*Intervista e plotë e ish-kryeprokurores së Tiranës, Elisabeta Imeraj për dosjen e lobimit rus.
Përshëndetje të nderuar miq! Rikthehemi me emisionin “Kontrast” në këtë të hënë, për të vijuar dhe për të mbetur tek aktualiteti. Në fakt, ajo që ka qenë kryetema e javës së kaluar lidhet pikërisht me atë çfarë ka ardhur tashmë zyrtarisht nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për lobimin e parave ruse, të cilat i janë dhënë PD-së të patnë vlerë 500 000 dollarë dhe ku për këtë çështje në Tiranë është zhvilluar edhe një proces gjyqësor, por çështja është pushuar. Ne do të kemi mundësi që ta trajtojmë me një prej njerëzve që e ka njour mjaft mirë këtë çështje, por fillimisht i uroj mirëseardhjen mikut dhe kolegut tim Lorenc Vangjeli. Përshëndetje! Mirë se erdhe Lorenc!
Përshëndetje!
Pa humbur kohë, është një çështje që po mban gjallë opinionin publik ndërkohë vetë personalisht i ke hequr dyshimet e kësaj çështjeje? Pra është Lulzim Basha njeriu që qëndron pas këtyre parave ruse në këndvështrimin tuaj apo është më e gjerë si çështje?
Jo, jo, është absolutisht shumë herë më e gjerë. Ndonjëherë, më shumë se veprimet konkrete duhet gjykuar mbi rezultatet të cilat ato sjellin dhe rezultati i veprimtarisë së Lulzim Bashës në mandatin e tij të dytë si kryetar i PD-së, pavarësisht motiveve, pavarësisht mjeteve, pavarësisht mënyrave, ka pasur të njëjtin rezultat me synimin e hershëm tashmë të Rusisë, me synimin e hershëm të saj gjeopolitik përballë Ballkanit. Të dy kanë sjellë destabilitet se është bërë kjo me metodat ruse, me paratë ruse apo është bërë kjo nga marrëzia dhe nga egoizmi i skajshëm, shto këtu edhe padijen dhe amatorizmin në politikë të Lulzim Bashës, kjo është tjetër histori. Rezultati, jua përsëris edhe njëherë, i të dy këtyre akseve, bashkohet në një pikë: kanë tentuar destabilizimin, së pari, të të gjithë rajonit. Lulzim Basha të Republikës së Shqipërisë.
Mirë, pa humbur kohë prezantoj edhe mikeshën e emisionit për mbrëmjen e sotme. Është zonja Elisabeta Imeraj, ish-kryeprokurore e Tiranës.
Mirëmbrëma! Mirë se erdhe zonja Imeraj!
Mirëmbrëma zoti Minga! Faleminderit!
Kënaqësi që ju kemi në “Kontrast”. Unë e përmenda që në fillim, jeni njeriu që ndoshta mund t’i jepni përgjigje më mirë se kushdo tjetër hetimit të kësaj çështjeje në raport me Lulzim Bashën. Çështja e tij është mbyllur. Ne patëm mundësi që të kishim javën e kaluar një nga deklaratat tuaja, që ju thatë “është mbyllur”, në emisionin që kemi bërë bashkë para disa muajsh, pikërisht më 31 maj, ku ju shpreheshit që çështja është mbyllur me procedurë, nuk do të ishte mirë që të mbylleshin çështjet me procedurë. Megjithatë mbetemi te kjo dhe të ecim hap pas hapi. Çfarë ka ndodhur me çështjen e lobimit rus përderisa çështja u hetua nga Prokuroria e Tiranës, në dy shkallë?
Në fakt, fillimisht faleminderit për ftesën. Së dyti, në rang të një parimi të përgjithshëm që është e rëndësishme që opinioni mbarë publik të ketë dijeni të plotë mbi atë çfarë ka ndodhur, jo në raport me këtë çështje, që ju ia vutë emrin lobimi rus, por unë nuk do ta konsideroja me këtë emër. Në rangun e përgjithshëm ka pasur një hetim, i cili ka përfunduar tashmë me një vendim gjykate, ku është hetuar zanafilla e një shume parash, pjesë e bilancit të përgjithshëm të PD-së, të deklaruara si të paguara për lobim në SHBA. Kjo ka qenë pista e hetimit dhe përballë çdo shqiptari të thjeshtë, qytetar, fshatar, i formuar, i paformuar, intelektual apo jo, do të ishte në të mirën e subjekteve politike, në rangun konkret të PD-së, të çdo subjekti politik në Republikën e Shqipërisë, që të deklarojnë burimet e të ardhurave të tyre qoftë për lobimet brenda shtetit, qoftë për lobimet jashtë shtetit, qoftë për fushatat që bëhen etj. Kjo sepse hedh dritë të plotë mbi atë çfarë ndodh në realitet dhe hedh dritë të plotë edhe për faktin se si e fitojnë votën te qytetari i thjeshtë. Ndërsa në raport me hetimin konkret, për të cilin jemi mbledhur dhe po diskutojmë, në Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka filluar një hetim në vitin 2017, i cili ka vijuar edhe më pas, ku indiciet kryesore ishin që nga PD-ja, me të ardhura të padeklaruara zyrtarisht, siç parashikohet konkretisht në ligj, janë bërë pagesa të plota duke pasur si qëllim elementë të caktuar dhe objektiva që lidhen me mbështetjen e PD-së si lobing jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë dhe lidershipit të saj. Në këtë kuadrat, ajo çfarë është kërkuar në një hetim të plotë nga Prokuroria, janë hetimet dhe veprimet hetimore të kryera brenda territorit të Republikës së Shqipërisë, që është marrja e të dhënave në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve mbi deklarimet zyrtare të bëra nga PD-ja, së pari. Së dyti, marrja e të dhënave në formë deklarative nga personat që kishin për detyrë të bënin deklarime të tilla zyrtare dhe së treti, është marrja e të dhënave me anë të kërkesës për ndihmë juridike apo, për ta thjeshtuar, me letër porosi, autoriteteve të huaja dhe konkretisht atyre amerikane për të ditur më gjatë dhe më hollësisht se çfarë parash janë përdorur për lobing dhe cilat kanë qenë mekanizmat që kanë çuar në këtë lobing dhe në fund të ditës, cili ka qenë qëllimi i këtij lobingu. Ajo çfarë ka ndodhur në hetim, tashmë çështja është e mbyllur.
