Bisedimet për armëpushim në Rripin e Gazës hyjnë sot në fazën më delikate, me mbërritjen e delegacionit amerikan të kryesuar nga ndërmjetësi Steve Witkoff dhe nga Jared Kushner, dhëndri i Donald Trump dhe prej vitesh hallka lidhëse mes presidentit amerikan dhe Benjamin Netanyahu-t, si edhe nga kryeministri i Katarit, sheiku Mohammed bin Abdulrahman al Thani. Hyrja në skenë e këtyre tre figurave pason atë të personazheve të tjerë, që vetëm kush nuk e njeh funksionimin e diplomacisë mund t’i quajë “dytësorë”: krerët e shërbimeve sekrete të vendeve ndërmjetëse si Egjipti dhe Turqia, si dhe drejtuesi i COGAT-it, struktura e ushtrisë izraelite e ngarkuar me menaxhimin e ndihmës humanitare për Gazën.
Ka qenë pikërisht prania e tyre, sipas burimeve nga Sharm el-Sheikh, ajo që ka shtyrë palët drejt disa lëshimeve. Megjithatë, nyjet që mbeten për t’u zgjidhur janë ende të shumta. Veçanërisht, një zyrtar egjiptian i ka thënë Reuters-it se Hamas ka pranuar të heqë armët, por vetëm përballë garancive se Izraeli nuk do të rikthejë luftën pas lirimit të 48 pengjeve të rrëmbyer gjatë sulmit të 7 tetorit 2023, nga të cilët 20 besohet se janë ende gjallë. Një pikë kjo mbi të cilën janë bllokuar tashmë të paktën dy raunde të mëparshme negociatash.
Dhe nuk është e vetmja çështje. Lëvizja kërkon gjithashtu lirimin e Marwan Barghouti-t, udhëheqësit të Intifadës së Dytë, i burgosur prej më shumë se njëzet vitesh, ndërsa ministri izraelit i Sigurisë Kombëtare, Itamar Ben Gvir, ka vendosur veton mbi emrin e tij. Së fundmi, është kërkuar edhe përjashtimi i ish-kryeministrit britanik Tony Blair nga autoriteti që do të drejtojë Gazën gjatë fazës së tranzicionit — dhe për këtë, me shumë gjasë, “jo”-n do ta thotë vetë Trump. Megjithatë, duket se janë arritur tashmë marrëveshje paraprake për lirimin e pengjeve dhe për shpërndarjen e ndihmave humanitare.
Çfarë do të ndodhë në orët e ardhshme? Zyrtarisht, nga zyra e Benjamin Netanyahu-së buron “optimizëm i kujdesshëm”. Por mbrëmë, në mesazhin e përkujtimit për 7 tetorin, kryeministri ka përdorur tone aspak pajtuese: “Do të vazhdojmë të veprojmë për të arritur objektivat e luftës: kthimin e të gjithë pengjeve, eliminimin e qeverisë së Hamasit dhe garancinë që Gaza të mos përbëjë më kurrë një kërcënim,” tha ai.
Përballë deklaratave të tilla, këtu në Izrael janë analistët më të njohur ata që paralajmërojnë kundër iluzioneve të lehta. “Gjithçka mund të dështojë ende. Disa zyrtarë të lartë izraelitë janë të bindur se nuk ka asnjë mundësi që Hamas të lirojë të gjithë pengjet në fazën fillestare.” Dhe jo vetëm kaq: “Plani Trump parashikon që Hamas të mos ketë asnjë rol në të ardhmen e Gazës, por nëse kjo marrëveshje ecën përpara, për mënyrën se si është ndërtuar, ne do të duhet të vazhdojmë të përballemi me Hamas për shumë kohë,” shkruan Naydal Eyal në Yedioth Ahronoth. A është Netanyahu i gatshëm ta pranojë këtë? Shumëkush këtu dyshon, sidomos duke pasur parasysh që më shumë se 60 për qind e votuesve mendojnë se kryeministri duhet të japë dorëheqjen sapo të përfundojë kriza. Dhe ai e di shumë mirë këtë.
Në këtë kuadër, faktori përcaktues mbetet Donald Trump. Presidenti amerikan përsëriti dje se ekziston një “mundësi reale” për arritjen e marrëveshjes. Një element thelbësor është se të premten në Oslo do të jepet Çmimi Nobel për Paqen: Trump shpreson të jetë ai fituesi dhe për këtë arsye po shtyn për një rezultat sa më të shpejtë. Dje, me një njoftim zyrtar, ai falënderoi familjet e pengjeve që e kanë mbështetur publikisht.
Sipas televizionit izraelit Kanal 12, nëse nuk arrihet një përparim së shpejti, presidenti amerikan mund të vendosë mbi tavolinë një “merr ose lëre” të ngjashëm me atë që e detyroi Netanyahu-n të pranonte planin javën e kaluar: koha e parashikuar, fundjava (që këtu bie të premten dhe të shtunën), me një fillim të mundshëm të lirimit të pengjeve që nga e diela./La Repubblica
Komente
