"Roli i Papës është i ri për mua. Po mësoj shumë". Gazeta peruane "El Comercio" ka publikuar sot pjesë të gjera nga intervista e Leonit XIV, e para si Papë, që shoqëron një biografi, "León XIV: qytetar i botës, misionar i shekullit XXI", e shkruar nga gazetarja amerikane Elise Ann Allen. Robert Francis Prevost thotë se ndihet "thellësisht amerikan" dhe trajton, ndër të tjera, temën e papatit të tij ("nuk jam i mbingarkuar"), të paqes në botë ("kam ngritur zërin tim" për të thënë se "është e vetmja përgjigje"), të hendekut të të ardhurave mes klasës punëtore dhe të pasurve ("kam lexuar që Elon Musk do të jetë trilioneri i parë në botë. Nëse kjo është e vetmja gjë që ka vlerë sot, atëherë jemi në telashe të mëdha") dhe të procesit sinodal të Kishës ("nuk bëhet fjalë të përpiqemi ta shndërrojmë atë në një lloj qeverie demokratike, sepse, nëse shohim shumë vende të botës sot, demokracia nuk është domosdoshmërisht një zgjidhje e përsosur për gjithçka").
Papa Leone, që mbush 70 vjeç, është zgjedhur pak më shumë se katër muaj më parë dhe shpjegon: "Kam ende një kurbë të gjatë të të mësuarit përpara meje. Ka një pjesë të rëndësishme ku ndiej se kam lëvizur pa shumë vështirësi, dhe kjo është puna baritore. Më befason ende përgjigja e njerëzve, sa pozitive është ende, afrimi me njerëz të çdo moshe. I vlerësoj të gjithë, kushdo qofshin, nga cilido vend të vijnë, dhe i dëgjoj". Sidoqoftë, "aspekti krejtësisht i ri i këtij shërbimi është fakti se jam hedhur në nivel botëror", konsideron ai.
"Është diçka shumë publike, njerëzit janë në dijeni të bisedave telefonike apo takimeve që kam pasur me krerët e shteteve të ndryshme të botës, në një moment kur zëri i Kishës ka një rol të rëndësishëm për të luajtur. Po mësoj shumë për mënyrën se si Selia e Shenjtë ka pasur një rol në botën diplomatike për shumë vite. E gjithë kjo është e re për mua nga këndvështrimi praktik. Kam ndjekur aktualitetin për shumë vite. Kam kërkuar gjithmonë të jem i përditësuar me lajmet, por roli i Papës është sigurisht i ri për mua. Po mësoj shumë dhe ndihem i stimuluar, por jo i mbingarkuar. Nga ky këndvështrim, më është dashur të zhytem në ujëra të thella shumë shpejt. Të jesh Papë, i thirrur për të konfirmuar të tjerët në fenë e tyre, që është pjesa më e rëndësishme, është gjithashtu diçka që mund të ndodhë vetëm me hirin e Zotit; nuk ka tjetër shpjegim. Shpirti i Shenjtë është e vetmja mënyrë për ta shpjeguar. Si u zgjodha për këtë detyrë, për këtë shërbesë? Për fenë time, për atë që kam jetuar, për kuptimin tim të Jezu Krishtit dhe të Ungjillit, thashë po, jam këtu. Shpresoj të jem në gjendje të konfirmoj të tjerët në fenë e tyre, sepse ky është roli themelor që ka pasardhësi i Pjetrit".
Konflikte dhe ndërmjetësime
Në muajt e parë Papa i ri ka bërë thirrje disa herë për paqen. Gazetarja e pyet posaçërisht për Ukrainën: sa realiste është që Vatikani të jetë ndërmjetës? "Do të bëja një dallim mes zërit të Selisë së Shenjtë që mbështet paqen dhe një roli ndërmjetës, që është shumë ndryshe dhe jo aq realist sa i pari", sqaron Leone XIV. "Besoj se njerëzit kanë dëgjuar thirrjet e ndryshme që kam bërë; kam ngritur zërin tim, zërin e të krishterëve dhe të njerëzve vullnetmirë, duke thënë se paqja është e vetmja përgjigje ndaj masakrës së njerëzve pas këtyre viteve nga të dyja palët, në atë konflikt në veçanti, por edhe në konflikte të tjera. Njerëzit duhet të zgjohen disi dhe të thonë: ka një mënyrë tjetër për ta bërë këtë". Sigurisht, nuk është e lehtë: "Jam i vetëdijshëm për implikimet që ka mendimi për Vatikanin si ndërmjetës, edhe në dy rastet kur jemi ofruar të presim takime negociuese mes Ukrainës dhe Rusisë, qoftë në Vatikan apo në ndonjë pronë tjetër të Kishës. Që nga fillimi i luftës, Selia e Shenjtë është angazhuar shumë për të mbajtur një qëndrim vërtet neutral. Disa gjëra që kam thënë janë interpretuar në një mënyrë ose tjetër, dhe është në rregull, por pjesa realiste nuk është kryesorja tani. Besoj se aktorë të ndryshëm duhet të ushtrojnë presion të mjaftueshëm që palët në luftë të thonë: mjaft, le të gjejmë një mënyrë tjetër për të zgjidhur mosmarrëveshjet. Duhet të vazhdojmë të kemi shpresë. Besoj fort se nuk mund ta humbasim atë, kurrë. Kam shpresa të mëdha tek natyra njerëzore. Ka anën negative. Ka aktorë të këqij, ka tundime. Nga çdo anë, nga çdo pozicion, mund të gjenden motivime të mira dhe më pak të mira. E megjithatë, vazhdimi i inkurajimit për njerëzit që të shohin te vlerat më të larta, te vlerat reale, bën ndryshimin. Mund të kesh shpresë dhe të vazhdosh të përpiqesh të bësh presion dhe t’u thuash njerëzve: le t’i bëjmë gjërat ndryshe".