Në fakt, kemi me ndihmën e regjisë, çështja është mbyllur në Apel, sa për ta ilustruar vendimin. Të lutem regjia vendimin e gjykatës, ku pushohet çështja. Pse është pushuar çështja sipas jush, zonja Imeraj?
Atëherë, ajo çfarë ka ndodhur, unë doja të shpjegoja paraprakisht që bëhet fjalë për një çështje të mbyllur, ku edhe gjykimi qoftë në Apel, pra kushdo mund të aksesojë dokumentacion të plotë të akteve, qoftë edhe vendimin e gjykatës, qoftë edhe kërkesat e prokurorisë. Ajo çfarë ka ndodhur në rastin konkret është një hetim i zhvilluar, do të thosha, me veprime hetimore konkrete nga ana e Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Tiranë. Grupi hetimor është përbërë nga 3 prokurorë dhe në përfundim të hetimit, 3 prokurorët kanë dalë me tre mendime të ndryshme. Sidoqoftë, pavarësisht nga kjo, Prokuroria e Rrethit Gjyqësor Tiranë, e përfaqësuar nga prokurorët e saj, ka dërguar kërkesë për gjykim me akuzë të ngritur në raport me faktin që ka ndodhur.
Cila ishte akuza se fillimisht u fol për pastrim parash, pastaj shkuam te falsifikimi i dokumenteve, i vulave.
Atëherë, unë do ta shpjegoj në një mënyrë të detajuar. Së pari, akuza me të cilën është dërguar për gjykim në Prokurorinë ose me kërkesë për dërgimin për gjykim në gjykatën përkatëse nga Prokuroria, ka qenë falsifikimi si akuzë, ndërsa pastrimi i produkteve të veprës penale ka qenë po përsëri me kërkesë për gjykim, me një element ku njëri nga prokurorët ka arsyetuar që, për aq kohë sa ne nuk kemi administruar dot dëshminë e një dëshmitari, zotit Muzin, atëherë duhet të pushohet çështja deri në momentin sa të administrojmë dëshminë e tij. Pra, për pastrimin e produkteve të veprës penale ka qenë ky lloj arsyetimi. Gjykata, që në shkallë të parë, vendosi dhënien e pafajsisë në raport me akuzat e ngritura nga ana jonë. Ajo që unë dua të theksoj është që prokuroria shqiptare ka vajtur me një akuzë, pavarësisht se gjykata në fund të ditës ka vendosur pafajsinë. Një moment i dytë që unë doja ta ndaja,
Lorenc Vangjeli: Më fal, se po ju ndërpres, e thënë me fjalë më të thjeshta për publikun, ka pasur vërtet një akuzë zyrtare dhe gjykata ka dhënë pafajsi. Do të ishte njëlloj sikur zoti Basha apo kushto tjetër i përfshirë në një çështje të tillë, të akuzohej për aksident automobilistik. natyrisht do të merrte pafajsinë. Kështu që ka dy shkallë për t’u parë dhe për t’u qasur ndaj së vërtetës. E para është mënyra si është formuluar akuza, tentativa që ka bërë organi i akuzës për ta provuar atë dhe e dyta pastaj, gjykimi dhe vlerësimi i gjykatës. Dy shkallë të cilat janë më shumë se detajet ku fle djalli.
Ok.
