Gazetari britanik Ryan Herman ende kujton fushën e parë të futbollit që ai vizitoi kur ishte fëmijë në vitin 1978 dhe kujton çdo detaj, duke nisur nga pamjet, tingujt dhe rezultatin e asaj ndeshjeje, duke i kushtuar një libër atij momenti, asaj ndjesie dhe futbollit në tërësi.
Liverpool mundi 2-0 West Ham United atë ditë në vendin e këtij të fundit, Upton Park, por për Herman, përvoja ishte shumë më tepër se fitorja e ekipit të tij. Stadiumi në Londrën Lindore është shkatërruar, por ndjenja e habisë që Herman ndjeu duke qëndruar pas portës, është diçka që ai ende e ndjen sa herë që ka mundësinë të vizitojë një vend të ri. Me atë ndeshje të parë dhe shumë të tjera në mendje, Herman e fillon librin e tij të ri, "Remarkable Football Grounds", me një deklaratë që mund të habisë shumë tifozë që po ndjekin Kupën e Botës FIFA 2022.
“Ndonjëherë vetë loja, thotë ai, nuk është pjesa më interesante e tregimit. Është gjithçka që ndodh rreth saj," tha Herman për CNN.
Pamje ajrore e stadiumit të Monakos në lindjen e diellit, pamje nga La Turbie, pikë referimi e Monakos, Monte-Carlo, porti Cap Dail, porti Fontvieille,
Siç shprehet ai në hyrje të librit, "rruga për të shkuar drejt ndeshjes, vizita në një qytet të botës, të cilin nuk e ke vizituar më parë (dhe mund të mos shkoni më kurrë), të mësosh për historinë e tij, duke marrë mostra nga birrat vendase... dhe argumentet pas ndeshjes për një pozicion të dyshimtë jashtë loje" mund të jenë po aq magjepsëse sa çdo moment kryesor në fushë.
Për shumë, është i njohur si "groundhopping" - udhëtimi në stadiumet e futbollit anembanë botës për të marrë jo vetëm ndeshjet, por edhe vendet ku luhen ato. Është një nënkulturë për të cilën Herman thotë se janë abonuar një "grup i vogël, i vendosur individësh" dhe që, në një farë kuptimi, ai po ia sjell publikut të gjerë me librin e tij.Herman nuk e konsideron veten si një lojtar, por karriera e tij duke ndjekur disa ekipe futbolli, e çoi atë në shumë fusha. Ai nuk mban më shënim rezultatet e ndeshjeve, por vlerëson se ka qenë në më shumë se 100 fusha.
"Më pëlqen fakti që futbolli shërben si një mënyrë për të shkuar një një vend që përndryshe nuk do ta vizitoje," tha Herman. "Remarkable Football Grounds" i çon lexuesit në disa nga vendet më mahnitëse në botë ku luhet sporti, duke shfaqur foto dramatike dhe detaje për çdo ambient që edhe fansat më të devotshëm mund të mos i kishin dëgjuar.
Herman nuk ka pasur shans të vizitoj të githa vendet që ka paraqitur në librin e tijj, por ka thënë se kërkimi ishte në vetvete një udhëtim magjepsës. Ai rrëfen histori të pronarëve të klubeve eksentrikë, përplasje politike dhe detaje historike befasuese, eksploron arkitekturën e teknologjisë së lartë të stadiumeve moderne dhe nxjerr në pah historitë e fshehura pas fushave të gjetura në vende jashtëzakonisht të bukura -dhe ndonjëherë të papritura . Ndër të preferuarat e Hermanit: Blandy Park në Pontycymer, Uells, ku punëtorët në ish-fshatin e minierave përdornin kazma dhe lopata për të kthyer një vendgrumbullimi për mbetjet shtëpiake dhe të minierave në fushë; qyteti i Imotskit në majë të kodrës, Kroaci, ku stadiumi Gospin Dolac u ndërtua pranë një liqeni që bëhet gjithashtu një fushë futbolli, në rastet kur thahet në muajt e verës.
fshatrat malore midis FC Gspon dhe FC Saas në Gspon, në Alpet Zvicerane. Në rreth 2000 metra, fusha mund të arrihet vetëm me teleferik që mund të transportojë deri në 10 persona ose pas një shëtitjeje prej 45 minutash.