Ura dhe kriza e multilateralizmit
Në fund të fundit, Papa do të thotë "ndërtues urash". Dhe "mënyra për të ndërtuar ura është dialogu", nuk ka alternativa: "Një nga gjërat që kam arritur të bëj në këta dy muaj të parë ka qenë nisja e njëfarë dialogu, duke u takuar me liderë botërorë të organizatave multinacionale. Në teori, Kombet e Bashkuara duhet të jenë vendi ku trajtohen shumë nga këto çështje. Fatkeqësisht, duket se ka një konsensus të përgjithshëm se OKB-ja, të paktën për momentin, ka humbur aftësinë e saj për multilateralizëm. Shumë thonë se është e nevojshme të krijohet një dialog bilateral, pasi ka pengesa në nivele të ndryshme që pengojnë përparimin e çështjeve multilaterale. Duhet të vazhdojmë të kujtojmë potencialin e njerëzimit për të kapërcyer dhunën dhe urrejtjen që na ndajnë gjithnjë e më shumë. Jetojmë në një epokë ku polarizimi duket se është një nga fjalët e ditës, por nuk po i ndihmon askënd. Ose nëse po ndihmon dikë, janë shumë pak, ndërsa të gjithë të tjerët po vuajnë. Prandaj, vazhdimi i ngritjes së këtyre pyetjeve, besoj, është i rëndësishëm".
Bota e polarizuar dhe Musk
Bota është gjithnjë e më e ndarë, por "një gjë është të ngresh çështjen dhe një tjetër është të flasësh për të". Për këtë "është shumë e rëndësishme të nisim një reflektim më të thelluar, duke u përpjekur të kuptojmë pse bota është kaq e polarizuar". Kështu Papa pyet: "Çfarë po ndodh? Ka shumë arsye. Kriza e vitit 2020 dhe pandemia patën një efekt mbi këtë, por besoj se ka nisur shumë më herët. Ndoshta, në disa vende, edhe humbja e një kuptimi më të lartë të jetës njerëzore ka lidhje me këtë. Vlera e jetës njerëzore, vlera e familjes dhe vlera e shoqërisë. Nëse i humbasim këto, çfarë rëndësie ka më? Kësaj i shtohen faktorë të tjerë. Një shumë domethënës është hendeku gjithnjë e më i madh mes të ardhurave të klasës punëtore dhe të pasurve. Për shembull, drejtorët ekzekutivë që gjashtëdhjetë vjet më parë fitonin katër deri gjashtë herë më shumë se punëtorët, sot, sipas të dhënave të fundit që kam parë, fitojnë gjashtëqind herë më shumë se punëtori mesatar. Dje lexova lajmin që Elon Musk do të bëhet trilioneri i parë në botë. Çfarë do të thotë kjo dhe për çfarë bëhet fjalë? Nëse ky është i vetmi vlerësim që ka rëndësi sot, atëherë jemi në telashe serioze".
Mes SHBA-së dhe Perusë
Robert Francis Prevost është Papa i parë amerikan dhe ka kaluar njëzet vjet si misionar agustinian dhe më pas ipeshkëv në Peru. Me çfarë identifikohet më shumë, me të parën apo me të dytën? "Besoj se përgjigjja është: të dyja në të njëjtën kohë", përgjigjet ai. "Jam, natyrisht, amerikan dhe ndihem shumë amerikan, por e dua gjithashtu shumë Perunë dhe popullin peruan, prandaj kjo është pjesë e asaj që jam. Kam kaluar gjysmën e jetës sime baritore në Peru, kështu që perspektiva latino-amerikane është shumë e rëndësishme për mua. Kjo reflektohet gjithashtu te vlerësimi që kam për jetën e Kishës latino-amerikane, që ka qenë e rëndësishme si në lidhjen time me Papën Françesku, ashtu edhe në kuptimin tim për pjesë të vizionit që ai kishte për Kishën dhe për mënyrën se si mund të ecim përpara në drejtim të një vizioni të vërtetë profetik për Kishën e sotme dhe të së nesërmes".