Në fakt, qoftë edhe për sqarim të opinionit të gjerë por edhe në formë replike me zotin Vangjeli, unë nuk do ta konsideroja në një rang të tillë. Prokuroria ka kërkuar, për shkak të këtyre mendimeve të kundërta të disa prokurorëve që përbënin grupin hetimor, i ka kërkuar gjykatës edhe kthimin mbrapsht të akteve për plotësimin e hetimeve nëse gjykata do ta konsideronte, sepse me ndryshimet e reja procedurale, gjykata ka një rol aktiv tashmë në sensin e formalizimit të ligjshmërisë së veprimeve të kryera nga prokurori, por gjë e cila nuk është pranuar. Unë problematikën, siç e shoh unë tashmë në syrin e një analisti më shumë dhe një eksperti procedural në këtë fushë, është fakti që si gjithmonë ndodh (Lorenc Vangjeli: Profesionisti dhe protagonisti madje në këtë çështje), siç ndodh. Në rang të protagonistit do të doja të shpjegoja atë që ka ndodhur realisht. Në rang të profesionistit do të doja të pasqyroja atë çfarë duhej të ndodhte realisht. Ndërsa, siç ndodh rëndom në Shqipëri, të tërë flasin për çdo gjë. Marrin përsipër të bëjnë prokurorin, të bëjnë gjyqtarin, të bëjnë hetime të plota, të kryejnë veprimet hetimore. Veprimet hetimore kryhen në studiot tuaja pa arritur akoma të shkojnë në organin e akuzës. Një prokuror andej, i cili është në ethet e Vetting-ut sot dhe përballë trupës gjykuese të Vetting-ut nesër, nuk e ka fort të lehtë të përballojë këtë presionin e vazhdueshëm mediatik, politik e të tjera me radhë, jep hapësirë që këto interpretime të ndryshme të mbushin edhe veshët e qytetarëve në fund të ditës dhe po të pyesim sot në tërësi se çfarë ka ndodhur realisht, është shumë e thjeshtë. Çdo subjekt politik në Republikën e Shqipërisë duhet të deklarojë burimin e të ardhurave të tij.
Ok, gjë që s’ka ndodhur. Çështja duket aq e thjeshtë por aq më e thjeshtë duket habia pse është mbyllur çështja.
Lorenc Vangjeli: Pa arritur atje, që do të thotë, e parë në vështrim të përgjithshëm për të shmangur hipokrizinë totale që e shoqëron pikërisht këtë gjë që e thotë edhe zonja. Partitë politike burimet e të ardhurave të tyre i kanë nga grantet, nga grantet shtetërore, nga kuotizacioni i anëtarëve dhe donacionet nga simpatizantë apo anëtarë të tyre, të cilat në tërësi janë para të nivelit të fakirëve, ndërkohë që të gjithë e shikojnë që financimi i mirëfilltë që bëjnë ato, financimi real që bëjnë ato, është i rangut të pasanikëve.
Dakord jam Lorenc, por do doja ta merrnim më thjeshtë sepse është një shifër në fillim prej 25 000 dollarë që përfundon me mbi 600 000 dollarë në Amerikë. Është shumë e thjeshtë për ta hetuar apo jo zonja Imeraj.
Lorenc Vangjeli: Me paratë që merren ligjërisht janë thërrime fakirësh, këtë po të them unë, ndërkohë që shpenzimet e tyre janë shpenzime pasanikësh.
Dakord jam. Që të ecim me faktin e ngjarjes, tani PD-ja në KQZ, besoj se ju e keni të konfirmuar, ka deklaruar vetëm 25 000 dollarë për lobimin.
Po, ato janë pjesë e akteve të dosjes, kështu që është bërë edhe zyrtare.
Ndërkohë që ka përfunduar mbi 600 000 dollarë. Nuk e di këtë.
Ku është kjo diferencë dhe si është e mundur që prokuroria nuk e vërtetoi këtë diferencë.
Atëherë, nisur nga fakti që prokuroria pa një diferencë të dokumentuar në akte, u ngrit akuza dhe iu njoftua akuza personave konkretë, të cilët janë të përfhsirë sepse çdo subjekt ka pasur një rol të caktuar në atë çfarë ka ndodhur në, ose në kuadratin ligjor të detyrueshëm për të bërë një deklaratë zyrtare në KQZ për financimet dhe siç e ka ligji, për efekt të subjekteve politike. Ajo çfarë ka ndodhur në çështjen në fjalë është ajo hataja e madhe, ku është përfolur pikërisht nëpër studio, nëpër ambiente, nëpër interpretime politike. Çdokush foli për çdo gjë dhe e vetmja gjë që nuk ndodhi ishte që drejtësia të fliste për atë që duhej. Dhe kjo nuk është rasti në fjalë se ky mund të jetë një ndër rastet, por ka shumë raste të tjera në të cilat ne si qytetarë do të thoja në rangun konkret tashmë, por si analistë, si gazetarë, si profesionistë, nuk lëmë njerëzit e duhur të bëjnë punën e duhur. Dhe në qoftë se ushtrojmë një trysni të tillë, jo ishte lobim rus, jo ishte lobim ku di unë, t’i vëmë një emër tjetër, atëherë në thelb, ajo çfarë qytetari shqiptar duhet të dijë është që nga i marrin paratë këto partitë politike. Dhe është kaq e thjeshtë për t’u intepretuar, për t’u hetuar dhe në fund për të vendosur. Pra në qoftë se ti ke bërë një kontratë me 25 000 dollarë atëherë aty duhet të referohen 25 000 dollarët dhe burimi i krijimit të këtyre 25 000 dollarëve. Dhe në qoftë se ti ke bërë një fushatë elektorale në territorin e Republikës së Shqipërisë që më mbulon me flamuj e ku e di unë se çfarë, me shpenzime të pafundme dhe ndërkohë burimi i të ardhurave që ke bërë si deklaratë konkrete në KQZ nuk mbulon as treçerekun e atyre çfarë përfshihen në fushatë elektorale dhe kjo është një problematikë e madhe. Pra nuk ka nevojë që të hyjmë në teoritë konspirative të mëdha ose që ishte lobim rus apo ku e di unë, në sensin e gjësë. Ajo çfarë ne duhet të dimë si qytetarë në radhë të parë, si një detyrim që këta politikanët kanë si detyrim për secilin prej nesh dhe secilit prej familjarëve tanë, është në sensin që ne të dimë çfarë, ku i marrin, si i marrin dhe për çfarë i përdorin. Se shiko, do të dalim në një problematikë tjetër. Këta njerëz, të cilët kanë të drejtën që të mbledhin para pa fund dhe t’i përdorin për lobime të caktuara, mund t’i përdorin edhe për lobime për të goditur prokurorë dhe gjyqtarë të caktuar.
