Mildred Harnack u transferua në Berlin me burrin e saj të lindur në Gjermani më 1929 dhe iu bashkua një grupi nazist të rezistencës - dhe më vonë u dënua me vdekje nga vetë Adolf Hitleri.
"Pavarësisht se jemi të ndarë, le të mos shqetësohemi apo të panikosemi," i shkroi Mildred Harnack familjes së saj në shtëpi në Wisconsin në gusht 1942.
Por familja e saj kishte arsye për t'u shqetësuar - lufta u ndez në Evropë dhe Harnack ishte zhvendosur në Berlin mbi një dekadë më parë. Dhe megjithëse nuk mund ta pranonte me shkrim, ajo ishte bashkuar me një rrjet spiunazhi për të minuar Hitlerin dhe nazistët.
Ishte letra e fundit që do të merrte familja e Harnack. Brenda disa muajsh, Gestapo e kapi Harnack dhe e nxorri në gjyq. Dhe vetë Hitleri u sigurua që Harnack të merrte një dënim me vdekje.
Kush ishte Mildred Harnack:
Mildred Harnack lindi Mildred Elizabeth Fish më 16 shtator 1902, në Milwaukee, Wisconsin. Sipas Universitetit të Wisconsin-Madison , ajo u rrit duke mësuar anglisht dhe gjermanisht për shkak të popullsisë së lartë gjermane në lagjen e saj.
Harnack ëndërroi të bëhej shkrimtare dhe fitoi një diplomë bachelor dhe një master në letërsinë angleze. Në vitin 1926, ndërsa jepte mësim në Universitetin e Wisconsin-Madison, ajo u takua me Arvid Harnack, siç thuhet kur ai mori një kthesë të gabuar në një ndërtesë universiteti dhe përfundoi aksidentalisht në klasën e saj.
Arvid Harnack ishte një avokat gjerman dhe një anëtar i Rockefeller që studionte në Shtetet e Bashkuara. Në librin e saj 'Ti rezistosh Hitlerit': Mildred Harnack dhe orkestra e kuqe , Shareen Blair Brysac shkruan, “Ajo u ngjit dhe u prezantua. Ajo kërkoi falje për anglishten e saj të lëkundur dhe kërkoi falje që nuk fliste shumë mirë gjermanisht. Ajo gjithashtu propozoi të studionte anglisht me të dhe ajo gjermanisht me të. Dhe ky ishte fillimi i romancës.”
Të dy ndanë një tërheqje të menjëhershme. Në kujtimet e saj, Inge Harnack kujtoi letrën që vëllai i saj dërgoi në shtëpi në Gjermani. "Më kujtohet ende se si një letër i mbërriti nënës sime me fjalinë lakonike, "Kam takuar një vajzë me emrin e bukur, Mildred".
Brenda disa muajsh nga letra e parë, Arvid Harnack shkroi përsëri. "Jam shume i lumtur. Jam fejuar”, tregoi ai. "E vendosa kur e pashë për herë të dytë."
Arvid dhe Mildred Harnack u martuan vetëm një muaj më vonë, më 7 gusht 1926.
Arvid Harnack shpejt iu desh të kthehej në Gjermani pasi shoqëria e tij mbaroi. Pas disa vitesh jetese të ndarë, Mildred Harnack iu bashkua atij në vitin 1929. Në vitin 1931, Harnack ishte regjistruar në Universitetin e Berlinit për të fituar doktoraturën e saj ndërsa jepte kurse për letërsinë amerikane. Burri i saj mori një punë në qeverinë gjermane në Ministrinë e Ekonomisë.
Rritja e Hitlerit do të shkatërronte karrierën akademike të Mildred Harnack. Vetëm pesëmbëdhjetë muaj pasi ligjëronte në universitet, ajo u pushua nga puna sepse nuk ishte "mjaftueshëm naziste".
Harnack ishte hapur për kritikat e saj ndaj nazistëve. Sipas Los Angeles Times , ajo shkroi për Partinë Naziste në vitin 1930, "Ajo e konsideron veten shumë morale dhe si Ku Klux Klan bën një fushatë urrejtjeje kundër hebrenjve".
Mildred Harnack shpejt vendosi të bënte gjithçka që mundi për të rrëzuar regjimin nazist.
Roli i Mildred Harnack në Orkestrën e Kuqe dhe arrestimi i saj eventual
Në vitin 1933, pasi Mildred Harnack u pushua nga Universiteti i Berlinit, ajo dhe burri i saj u bashkuan me një grup të vogël rezistence që punonte për të minuar nazistët nga brenda Gjermanisë. Gestapo i quajti ata "Orkestra e Kuqe" sepse ata transmetonin informacion në Bashkimin Sovjetik nëpërmjet "koncerteve" në radio.
