Numri i madh i turistëve ka nxjerrë në pah nevojën që ka sektori i turizmit në Shqipëri për punonjës dhe punonjës të kualifikuar. Shumë biznese dhe operatorë në turizëm kanë treguar prej kohësh mungesën në stafin e shërbimit.
Në ‘Përballje’ në Report Tv ekspertët pasqyruan realitetin në Shqipëri duke nxjerrë në pah problematikat edhe në drejtim të kualifikimit të stafeve.
Leonard Maçi, ekspert në fushën e turizmit tha në studio se Shqipëria tashmë është një treg i konsoliduar për turistët nga lindja, por tashmë është hapur rruga edhe për prurje nga përtej oqeanit.
'2024 projektohet si një vit i suksesshëm, prurjet do të jenë të mëdha, për faktin që linja loë-cost po shtohen. Deri në këto moment çdo 29 minuta ulet një avion. Edhe linja spanjolle Iberia, pritet të ketë prurje të mëdha nga Spanja. Tregu i lindjes në Shqipëri është i konsoliduar tashmë. Tashmë vëmendja e mirëpërcaktuar edhe përtej oqeanit. Edhe tregu latino-amerikan, Australia e shikojnë Shqipërinë si një vend të kërkuar. Merita për të cilat i takon edhe tregut privat të cilat marrin pjesë edhe në iniciativat qeveritare, por edhe personale.', thotë Maçi.
Kreu i shoqatës së turizmit në Durrës, Eduard Xhepa pret një sezon goxha të mirë turistik këtë vit.
'Ky sezon pritet të jetë shumë i mirë. Mendojmë që do jetë vit goxha i mirë për Shqipërinë. Turistët janë nga e gjithë bota. Mendoj ta përmbledh në pak fjalë, çdo vit rriten kapacitetet akomoduese që shkon me rritjen e turistëve. Rritja e numrit të turistëve është e përballueshme, pasi prenotimet janë gjëja kryesore që bëhet. Nuk ka rezervime pa prenotim. Pa rezervim nuk niset njeri. Është fluks i përballueshëm.', u shpreh Xhepa.
Nga ana tjetër, sa i përket mungesës së stafit, Xhepa është i mendimit se duhet të ketë një subvencionim nga shteti që punëtorët e subjekteve turistike të mos paguhen vetëm gjatë sezonit veror.
'Standardet e shërbimit në Shqipëri krahasim me rajonin janë në nivele të kënaqshme. Stafet janë në standarde të kënaqshme. Problemi i punëtorve ka qenë dhe do të jetë gjithmonë. Në Shqipëri mund të ketë faza që është më i theksuar largimi i të rinjve. Por në sezonin turistik rritet numri i punëtorëve sezonal. Kemi problem strukturën akomoduese për sezonin e verës, kemi kërkuar mbështetje nga struktura shtetërore. Gjithë subjektet e rregullta do kenë mbështetje nga shteti që këta punëtorë ti mbajnë me pagë minimale dhe të siguruar gjatë gjithë vitit. Kërkesat tona janë të rritet niveli i shërbimit për të gjitha llojet e bizneseve në turizëm.', shton ai.
Maçi shton se problemi me stafit nuk është vetëm i Shqipërisë por edhe i mbarë rajonit.
'Mendoj se strukturat akomoduese gjatë sezonit veror, jam i mendimit të gjitha subjektet në rregull me ligjin problemin me stafin e kanë permanent. Jo vetëm për faktin që nuk ka punonjës. Sezoni turistik kanë të papriturat e tyre. Duke parë xhirot e fitimeve të strukturave akomoduese them që sasia e xhiros që këto struktura bëjnë janë të mjaftueshme që të mirëmbajnë stafin e tyre edhe gjatë periudhës kur nuk është fluksi i turizmit. Kjo është kuptuar nga një pjesë, por jo në masë të gjerë. Atë skuadrën nuk e mbledhë vetëm për atë periudhë por gjatë gjithë kohës që performanca të jetë e mirë. Gjithë shoqatat kanë problem mungesa e stafit të kualifikuar. Është problem i mbarë rajonit. Pasi së pari shkojnë në tregje si ai i Kroacisë, paguhen më mirë. Shërbimi në tavolinë tek ne lë për të dëshiruar. Duhet të shkoj paralel trajnimi i stafit, mirëmbajtja e stafit dhe akomodimi.', tha Maçi.
Ekspertja e punësimit, Kumrie Zika u shpreh në lidhje Skype se të rinjtë largohen pasi marrin një certifikatë në shkollën profesionale për shkak të pagesave të ulëta në sektorin e shërbimit.
'Të rinjtë nuk janë të orientuar drejt turizmit. Janë të orientuar vetëm për tu shkolluar në shkolla profesionale për të marrë certifikatë dhe për tu larguar. Nuk e zgjedhin me dëshirë. Që aty çalon e gjithë problematika. Nuk e shikojnë punëtorin me një të ardhme të gjatë në atë fushë, por për të punuar në një sezon të shkurtër. Por edhe paga nuk e motivon, nuk i krijon siguri cila do të jetë e ardhmja e tij pas disa kohësh. Shumica e stafeve në jug, janë po me atë pagë, shumë pak ndryshuar po ashtu edhe roli i tij në atë sektor.', thekson Zika.
Xhepa thotë se edhe punonjësit nuk kanë qëndrueshmëri në vendin tonë, pasi shpesh ndërrojnë zanat brenda pak kohësh.
'Shumica e operatorëve në turizëm kryejnë një rritje page për punonjësit. Nuk mendoj se është problemi i pagës, sesa i punonjësve që nuk e shikojnë punën si profesion por si trampolinë që po e bëj këtë gjë si më e thjeshtë dhe kollaj. Ndodh shpesh që në Shqipëri një person në 10 vite ka bërë 5 zanate, tregon pa stabilitet. Jemi të gjithë pjesëtarë që duhet ta rregullojmë.', nënvizon Xhepa.
Zika shton krahas shkollës profesionale nevojitet mbështetje në praktikë për studentët nga shteti.
Ndërsa për Xhepën, diploma e shkollave profesionale nuk i duhet dhënë nxënësve po nuk patën një referencë pune prej operatorëve.
'Strategjia është shumë e thjeshtë nuk duhen dhënë diploma pa dhënë një referencë nga operatori turistik. E detyron nxënësin gjatë periudhës shkollore të bëjë sa më shumë praktika. Pastaj hyn në punë me pagë më të lartë dhe nuk ikën jashtë shtetit.', përfundon Xhepa.
Komente
Ky Xhepa ngateron guzhinjeret me doktoret! Kush je ti,cfare emri te famshem ke ne bote ne fushen e gastronomise,apo hotelerise qe t'ua kushtezosh diplomat me referencat?! Dhe sa per mosqendrueshmerine e punonjesve ne nje vend pune,kjo ndodh kudo ne bote.Njerezit jane gjithemone ne levizje e ne kerkim te nje pune me te mire,me te paguar,me kushte e benefite me te mira,me prane shtepise e familjes,me mundesi klimatike,transporti,banimi e sigurie me te mira.Jo te gjithe jane /kryetare shoqate turizmi/ si zotrote,por dhe ti,ve bast,do t'a leshoje ate post po te ofronin,ose te gjeje ndonje post me te mire.
Përgjigju