Po patjetër.
Dhe forca e tyre përballë tyre është e pamundur, është e kotë.
Zonja Imeraj, ndoshta dhe Lorenci më jep një përgjigje por...
Lorenc Vangjeli: Sërish shumë e qartë kjo që thotë zonja. Diferenca mes asaj që është legale dhe asaj që është reale është kaq e dukshme, është kaq e dukshme gjithçka, sa ngaqë është gjithkund një gjë e tillë ne sot nuk na bën përshtypje. Ky është problemi. Dhe ato para të cilat vijnë nga drejtime të ndryshme, në një mënyrë ose në një tjetër, pavarësisht burimit të tyre edhe pse zakonisht është para informale, është para e pisët, para e zezë, është para që buron nga vepra penale apo qoftë edhe duke qenë informale nuk është e ndershme pra, synon të deformojë në thelb vullnetin e votuesit. Pra duke iu imponuar ti me para, e thënë me fjalë edhe më të thjeshta, duke e blerë me para këtë vullnet votuesi. Ky është thelbi që po tenton të thotë zonja dhe ajo që thotë më pas është edhe më e rëndë, kur thotë sepse këto para mund të përdoren qoftë edhe për të shantazhuar elementë të sistemit të drejtësisë.
Është ky rasti, apo jo? Bindja juaj Lorenc, kjo çështje u mbyll pa dalë te thelbi?
Patjetër sepse thelbi është pikërisht ky, është ky, diferenca mes legales dhe reales. Kjo është. Dhe tjetra është: ky rast u mbyll sepse të gjithë aktorët kryesorë në politikë dhe më gjerë, ishin të interesuar që kjo çështje të shkonte kështu, brenda dhe jashtë. Të gjithë e dinë pak a shumë si është e vërteta, pavarësisht se të gjithë e dinë që në mes është vesi i hershëm i ish-kryetarit të PD-së, alergjia e tij proverbiale ndaj vërtetës, të gjithë ishin të nteresuar që kjo çështje të shkonte kështu sepse shumëkush është bashkëfajtor në të njëjtën mënyrë, me para ruse, të cilat unë dyshoj se ekzistojnë si të tilla, por kryesisht me para të cilat vijnë nga bota informale shqiptare duke tentuar të depërtojnë në politikë, duke tentuar nëpërmjet kësaj mënyre të ndikojnë politikën.
Zonja Imeraj, nuk e di, ndoshta tani është dhe më e thjeshtë dhe për të nxjerrë, le të themi, ndonjë detaj të dosjes nëse kemi një variant të qartë të asaj çfarë ka deklaruar vetë Basha për këtë, kur është pyetur, apo është e vështirë që ta nxjerrim tani?
Deklarimet e tij, Basha nuk ka vetë një variant të qartë, se ka bërë një deklaratë publike në media, të ndryshme nga ato çfarë ai ka deklaruar.
Jo, çfarë ka deklaruar te ju them, jo tek ato media.
Të gjitha deklarimet janë marrë me cilësinë e provës dhe zotëria është ballafaquar në raport me to, në kuadrin e hetimit. Kjo situatë, megjithatë një person i hetuar ka të drejtë të thotë çfarë të dojë në raport me atë çfarë pyetet, madje edhe të heshtë, është një e drejtë.
Po si e ka justifikuar Basha këtë diferencë p.sh., apo s’është pyetur për këtë diferencë se varet edhe se si pyetet.
Shiko, nuk është fort i rëndësishëm fakti se si një i pandehur, një i hetuar apo një person që dyshohet mund të justifikojë elementët për të cilët dyshohet. Ajo çfarë duhej të ndodhte në rastin konkret dhe ajo për të cilën unë kam shfrytëzuar, le të themi, hapësirën procedurale që më lejon ligji në raport me hetimet që tashmë prokurori është zot i çështjes dhe është i pavarur, në kuadratin e drejtuesit të Prokurorisë, është udhëzimi për shkak të faktit se duhej çuar deri në fund ose të paktën duhej tentuar të merrej deri në fund dëshmia e zotit Muzin, për aq kohë sa ai kishte shprehur dëshirën, vullnetin për të folur përpara autoriteteve shqiptare me arsyetimin që nga ana jonë t’i garantohej mosmarrja në përgjegjësi penale. Kështu që nëse ky hap do ishte hedhur proceduralisht, unë nuk paragjykoj, zoti Muzin mund të çlironte totalisht nga akuzat PD-në si subjekt apo edhe zotin Basha, mund ta rëndonte, nuk e di se çfarë do të ndodhte. Por një hetim i plotë i bërë në atë kohë
Po pse nuk u bë, se kjo është pyetja. Njeriu kyç i kësaj dosjeje deklaron vullnetin për të dëshmuar dhe për të thënë të vërtetën e tij dhe drejtësia shqiptare nuk e merr parasysh. Kjo është pikëpyetja më e madhe pastaj dhe pastaj shkojmë tek ideja e Lorencit që të gjitha palët ishin të interesuara që të mbyllej kjo çështje.
