e pa orë” nëse nuk do të kisha një familje që më mirëkuptonte kaq shumë; dhe sigurisht që jam gjithmonë në borxh me ta – me gjithë familjen, me Ermalin të parin, me timen më, me vajzat sigurisht, dhe me të gjithë, edhe me shokët edhe me miqtë – sepse kjo punë, edhe kjo jetë, të bën pak të izoluar, të bën pak të distancuar; jo me dashje, por sepse kështu është: të duhet të angazhohesh shumë te punët që të takon t’i bësh.
Rama: Bën të të pyes: si e priti këtë asamblenë e fundit familja e vogël?
Manastirliu: Tea më tha: “Si ka mundësi që nuk të pyeti?” Emili më tha: “Po mirë, nuk ke çfarë t’i bësh; tani do e bësh edhe këtë gjë.” Ermali ishte, në fakt, i vetmi që, nuk e di pse – herët e tjera ka ndodhur – por kësaj radhe nuk më shkroi direkt dhe as nuk më komunikoi shpejt. Pastaj patëm një bisedë të gjatë, por është e gjatë.
Jo, jo, nuk dua të futem në detaje; thjesht doja një impression, më shumë për të privilegjuar ata që po na ndjekin akoma – dhe nuk besoj se janë mërzitur, sepse thuhet “bisedë ekskluzive”, “intervistë ekskluzive” etj. Por unë, p.sh., 85% të gjërave që dëgjova këtu, si i dija as vetë.
Rama: Ndërkohë, dua ta mbyll me ty tani, se… Dakord, në rregull, pse s’të tha? Përgjigjja pse s’të tha: nuk ka njeri perfekt dhe ai ka defektet e veta. Por, përtej kësaj dhe përtej momentit të parë, ti vetë si e ndjen këtë barrë mbi supe?
Manastirliu: E para, Kryeministër, mua nuk më është dhënë rasti t’ju shpreh mirënjohjen për besimin. E shoh si një përgjegjësi shumë të madhe, një sfidë të përbashkët në atë që secili prej nesh, si qytetar, duhet të bëjë për vendin e vet dhe të japë për vendin e vet. Tirana është qyteti i 1 milion banorëve. Tirana është rritur; Tirana është sa sfida jonë, aq edhe krenaria jonë. Pikërisht se ky qytet na bën krenarë, na ka bërë krenarë, do na bëjë krenarë, mendoj se ia vlen çdo sakrificë për ta marrë përsipër. Dhe përgjegjësia që mua më është ngarkuar – për ta çuar përpara transformimin e Tiranës, për ta modernizuar – është një përgjegjësi që e mbaj mbi supe jo vetëm. E mbaj me ju, me ekipin e qeverisë, sepse është një gjë që të duash që je vetëm në betejë, por është diçka tjetër të jesh në një ekip që transformon Shqipërinë dhe e çon në Bashkimin Europian. Sigurisht, unë jam thirrur në detyrë dhe kjo është një thirrje në detyrë për një mision historik; dhe nuk e shoh këtë detyrë thjesht si të radhës – e shoh si një përgjegjësi te e cila varet e ardhmja e qytetit, që nga përditshmëria e njerëzve: si ta bësh qytetin më të jetueshëm, si ta bësh qytetin më të gëzueshëm, si mund të ndërtojnë familjet kujtime. Dhe besoj se ajo që më bën ta dua punën time – të gjitha punët – është, besoj, një prej pikave të mia të dobëta, mund ta konsiderosh: që unë “dashurohem” me punën që bëj, pavarësisht çfarë detyre mbaj; pra, futem e tëra dhe përfshihem në punë. Ua kam thënë dhe juve: për mua nuk ka rëndësi as pozicioni, as karrigia; nuk ka rëndësi fare ku jam në skuadër. Për mua ka rëndësi kontributi dhe ka rëndësi që secili, në njësinë e kohës që i është dhënë për të kontribuar, të bëjë më të mirën e vet, të japë më të mirën nga vetja. Skuadra ka rëndësi; suksesi është i skuadrës, nuk mund të jetë i njeriut. Patjetër, në një detyrë të caktuar ka dikush që udhëheq; është si një skuadër në sport – dhe unë nga sporti fillova të kuptoj edhe më shumë në detyrën që bëja: është fiks si në sport; ka kush mbron, ka kush sulmon, ka kush bën strategjinë, dhe secili duhet të jetë në pozicionin e vet për të bërë atë që i është dhënë për të bërë. Historia ime – s’e kisha menduar asnjëherë, tani që i rikthehem – nuk është një histori e parashkruar; është një histori besimi, patjetër nga ju që më keni njohur përmes punës, nga njerëzit me të cilët kam punuar në shumë sektorë, dhe mbi të gjitha nga qytetarët e Tiranës.
Rama: Tani dua të them dhe unë një gjë këtu. Je dëshmitare, në gjithë këtë rrugëtim të gjatë, që unë i analizoj shumë gjërat që kanë lidhje me vendimet; dhe kur vjen puna te ndarja e detyrave, ka dy kategori vendimesh lidhur me detyrat. Njëra është kategoria e vendimeve kur është shumë e rëndësishme se çfarë mendojnë njerëzit; dhe njëra është kategoria e vendimeve që ti nuk mund ta dish se çfarë mendojnë njerëzit, sepse duhet të marrësh përsipër risk lidhur me njerëz të rinj që ti nuk mund t’i pyesësh njerëzit: “A mendoni ju që Ogerta Manastirliu është njeriu i duhur për QSUT?” Por ama, kur vjen puna te kandidatura për deputet, gjithnjë flas për atë pjesë të njerëzve që duhet të jenë “shalqi me provë”, jo për pjesën e më të rinjve – është shumë e thjeshtë, të paktën mua më është bërë shumë e thjeshtë, si nga eksperienca, edhe nga zhvillimi që kemi bërë me sondazhet dhe me anketimet; dhe ti e di shumë mirë që kemi bërë anketime të vazhdueshme dhe dimë çfarë mendojnë njerëzit për temat, për shqetësimet, edhe, në një farë mënyre, dimë edhe si t’i interpretojmë. Dhe, në rastin konkret, në të gjitha anketimet dhe në të gjitha rrugët e testimit të opinionit, ti ishe kryetarja e bashkisë që shumica donte – me diferencë nga çdo lloj emri tjetër që kemi testuar – dhe kam dhe dëshmitarë për këtë. Kjo ishte arsyeja që unë s’kisha ç’të pyesja, edhe pse prapë do pyesja; por, domethënë, kjo ishte akoma më e thjeshtë. Besoj se Tirana do të ketë jo vetëm të parën grua kryetare bashkie në historinë e vet, por një kryetare bashkie që nuk do mbetet jashtë atij grupi njerëzish që, në këtë qytet, kanë bërë histori.
Komente
Ogerta Manastirliu ju uroj suksese. Ps ka bere zgjedhjen e duhur.
PërgjigjuPo me fondet e ilaqeve kunder tumorrit cfare u be ? Ju bini ne dashuri me punen po me korrupsionin sa shpesh flini
Përgjigju