Gazeta më e madhe greke “Kathimerini” në një artikull të saj shkruan se Athina dhe Tirana po i zgjidhin mosmarrëveshjet mes tyre.
I titulluar “Dritarja e Komunikimit” me Tiranën, artikulli thekson se mes dy vendeve janë zhvilluar një sërë negociatash për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes tyre, që pati një rritje tensionesh me arrestimin e Fredi Belerit, kandidatit për bashkinë e Himarës.
“Progresi i Shqipërisë në negociatat e anëtarësimit me BE-në shihet si një mundësi e rëndësishme për forcimin e marrëdhënieve shqiptaro-greke dhe adresimin e mosmarrëveshjeve të kahershme. Miratimi i fundit nga qeveria e Edi Ramës i ligjeve zbatuese të vitit 2017, të cilat garantojnë të drejtën e vetëdeklarimit për anëtarët e Minoritetit Kombëtar Grek, pavarësisht vendbanimit të tyre gjeografik, përbën një hap pozitiv. Ky zhvillim mund të kontribuojë në forcimin e besimit dhe bashkëpunimit mes dy vendeve, duke qenë njëkohësisht në përputhje me vlerat dhe standardet evropiane për të drejtat e minoriteteve”, shkruan gazeta greke.
“Kathimerini” zbulon se ka pasur disa herë konsultime me Shqipërinë e Greqinë, që kanë pasur në fokus pikërisht çështjen e integrimit, duke zgjidhur çështjet e lëna pezull.
Si rezultat i këtyre konsultimeve, kanë ardhur si zgjidhje vendimet e fundit të dhjetorit të qeverisë Rama për mbledhjen e të dhënave për identifikimin e personave që u përkasin pakicave kombëtare.
“Kathimerini” thekson se mes Athinës dhe Tiranës ka ende çështje të pazgjidhura siç është ajo e paktit detar, të ligjit të luftës apo të pronave të popullsisë shqiptare të Çamërisë.
Artikulli i plotë:
Progresi i Shqipërisë në negociatat e anëtarësimit me BE-në shihet si një mundësi e rëndësishme për forcimin e marrëdhënieve shqiptaro-greke dhe adresimin e mosmarrëveshjeve të kahershme. Miratimi i fundit nga qeveria e Edi Ramës i ligjeve zbatuese të vitit 2017, të cilat garantojnë të drejtën e vetëdeklarimit për anëtarët e Minoritetit Kombëtar Grek, pavarësisht vendbanimit të tyre gjeografik, përbën një hap pozitiv. Ky zhvillim mund të kontribuojë në forcimin e besimit dhe bashkëpunimit mes dy vendeve, duke qenë njëkohësisht në përputhje me vlerat dhe standardet evropiane për të drejtat e minoriteteve.
Kjo lëvizje specifike e çoi Athinën në vendimin për të mos bllokuar hapjen e kapitullit të fundit të pranimit për Tiranën dhe të dyja palët duket se janë në konsultime të përhershme edhe për çështje të tjera të rëndësishme. Rasti i eurodeputetit të “Nea Demokratia”, Fredi Beleri ndikoi negativisht në marrëdhëniet greko -shqiptare dhe bëri zhurmë edhe në Tiranë, pasi u kuptua se edhe një konflikt i tillë me Greqinë mund ta mbajë Shqipërinë jashtë orbitës evropiane.
Athina ka qenë në kontakt me përfaqësuesit e pakicës kombëtare greke gjatë gjithë konsultimeve në prapaskenë për miratimin e ligjeve zbatuese, të cilët ranë dakord që në këtë mënyrë të sigurohet një nga të drejtat më të rëndësishme dhe të përhershme të Minoritetit Kombëtar Grek. Negociatat u zhvilluan kryesisht me fokus Brukselin, me faktor kyç në emër të Tiranës njeriun e besuar të Edi Ramës, Endri Fuga ndërsa në anën greke u përfshinë zyrtarë të Përfaqësisë së Përhershme. Në thelb, tekstet u formuluan në bashkëpunim të ngushtë midis Athinës dhe Tiranës dhe parashikojnë sa vijon:
Së pari, njihet roli i përcaktimit të lirë dhe individual, ndërkohë që për herë të parë aplikantit nuk i kërkohet të sigurojë dokumentet e regjistrimit për të mbështetur kërkesën e tij. Gjithashtu, bëhet i detyrueshëm pranimi brenda 30 ditëve nga deklarimi i vetëvendosjes së qytetarit ndërsa janë hequr përgjegjësi të ndryshme që mund të krijonin probleme, kryesisht nga nivelet e ndryshme të vetëqeverisjes (bashki dhe qark).
Në tekstet e ligjeve origjinale kishte një dispozitë të tretë për aktivizimin e një përjashtimi dhe një procesi verifikimi shtesë në rast se aplikanti “banon në një zonë që nuk shfaq karakteristika të veçanta kulturore, etnike, gjuhësore, fetare apo tradicionale”. Për të kapërcyer shtrirjen specifike, u shtua shprehimisht se këto karakteristika supozohen edhe nga ekzistenca ose e organizatave johomogjene. “Procesi i verifikimit të jashtëzakonshëm” ka qenë në thelb mjeti i autoriteteve shqiptare që nga koha e Enver Hoxhës , për t’iu mohuar mërgimtarëve të drejtën e vetëvendosjes.