Unë nuk e di se çfarë kanë bërë palët me njëra-tjetrën dhe nuk di të kuptoj shumë mirë se çfarë zoti Vangjeli quan palë në këtë proces. Ne të gjithë po flasim për hetim dhe duke qenë se po flasim për hetim, ajo që duhet të ndodhë në raste të përgjithshme por edhe në rastin konkret, duhej të ndodhte që hetimit t’i shkohej deri në fund. Nuk ka rëndësi se personi i hetuar mund të jetë politikan, mund të jetë ministër, ish-ministër apo ku e di unë se çfarë.
Lorenc Vangjeli: E rëndësishme është.
Elisabeta Imeraj: Jo, nuk ka rëndësi, të paktën nga ana ime nuk ka rëndësi, pastaj nëse ka rëndësi për. Por nuk besoj që për publikun e gjerë ka rëndësi.
Lorenc Vangjeli: Në teori jo, në teori është kështu.
Elisabeta Imeraj: Ne bëmë gjithë këtë përpjekje për Reformën në Drejtësi që edhe në praktikë të jetë e njëjta gjë. Dhe po flasim për vitet në të cilat Reforma në Drejtësi ka lulëzuar, i është dhënë me ligj pavarësi prokurorit, janë munduar me detaje që çdo mekanizëm në raport me hetimin dhe prokurorinë të ecë siç duhet, kështu që jemi sot në ditën ku
Lorenc Vangjeli: Ky nuk është rasti që tregon që reforma të paktën në këtë rast ka lulëzuar. Këto janë gjembat e reformës, sepse ka dështuar. Zonjë, t’ju pyes për diçka?
Elisabeta Imeraj: Po, patjetër.
Lorenc Vangjeli: Cili ishte versioni i zotit Basha, po insistojmë edhe njëherë, për burimin e këtyre parave? Publikisht e kemi dëgjuar që jep versione të ndryshme.
Elisabeta Imeraj: Tani, versioni i zotit Basha në raport me këtë, me aq sa mund të mbaj mend tashmë nga dosja, është një e dhënë e bërë publike që është administruar si provë nga ana jonë, që ishin donacione nga persona që jetojnë jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë dhe konkretisht në SHBA, në formë donacionesh. Ky burim nga ana jonë është tentuar të verifikohet duke i kërkuar subjektit politik që të na vendosë në dispozicion listën e plotë të emrave apo të paktën një akt dokumentar që ata kanë mbajtur për të justifikuar një gjë të tillë, gjë e cila nuk ka qenë e mundur.
Lorenc Vangjeli: Lëvizjet bankare.
Elisabeta Imeraj: Lëvizjet bankare, ose edhe në qoftë se është bërë një mbledhje e përgjithshme, nëse është mbajtur një listë, nëse ka pasur një gjë të tillë, e cila nuk është verifikuar. Pra, nuk na është vënë në dispozicion një gjë e tillë. Kështu që unë e shoh pak çështjen në një prizëm më të gjerë. Nuk e lidh me faktin nëse shpëtoi zoti Basha apo zotërinjtë e tjerë që ishin të akuzuar në lidhje me këtë çështje nga një akuzë. Unë e lidh me një problematikë shumë të madhe që e vë re në disa hetime dhe në hetime të rëndësishme, hetime të cilat shoqërohen edhe me bujë mediatike. Kjo gjë dëmton. Nuk po them që këto nuk duhen ezauruar, nuk po them që këto nuk duhen bërë pjesë e problemeve të nxjerra qoftë edhe nga analistët në studiot televizive, por ama edhe duhet të kemi parasysh një gjë, që përballë së vërtetës do të ishte më mirë të linim personat e duhur, të cilët kanë përgjegjësi me firmën e tyre për të vendosur që të marrin hapa konkretë në raport me ngjarjen. Unë mbaj mend në atë situatë ku vetë subjekti politik kishte sule të papara në drejtim të Prokurorisë, që nga momenti i parë që filloi hetimi.
Edhe ndaj jush.
Normalisht që edhe ndaj meje. Kur një subjekt politik arrin të sulmojë një prokuror, i cili është drejtues prokurorie nominalisht dhe kur ka një konflikt të pastër interesi që lidhet konkretisht me një çështje që është në hetim, dhe nuk ka asnjë lloj reagimi të asnjëllojshëm qoftë edhe në rangun e gazetarëve, por qoftë edhe në rangun publik. s’po flas për publikun e thjeshtë sepse ai nuk ka zë që të pasqyrojë atë çfarë ndodh, atëherë kjo si mund të interpretohet ndryshe? Vetëm që është një presion i pastër, i bërë në mënyrë të drejtpërdrejtë, që në qoftë se ato hetime në të cilat janë të përfshirë politikanët nuk shkojnë siç duhet, atëherë le të marrim edhe shembullin që përfundojnë pse jo, edhe si Elisabeta Imeraj dhe interpretojnë që kjo situata ndodh sepse reforma, e ku e di unë se çfarë. Pra, në qoftë se një subjekti politik, kushdo qoftë ky subjekt politik, është apo jo në pushtet, i lihet hapësira që të sulmojë hetimin, prokurorinë, drejtpërsëdrejti dhe nuk ka mekanizma që të ragojnë, unë mbaj mend një situatë në të cilën pak para zgjedhjeve të 25 prillit, një situatë në të cilën politikisht unë jam sulmuar nominalisht me emër, dhe 50 prokurorë të Prokurorisë së Tiranës i kanë bërë kërkesë Këshillit të Lartë të Prokurorisë për të reaguar, jo për të mbrojtur Elisabeta Imerajn, se Elisabeta Imeraj s’ka nevojë për mbrojtje, as kam nevojë për shoqërues, as kam nevojë për asgjë. Unë dal, hipi në autobus dhe nuk është ndonjë problem ajo punë, pra nuk kam nevojë për roje të shtuara.