Kopertina e librit përmban stadiumin norvegjez Henningsvaer, i vendosur në një nga disa ishuj në një fshat peshkimi, ku një ekip i të rinjve luan në atë që FIFA e përshkroi vitin e kaluar si një "fushë e përsosur me pamje". Gjatë muajve të verës, në fushë shkëlqen drita e pafundme e ditës. Në dimër, Herman përshkruan se si "erërat e forta mund të kapin papritur topin dhe ta nxjerrin atë në det". Kur kjo ndodh, tha ai, trajneri i Henningsvaer futet në një varkë për ta marrë atë. Libri përfshin gjithashtu disa nga vendet e Kupës së Botës 2022 të Katarit, të cilat shkaktuan polemika në prag të turneut. Një ushtri e punëtorëve kryesisht migrantë ndërtoi shtatë arena të reja pasi Katari fitoi ofertën e tij për të pritur turneun në vitin 2010 dhe grupet e të drejtave të njeriut kanë pretenduar se shumë prej tyre ishin subjekt i punës së detyruar, orëve të gjata në mot të nxehtë, pagave të vonuara ose të papaguara dhe frikësimit të punëdhënësve.
Katari ka mohuar me forcë akuzat, duke deklaruar se shëndeti, siguria dhe dinjiteti i "të gjithë punëtorëve të punësuar në projektet tona ka mbetur i palëkundur". Zyrtarët kanë mohuar gjithashtu raportet e mediave të huaja ku thuhet se kanë vdekur deri në 6,500. Herman thotë se ishte e rëndësishme të përfshiheshin stadiumet e Katarit, duke pasur parasysh rëndësinë e turneut. Por përveç diskutimit të disa prej risive të tyre arkitekturore – si pamja e jashtme e Stadiumit 974, e bërë nga kontejnerët e transportit, dhe sistemi i ftohjes brenda stadiumit Al Janoub – libri i tij gjithashtu aludon në polemikat mbi mënyrën se si u trajtuan punëtorët dhe hedh një sy skeptik te organizatorët pretendimet për qëndrueshmëri mjedisore.
Në pika të ndryshme, Herman u referohet disa stadiumeve si tempuj ose katedrale. Është një krahasim i duhur, tha ai, duke pasur parasysh se sa besnikë janë shumë tifozë futbolli ndaj ekipit të tyre, sportit më të gjerë dhe vendeve ku luhet. Pjesëmarrja e rregullt në lojërat e një ekipi të zgjedhur dhe shansi i pasionuar për lojtarët e tij, tha ai, mund të jetë forma e tij e adhurimit.
“Është ajo ndjenjë e përkushtimit dhe derdhja e emocioneve që njerëzit japin në terrenet e futbollit”, shtoi ai.
Dhe në disa raste, si Pancho Arena në Felcsút, Hungari, krahasimi është më i drejtpërdrejtë. Arkitektura e stadiumit përmban harqe dramatike dhe një çati grilë që kërkonte 1000 tonë dru për t'u ndërtuar. "Brendësia është mjaft e jashtëzakonshme," shkruan Herman në libër, "dhe ka më shumë gjasa të ndiheni sikur po ecni nëpër një katedrale apo një manastir sesa një terren futbolli". Një histori e dizajnit të sportit më të njohur në botë
Qyteti historik i Trogirit në Kroaci
Qofshin të mëdha apo të vogla, të gjitha terrenet e futbollit të paraqitura në libër janë një "festë vizuale", tha Herman. Dhe disa nga terrenet më mbresëlënëse vizualisht, me historitë më të pabesueshme pas tyre, vuri në dukje ai, kanë origjinë më modeste." Ndër aspektet më të forta të librit janë gurët e çmuar të fshehur, nëse dëshironi -- klubet e vogla ku nuk është' Për të fituar domosdoshmërisht. Ka të bëjë me faktin se këto klube thjesht ekzistojnë, dhe ato janë themeli i komunitetit, "tha Herman.
Si një tifoz futbolli dhe dikush që i pëlqen të tregojë histori interesante, Herman tha se është ajo frymë e sportit që ai shpreson të kapë, nga përpjekjet e vogla të komunitetit deri te mega-strukturat që kushtojnë miliona dollarë.
"Futbolli nuk ka të bëjë vetëm me Kupën e Botës. Futbolli i bashkon njerëzit... Kaq shumë njerëz janë të ndarë tani për arsye të ndryshme," tha ai, "por ata janë të bashkuar nga futbolli."
Përktheu nga CNN, Shqiptarja.com