Gjuha
Në fushën e përdorimit të gjuhës nga një pakicë etnike, për herë të parë u pranua dëshira e kahershme e Greqisë, përtej kriterit të ekzistencës së të paktën 20% të popullsisë dhe rastit kur “pakica është tradicionalisht e gjallë” si kusht për të drejtën e përdorimit të saj. Burime të mirëinformuara thonë se ndonëse negociatat kanë qenë intensive, atmosfera ka qenë konstruktive.
Gjithashtu, u ra dakord edhe kuadri për sigurimin e zbatimit të duhur të dispozitave zbatuese nga autoritetet shqiptare. Në këtë drejtim mund të përdoret Komisioneri i Lartë i OSBE-së për Pakicat Kombëtare dhe sigurisht Komisioni Europian, i cili do të monitorojë çështjen në kuadër të raportit vjetor të progresit të Shqipërisë, në kapitullin e grupit të parë të dhënies së fondeve.
Sigurisht që aplikimi do të monitorohet nga vetë Minoriteti Kombëtar grek me ndihmën e ambasadës greke në Tiranë. Diskutimet u mbyllën në prag të Krishtlindjeve dhe pak ditë më vonë u miratuan edhe ligjet zbatuese nga Qeveria Shqiptare (me numrat 844 dhe 845/26-12-2024). Më 27 dhe 30 dhjetor respektivisht ligjet janë publikuar në Fletoren Zyrtare dhe tashmë janë në fuqi.
Perspektiva
Ky bashkëpunim i mirë tani hap mundësi për diskutim edhe për çështje më të vështira, siç janë për shembull pronat e pakicave. Tashmë, Athina dhe Tirana kanë rënë dakord të ndihmojnë qeverinë shqiptare në drejtim të zgjidhjes së ekspertëve grekë në pritje nga Regjistri Helen i Tokës.
Gjithashtu, pala shqiptare shfaqet e gatshme për zbatimin e plotë të marrëveshjes ndërqeveritare për funksionimin e varrezave ushtarake ku janë varrosur të vdekurit e luftës greko – italiane të viteve 1940-41 .
Në të njëjtën kohë, nga pala shqiptare ka vullnet për të rifilluar procesin e zgjidhjes së mosmarrëveshjes në demarkacionin e Zonës Ekskluzive Ekonomike (ZEE). Mes pakicës kombëtare greke ka edhe kënaqësi për faktin se tashmë mund të votohet me postë, që do të thotë se mund të votojnë edhe nëse punojnë në Greqi apo në një vend tjetër.
Nga pala greke duhen pritur disa gjeste vullneti të mirë. Më e rëndësishmja, e cila ka edhe pasoja në politikën shqiptare, është njohja e sigurimeve shoqërore (kryesisht pensionet, pra nënshkrimi i një marrëveshjeje mes Athinës dhe Tiranës). Negociatat për këtë kanë nisur tashmë në muajt e fundit. Përveç kësaj, Greqia do të jetë nën presion nga partnerët e saj evropianë për t’i dhënë fund zyrtarisht ligjit të luftës.
Çështja më e vështirë për palën greke, natyrisht, lidhet me pronat e çamëve, të cilët, si bashkëpunëtorë të nazistëve, u dëbuan nga Greqia Perëndimore pas luftës. Këto janë prona të cilat janë nën ruajtje dhe aktualisht kanë të bëjnë me rreth 200 prona në zona të ndryshme. Vështirësia kryesore në trajtimin e kësaj çështjeje specifike nuk ka të bëjë me pronat si të tilla, por faktin se ajo lidhet edhe me protestat e organizuara nga organizatat ekstremiste të çamëve.
Zgjedhjet në maj
Në çdo rast, z.Rama është këtë vit pak muaj para zgjedhjeve parlamentare të 11 majit dhe perspektiva evropiane është argumenti më i rëndësishëm kundër kundërshtarëve të tij, gjithsesi të dobët. Në të njëjtën kohë, në Athinë e dinë mirë se pa levën e presionit që ofron nevoja e Shqipërisë për të respektuar acquis evropiane, edhe këto zhvillime pozitive për minoritetin nuk do të ishin të mundshme. Prandaj, viti 2025 paraqet mundësi në marrëdhëniet greko-shqiptare që diplomacia greke nuk synon t’i lërë të pashfrytëzuara.
Komente
Qoka e radhes njelloi si me Sazanin prite kur tua fali ndonje qytet andi nga jugu.
PërgjigjuQeverria jone zero transparencë me publikun! Si gjithmonë lajmet për pazaret shqiptaro-greke vinë vetëm nga mediat greke dhe si gjithmonë në favor të Greqisë! Duket e habitshme se si mund të negocojë Endri Fuga, këshilltar i Z. Rama për shtypin për marëveshje kaq të rënsdësishme dhe delikate me palën greke. Sipas palës greke, Z.Fuga (me ç"atribute?!!) ka pranuar gjëra të rënda për manipulimin që duan të zyrtarizojnë grekët lidhur me vetdeklarimin e kombësisë, pa u mbështetur në dokumentet bazë të gjëndjes civile. Gazetarët tanë duhet të pyesin qeverrinë tone të bëjë transparencë!
Përgjigju