Po pse ky sulm ndaj jush, ndërkohë që nuk e kishit ju dosjen.
Atëherë, le të flasim pak me detaje.
Se ishin 2-3 prokurorë. Ju thatë që...
Në kronologjinë e ngjarjes, duke u nisur nga parime që lidhen me detyrimin që ka çdo prokuror, duke përfshirë edhe mua si prokurore, për t’i shkuar hetimit deri në fund, paçka se si mund të dilte rezultati i atij hetimi, se ne mund të marrim edhe anën tjetër ku zoti Muzin të thoshte që kjo situata nuk ka ndodhur dhe PD-ja nuk është e përfshirë, ka pasur një gabim teknik. Pra, mund të jetë një përgjigje e tillë. Por, një palë e cila është po aq e interesuar sa prokuroria, që të hetohet çështja deri në fund, duhej të ishte në të njëjtën linjë me prokurorinë për ta hetuar.
Po, patjetër.
Pra duhej të ishte aq bashkëpunuese sa do të habiteshim të tërë për ditur këtë gjë. Ndërsa fakti që unë si drejtuese prokurorie, madje unë kam reaguar pas insistimit të gazetarëve se çfarë ka ndodhur me mbylljen e dosjes, pasi situata ishte e tillë, jo më shumë se disa muaj më përpara, pra nuk kishte kaluar një kohë e gjatë, prokuroria kishte ngritur një akuzë dhe, në njëfarë mënyre, qoftë edhe për aspektin procedural dhe të dalim tek ajo pyetja që sapo ju thatë, tërheqja ose më saktë mosarsyetimi i prokurorisë për akuzën e ngritur për pastrim të produkteve të veprës penale është përdorur për t’u mënjanuar me procedurë, pra, deri në pritje të ardhjes së përgjigjes së dëshmitarit që duhet pyetur në raport me rastin. Dhe kjo situatë, e para njëherë, cenon punën e prokurorisë në tërësi pasi prokuroria duhet të ketë një linjë që t’i qëndrojë arsyetimit të bazuar në prova dhe në akte dhe së dyti, duke menduar në mënyrë të plotë që prokurorët mund të ishin gjendur në situata jo komode për të hetuar si për çdo çështje tjetër, ndoshta edhe ndërhyrja e drejtuesit me një linjë që t’i shkojmë hetimit deri në fund, ishte një gjë krejtësisht parimore, krejtësisht e drejtë, krejtësisht e bazuar në ligj dhe krejtësisht në përputhje të plotë dhe në përgjegjshmëri të detyrës që çdo prokuror i Republikës së Shqipërisë duhet të ushtrojë. Për shkak të kësaj zanafille pati sulme të hapura, drejtpërsëdrejti, të cilat vazhduan gjatë në kohë duke përfshirë dhe një periudhë të mëvonshme të para zgjedhjeve të 25 prillit, ku 50 prokurorë të Prokurorisë së Tiranës i kërkuan KLP-së. KLP-ja është një organ i formuar pas reformimit të sistemit të drejtësisë, me 11 anëtarë dhe sot e kësaj dite nuk ka një përgjigje, në mënyrën më kategorike. Atëherë, çfarë pretendojmë ne që kur sulmohet drejtpërsëdrejti drejtuesi i Prokurorisë dhe ndërkohë nuk ka një reagim publik nga institucioni përkatës, nuk ka një reagim publik nga askush, çfarë mund të pretendojmë ne që këta 50 prokurorë të cilët bënë një tentativë të tillë jo për të mbrojtur Elisabetën, por për të mbrojtur veten nesër, pasnesër dhe në vitet në vijim pëçdo çështje që mund të kenë në hetim.
Lorenc Vangjeli: Zonjë, kjo është shumë e qartë. Kështu ka qenë, kështu për fat të keq po vazhdon edhe më tej. Një tjetër detaj që ka të bëjë drejtpërdrejt me dosjen: ndërkohë që mbetet i paqartë burimi i parave dhe ka dyshime në rrugë të ndryshme, në të gjitha rrethanat duket se e vërtetuar edhe në praktikë është që kjo është një e ardhur e padeklaruar në KQZ, pra thjesht një shkelje e Ligjit Zgjedhor. Çfarë qëndrimi mbajti prokuroria në këtë rast? Është kaq e dukshme.
Nuk e dimë këtë Lorenc? Sepse kemi dëgjuar Ramën së fundmi, se Rama insinuon që paratë vijnë nga Rusia.
Lorenc Vangjeli: Një sekondë, po lëre more se çfarë thotë Rama. Rama nuk është prokuror. Bëhet fjalë për 500 000 euro, të cilat janë pasqyruar si të lëvizura për llogari të PD-së, por nuk janë deklaruar në KQZ. Çfarë qëndrimi ka pasur Prokuroria ndaj këtij rasti?
