Në kuadër të Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Mirëqeverisjen, Antikorrupsionin dhe Sundimin e Ligjit, është zhvilluar sot në Kuvend një tryezë konsultimi për projektligjin "Për financimin e partive politike”. Ekspertë të Nivelit të Lartë të atashuar pranë këtij komisioni, përfaqësues të institucioneve publike, organizatave të shoqërisë civile, grupeve të interesit dhe partnerëve ndërkombëtarë, diskutuan për punën përgatitore për hartimin e një drafti ligjor “Për financimin e partive politike”.
Kryetari i Komisionit të Posaçëm, Fatmir Xhafaj, tha se përgatitja e këtij drafti është një nga çështjet që duhet adresuar me shpejtësi për shkak të detyrimeve të procesit negociues të vendit për anëtarësim në Bashkimin Europian.
“Janë të mirëpritura komentet tuaja. Natyrisht që mund të ketë dy lloj qasjesh dhe ne do të shohim kush do të jetë më i përshtatshëm e kush do të prevalojë. Do të shkojmë me një ligj të posaçëm për këtë çështje apo amendim të legjislacionit ekzistues. Mbasi të kemi zgjidhur këtë vendimarrje, ne do të kalojmë në hartimin e draftit. Atëherë do të jeni bashkëpjesëmarrës me në këtë proces konsultimi”, tha Xhafaj në nisje të fjalës së tij.
Prof. Nadia Rusi në emër të grupit të ekspertëve tha se në këtë fazë paraprake do merren sa më shumë sugjerime e komente nga të gjithë aktorët. Ajo bëri një paraqitje të legjislacionit aktual për çështjen e financimit të partive.
“Në kontekstin e ligjit për partitë politike kemi rregulla që mbivendosen. Si organ kryesor i cili monitoron financimin e partive, legjislacioni aktual përcakton Komisionin Qëndror të Zgjedhjeve. Shtete të tjera në fakt kanë modele të ndryshme duke e deleguar financimin e partive në organe të pavarura që merren vetëm me këtë çështje dhe e kanë të lidhur sferën e funksionit të tyre me antikorrupsionin sesa me mënyrën e administrimit të çështjeve zgjedhore”, tha Rusi.
Vildan Plepi, përfaqësues i Institutit Demokratik Amerikan tha se në tërësi kuadri ligjor që rregullon financimin e partive politike nuk është i keq për shkak të amendimeve të njëpasnjëshme që janë bërë. Por ai tha se rekomandimi i NDI është për një ligj të posaçëm për financimin e partive politike, për t’i dhënë një rëndësi të shtuar kësaj fushe. Praktia e vendeve të tjera është kryesisht me ligj të dedikuar shtoi ai.
Kristaq Kume, përfaqësues i Institutit Shqiptar për Zhvillimin e Sistemit të Zgjedhjeve mbështeti gjithashtu idenë e trajtimit të problemit të financimit të partive përmes një ligji të veçantë. “Duhet ta ndërtojmë këtë ligj me të gjithë mekanizmat e nevojshëm për të garantuar transparencën maksimale”, tha Kume.
Afrim Krasniqi, përfaqësues i Institutit për Studime Politike tha se aktualisht gropa më e madhe informale në Shqipëri është financimi i partive politike. Ai vlerësoi legjislacionin italian si një model të mirë për t’u marrë shembull në këtë pikë. Krasniqi vuri theksin të konsenusi politik në mënyrë që ndërhyrja ligjore të jetë e qëndrueshme dhe efektive.
Valbona Kuko, drejtuese e Fondacionit Ëestminister për Demokraci, tha se anjë nga partitë s’kanë struktura apo manual të menaxhimit financiar dhe se kjo është një çështje që duhet adresuar. “Sot partitë kanë vetëm nga një person për financat” tha ajo. Sipas znj.Kuko duhet të trajtohet edhe financimi për grupet e nënpërfaqësuara, siç janë të rinjtë dhe gratë.
Robert Gajda, Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi tha se ligji aktual për partitë politike është i papërshtatshëm pasi lë jashtë edhe kandidatët e pavarur. Sipas tij financimi i partive politike që konsiderohen të vogla, do duhet të ketë konsideratë nga fondet publike për të garantuar një suport në garë. E po kështu edhe mbështetja për subjektet e disavantazhura.
Arianita Brahaj, drejtoreshë e Open Data Albania tha se modeli aktual që ka Kosova është parë si i suksesshëm dhe duhet konsideruar, por duke bërë korrigjime të nevojshme për vetë specifikat që ka vendi ynë në adresimin e këtij shqetësimi. Ajo vuri theksin te konsensusi i gjerë politik që kërkon ky proces, me përfshirjen e të gjitha palëve.
Armela Krasniqi, kryetare e Autoritetit të Mediave Audiovizive përmendi fushatat zgjedhore që sot zhvillohen kryesisht online në rrjetet e kompanisë “Meta”, në Tik Tok etj. Ajo sugjeroi për të marrë në konsideratë Aktin Europian të Lirisë së Medias, ku flitet edhe për reklamën politike, si dhe Aktin për Shërbimet Dixhitale. Kryqëzimi i këtyre dy instrumentave ligjore të miratuara nga Parlamenti Europian, tha Krasniqi, jo vetëm japin informacion shumë të mirë, por japin detyrim te platformat e mëdha të shpërndarjes së videove, që t’i përgjigjen shtetit shqiptar me transparencë të detajuar se sa para është harxhuar nga secili individ në këto platforma.
Licela Veliu, përfaqësuese e Komisionit Qëndror të Zgjedhjeve tha se KQZ është e detyruar të auditojë një numër të lartë të partive politike dhe ky është një proces shumë burokratik. Sipas saj është mirë të vendosen prioritete, ndoshta të auditohen ato parti që kanë përfituar fonde publike.
Në fund të takimit kryetari i Komisionit të Posaçëm, Fatmir Xhafaj, theksoi se sot nuk kemi një draft paraprak.
“Ne duam të bëjmë një kornizë, një dokumet politik se si do t’i qasemi. Ne kemi parashikuar nevojën për të pasur ndryshim ose një ligj të ri për partitë politike. Kjo është dhe në Planin Kombëtar të Veprimit. Tani është në vullnetin e ligjvënësit në shtator se si do të vendosë. Ne bëmë një hap të parë, i cili nuk do të ishte shumë i shëndetshëm nëse nuk do të bënim këtë diskutim me ju sot. Konsensusi më i mirë është korniza e BE-së dhe certifikimi që do t’i bëjë Bashkimi Europian”, tha Xhafaj.
Komente