Anëtarët e Orkestrës së Kuqe shpërndanë pamflete kundër Hitlerit, mbanin shënime për dhunën naziste dhe më vonë ia kaluan inteligjencës ekonomike dhe ushtarake gjermane qeverisë sovjetike dhe aleatëve. Dhe Harnack u bë një rekrutuese kryesore për organizatën e fshehtë falë pozicionit të saj duke dhënë mësim në shkollën e natës në Berlin.
Kur studentët e Harnack shprehën pakënaqësi me nazistët, ajo i lidhi ata me Orkestrën e Kuqe. Në mesin e viteve 1930, ajo mori një pozicion si skaut letrare për një botues gjerman, gjë që e lejoi atë të udhëtonte nëpër Evropë duke u takuar me anëtarë të tjerë të rezistencës.
Sidoqoftë, përfundimisht Gestapo zbuloi një nga transmetimet radiofonike të Orkestrës së Kuqe dhe filloi të arrestonte anëtarët e saj. Harnacks u kapën në Lituaninë e pushtuar nga nazistët në shtator të vitit 1942 teksa u përpoqën të iknin në Suedi.
Gestapo e hodhi Mildred Harnack në burgun e grave në Charlottenburg. Çdo ditë, një hetues nazist përpiqej ta thyente. Dhe në dhjetor 1942, ajo u përball me gjyq për tradhti të lartë.
Në të njëjtin muaj, burri i saj u ekzekutua. Arvid Harnack u var me një litar të gjatë, një metodë që nazistët përdorën për të zgjatur agoninë e viktimave të tyre. Para se të vdiste, ai i shkroi një letër të fundit gruas së tij. “Ti je në zemrën time… Dëshira ime më e madhe është që të jesh i lumtur kur mendon për mua. Unë jam kur mendoj për ty.”
Gjatë gjykimit të saj, një panel gjyqtarësh dënoi Mildred Harnack me gjashtë vjet punë të detyruar në një kamp burgu.
Sipas New York Times , ndërsa Harnack priste dënimin e saj, nazistët e transportuan atë në burgun Plötzensee në Berlin. Adolf Hitleri, i pakënaqur me dënimin e kampit të burgut të spiunit, kishte hedhur poshtë gjykatësit. Harnack do të përballej me ekzekutimin si i shoqi.
Më 16 shkurt 1943, nazistët i prenë kokën 40-vjeçarit Mildred Harnack me gijotinë. Ata vunë re se asaj iu deshën shtatë sekonda për të vdekur.
Ajo kishte humbur jetën duke i rezistuar nazistëve. Por pak njerëz sot e dinë historinë e saj.
Pas luftës, Grupi i Krimeve të Luftës i Ushtrisë Amerikane hetoi ekzekutimin e Harnacks. "Ndërsa veprimet e Mildred Harnack janë të lavdërueshme," raportoi një memo top-sekret, "ajo po komplotonte kundër qeverisë gjermane, iu dha një gjyq dhe duket se ka justifikim të mjaftueshëm për shqiptimin e dënimit me vdekje".
Ushtria amerikane mbylli shpejt hetimin e saj ndaj Harnacks. Ata u kishin dhënë inteligjencë sovjetikëve dhe në klimën e re të Luftës së Ftohtë, kjo mjaftonte për t'i dënuar ata.
Akoma më keq, nazistët e kapur që përpiqeshin të shmangnin Gjyqet e Nurembergut pretenduan se Orkestra e Kuqe ishte një rrjet spiunazhi komunist që ende vepronte në SHBA. Gënjeshtra ndihmoi në varrosjen e heroizmit të Mildred Harnack.
Dosja e Ushtrisë Amerikane për Mildred Harnack u krijua shek. 1947.
Anëtarët e familjeve Harnack dhe Fish luftuan për dekada për të pastruar emrat e Arvid dhe Mildred Harnack. Vetëm pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, përpjekjet e tyre patën sukses.
Sot, Mildred Harnack shihet si një heroinë e Luftës së Dytë Botërore. Në vend që të përdorte pasaportën e saj amerikane për të ikur nga Gjermania naziste, ajo mbeti për të luftuar kundër padrejtësisë. Kur familja e Harnack-ut e kishte kërkuar që të kthehej në SHBA, ajo u përgjigj: "Epo, nuk është çështja se sa e rrezikshme është, unë kam punë për të bërë." Ajo u bë e vetmja grua amerikane e dënuar me vdekje me urdhër të drejtpërdrejtë të Adolf Hitlerit.
Dhe kur ajo po përballej me atë vdekje të sigurt, fjalët e fundit të Mildred Harnack ishin: "Dhe unë e kam dashur shumë Gjermaninë"./Përkthyer dhe përshtatur nga Shqiptarja.com, burimi: Allthat'sinteresting.