Elisabeta Imeraj: Shiko, Prokuroria ka ngritur një akuzë fillimisht për veprat penale të falsifikimit dhe të pastrimit të produktit të veprës penale. Më vonë, kur çështja është dërguar me kërkesë për gjykim, prokuroria ka vajtur me akuzën e falsifikimit duke arsyetuar që për pjesën e pastrimit të produkteve të veprës penale, për aq kohë sa nuk ka ardhur një përgjigje, duhet të pushohet për momentin sepse nuk ka elementë të provushmërisë në këtë drejtim. Unë, siç e theksova më sipër, nuk dua t’i hyj fare analizës se nga burojnë këto para. Subjekti politik, kushdo qoftë ai, e ka për detyrim të sqarojë nëpërmjet një deklarate zyrtare që bën në KQZ, të gjitha shpenzimet si edhe të gjitha të ardhurat të cilat do t’i përdorë ose më saktë, do të përdoren për të realizuar shpenzimet e tyre. Një gjë e tillë në rastin konkret nuk është bërë. Ajo çfarë qëndrimi ose ajo çfarë ka qenë qëndrimi zyrtar, është që ajo çfarë ne kemi investuar, ajo çfarë ne kemi lobuar nëpërmjet të ardhurave tona është kjo kontrata me këto paratë, 25 000 dollarë, të cilat janë të dokumentuara në këtë kontratë. Ndërkohë që nga letër porosia e ardhur, neve na kanë vënë në dispozicion, jo kjo shumë, pra nga aktet, pra kontratat e tjera.
Letër porosi le të themi nga Amerika.
Letër porosi, të dhënat e ardhura, na kanë vënë në dispozicion që nuk është, nuk bëhet fjalë vetëm për një kontratë 25 000 dollarë, por bëhet fjalë për më shumë. Dhe ky element kyç duhej të sqarohej nga pyetja e dëshmitarit. Një gjë e tillë nuk u arrit sepse me procedurë, meqenëse ishte ky, le të themi, ngërçi procedural që hetimi duhej të zhvillohej edhe jashtë shtetit dhe ishte ky ngërçi procedural që prokuroria shqiptare duhej t’i siguronte garanci nëse ai përsëri do të vendoste për të folur sepse në SHBA na është kthyer përgjigje që është përftuar nga e drejta për të mos u përgjigjur. Mirëpo ka dy momente në të cilat ne mund të vepronim. Mund të kishim shtuar objektin e letër porosisë duke kërkuar që grup prokurorësh ose një prokuror i Republikës së Shqipërisë, pjesë e dosjes, të merrte pjesë në procesin e marrjes në pyetje. Pra në këtë kuadrat, e gjithë kjo zanafilla e llafeve do të ishte mbyllur sepse hetimi do të kishte vajtur deri në fund. Pra le të themi, do të kishim një përgjigje të plotë të Muzinit. Atëherë do të merreshim me analizën që a deklaroi të vërtetën apo jo, kjo është një pjesë tjetër, por është një situatë në të cilën, të paktën përballë veprimeve dhe kërkesave që Prokuroria ka përballë ligjit, duhej të ishim ezaurues në këtë drejtim.
Pra zonja Imeraj, nuk ka pasur një fjalë apo fjali të administruar në dosjen e Prokurorisë shqiptare nga Muzin? Se Gjykata e Apelit thotë që nuk është provuar ajo që thotë Muzini për shifrën prej 500 000 dollarësh.
Unë në fakt, duke iu referuar pyetjes suaj, do të ndaloj në një problematikë të madhe pasi është shumë e sikletshme kur gjykata shkon dhe bën arsyetimin e vendimmarrjes duke u nisur nga vendimmarrja. Pra, çfarë dua të them me këtë. Gjykata duhet të bëjë një analizë provash dhe në qoftë se gjykata e ka po kaq të lehtë sa unë, ti dhe Vangjeli sot në studio, do shohim se PD-ja ose një subjekt tjetër në një rast, ka deklaruar se ka bërë kaq deklaratë zyrtare në KQZ ndërkohë që del një situatë e ndryshme. Dhe gjykata duhet të merret me analizën e këtyre fakteve. Dhe në rastin konkret, unë di edhe raste të tjera për të cilat gjykata ka marrë vendimin dhe më pas ka bërë arsyetimin nëë drejtim të kësaj. Dhe ky është një problem serioz dhe shumë i madh që kanë gjykatat e Shqipërisë dhe qytetarët shqiptarë qoftë edhe në ditët e sotme. Dhe kjo është një gjë shumë e rrezikshme që po ndodh. Pra, hajde të bëjmë ligjin sipas vendimit që ne marrim sepse gjejmë një hapësirë ligjore për ta interpretuar, sepse gjejmë një provë që s’duam ta marrim në konsideratë ashtu siç duhet, sepse refuzojmë një provë tjetër ose bëjmë sikur nuk e shikojmë një provë që është aty. Tani, në qoftë se ka lindur
Në rastin konkret, pse thotë Gjykata e Apelit që nuk provohet ajo që thotë Muzini, ndërkohë që ju s’keni asnjë material të Muzinit?
Ju duhet të lexoni edhe arsyetimin e gjyqtarit të dalë në pakicë, që thotë diçka tjetër.
Që thotë?
Që thotë që duhej të ishin hetuar duke tentuar që të merrej edhe dëshmia e Muzinit.