Gazetarja e pyet për kë do të bënte tifo nëse në Kupën e Botës së futbollit do të përballeshin SHBA dhe Peruja: "Pyetje e bukur. Ndoshta për Perunë, vetëm për simpati, nëse duam. Jam gjithashtu një tifoz i madh i Italisë…", përgjigjet diplomatikisht Papa. Ai flet edhe për pasionin e tij për bejsbollin: "Njerëzit e dinë që jam tifoz i White Sox, por, si Papë, bëj tifo për të gjitha skuadrat. Edhe në shtëpi, kam qenë tifoz i White Sox, por nëna ime ishte tifoze e Cubs, kështu që nuk mund të ishe një nga ata tifozët që përjashton skuadrën tjetër. Kemi mësuar, edhe në sport, të kemi një qëndrim të hapur, dialogues, miqësor, sepse përndryshe ndoshta nuk do të kishim ngrënë darkë!"
Sinodaliteti
Papa flet edhe për temën e sinodalitetit në Kishë, në kuptimin literal të ecjes së përbashkët: "Duke folur për Kishën, ajo konsiston në faktin që secili nga anëtarët e saj ka një zë dhe një rol për të luajtur përmes lutjes, reflektimit, përmes një procesi. Ka shumë mënyra për ta bërë këtë, përmes dialogut dhe respektit reciprok. Ajo përpiqet të bashkojë njerëzit dhe të kuptojë që ai marrëdhënie, ajo ndërveprim, ai krijim i mundësive të takimit, është një dimension i rëndësishëm i mënyrës se si e jetojmë jetën tonë si Kishë. Disa njerëz janë ndier të kërcënuar nga kjo. Ndonjëherë ipeshkvijtë apo meshtarët mund të mendojnë se “sinodaliteti do të më marrë autoritetin”. Sinodaliteti nuk është ky. Dhe ndoshta ideja e tyre se çfarë është autoriteti i tyre është paksa e paqartë, e gabuar. Sinodaliteti është një mënyrë për të përshkruar se si mund të bashkohemi dhe të jemi një komunitet dhe të kërkojmë bashkimin si Kishë, në mënyrë që ajo të jetë një Kishë qëllimi kryesor i së cilës nuk është një hierarki institucionale, por më tepër një ndjenjë e “ne së bashku”, “Kisha jonë”. Çdo person me thirrjen e vet: meshtarë, laikë, ipeshkvij, misionarë, familje. Secili ka një rol për të luajtur dhe diçka për të dhënë, dhe së bashku kërkojmë mënyrën për të ecur përpara dhe për të ecur të bashkuar si Kishë".
Demokracia nuk është gjithmonë zgjidhja
Kështu sinodaliteti "është një qëndrim që besoj se mund t’i mësojë shumë botës së sotme", konsideron Leone XIV: "Pak më parë folëm për polarizimin. Mendoj se ky është një lloj antidoti. Një mënyrë për të përballuar disa nga sfidat më të mëdha që kemi sot në botë. Nëse e dëgjojmë Ungjillin, nëse reflektojmë mbi të dhe nëse përpiqemi të ecim së bashku, duke e dëgjuar njëri-tjetrin, duke kërkuar të zbulojmë çfarë na thotë Zoti sot, kemi shumë për të fituar. Kam shpresa të mëdha në procesin e nisur shumë kohë para sinodit të fundit, të paktën në Amerikën Latine – fola për përvojën time atje; pjesë e Kishës latino-amerikane ka kontribuar vërtet për Kishën universale – dhe besoj se ka shpresë të madhe nëse arrijmë të ndërtojmë mbi përvojën e dy viteve të fundit dhe të gjejmë mënyra për të qenë Kishë së bashku. Nuk bëhet fjalë të përpiqemi ta shndërrojmë Kishën në një lloj qeverie demokratike, sepse, nëse shohim shumë vende të botës sot, demokracia nuk është domosdoshmërisht një zgjidhje e përsosur për gjithçka. Është një çështje respekti, e kuptuar si jeta e Kishës për atë që është dhe të themi: "Duhet ta bëjmë këtë së bashku". Kjo i ofron Kishës një mundësi të madhe për t’u lidhur me pjesën tjetër të botës. Që nga koha e Koncilit të Dytë të Vatikanit, kjo ka qenë domethënëse, dhe ende ka shumë për të bërë"./Corriere della sera
Komente