Pra në dosje, le të themi në tërësi për publikun, nuk ka asnjë fjalë të dëshmisë së Muzinit, apo jo?
Ju lutem, në dosje për shkak të akteve të ardhura me letër porosi, ka kontrata ku PD-ja rezulton si firmëtare, ku është paguar para për lobim dhe nuk është shuma e parave 25 000 dollarë, por më shumë sesa kaq. Dhe për shtetin shqiptar, për Republikën e Shqipërisë, për prokurorinë, për qytetarin e thjeshtë, duhej që edhe 25 001 dollarë të ishte dhe të shpjegohej se pse.
Lorenc Vangjeli: Pse është ky 1 dollar më tepër.
Elisabeta Imeraj: Dhe nuk ka rëndësi se çfarë shifre është, aq më keq kur është një shifër shumë e lartë.
Ju pyes sepse në revistën “Mother Jones” para pak ditësh, se edhe iu rikthye kësaj çështjeje, është një fjali shumë interesante e Muzinit, dhënë nga zëdhënësi i tij, ku ai në atë kohë, shkruhet në artikull, besonte se “Biniata Trade” ishte një kompani private me pronarë mbështetës së PD-së. Pra shkon edhe më tej. Pra nuk e di nëse është hetuar edhe në këtë drejtim apo jo?
Absolutisht, ne e kemi bërë letër porosi edhe në
Çfarë është “Biniata Trade”? Është një kompani?
Është një kompani që neve nuk na kanë...
Se kjo thotë: me pronarë mbështetës të PD-së, pra pronarët janë mbështetës të PD-së. Ndoshta i referohet
Jo, nuk i referohet, është ajo çka është e shkruar në aktet të cilat na kanë ardhur nga letër porosia, kështu që
Që është?
Që është bërë një lobim, janë paguar disa para dhe paratë nuk kanë rrjedhur drejtpërsëdrejti le të themi nga llogaria bankare e subjektit politik në drejtim të lobuesit, por nëpërmjet jë kompanie tjetër.
“Biniada Trade” në pronësi të kujt ishte? E verifikuam dot ne si Prokurori?
Ne, Prokuroria ka bërë verifikimet e duhura në drejtim të çdo elementi për të cilin kemi pasur mundësi aksesi qoftë edhe nga autoritetet e huaja. Pra, veprimet hetimore janë kryer. Ajo çfarë unë po them ose më saktë, ajo çfarë proceduralisht është përdorur për veprën penale, për ta sfumuar veprën penale të pastrimit të produkteve të veprës penale, është pikërisht ngërçi procedural sipas të cilit dëshmitari i kërkuar për t’u pyetur nga ana jonë, ka refuzuar të përgjigjet duke përftuar nga e drejta për të mos dhënë përgjigje në SHBA dhe për rastin tonë pra, nuk kemi arritur në fazën që të konkludohet që kërkesa për ndihmë juridike, t’i jepej garancia që zoti Muzin kërkonte. Pra nuk është bërë e mundur që zoti Muzin të pyetej me video konferencë, nuk është bërë e mundur që të kishim mundësinë që të çonim një prokuror të dosjes për të marrë në pyetje zotin Muzin, këto elementë të cilët nuk kishte arsye pse prokuroria të ngutej me mbyllje të hetimeve. Kjo ishte situata që unë kam shpjeguar atëherë dhe në rangun konkret, ashtu siç vitet po e tregojnë sepse koha shëron çdo gjë, - thotë populli, - është edhe fakti që sot do të kishim një përgjigje të qartë dhe nuk do të ishim duke u marrë përsëri dhe përsëri dhe përsëri me atë çfarë ka ndodhur para shumë viteve. Nuk është problematik vetëm ky rast. Problematikë janë shumë raste. Flasim për rastin Gërdeci, flasim për rastin 21 janari. Ne kujtohemi për t’i bërë këto raste objekt të shqyrtimeve apo të analizave tona dhe tuaja bashkë, vetëm në momentin që duhet një situatë e caktuar për t’u hedhur në treg për shqiptarët. Tani, në qoftë se rasti Gërdeci kishte hetime për t’u bërë, duhej të bëheshin hetimet atëherë kur ishin për t’u bërë. Në rastin 21 Janari duheshin bërë hetime? Duhej të ishin bërë hetimet në kohën e duhur dhe pikërisht kjo amulli e së folurës së përgjithshme, ku politikanët për shkak të statusit që kanë dhe nuk po flas për imunitetin zyrtarisht apo ligjërisht, unë po flas për statusin që ata kanë në aksesin në media, në aksesin për t’iu drejtuar qytetarëve, në aksesin me një grup njerëzish dhe transmetojnë atë që duan. Ne nuk kemi bërë as edhe një lloj gjëje me reformimin e sistemit të drejtësisë në qoftë se ata prokurorët dhe ata gjyqtarët, që veshin mantelin dhe hedhin firmën në fund të vendimmarrjes së tyre, nuk ndiejnë peshën e përgjegjësisë duke mos u trazuar nga ata politikanët që kanë akses të kudoshëm, pra kanë akses
Edhe sot, po thua.
Unë po them edhe sot, po them dhe sot.
Zonja Imeraj, ju thatë me të drejtë edhe një lloj se ndihet edhe në fjalët tuaja, edhe një lloj revolte për mënyrën se si e ka edhe të vështirë ose shumë të vështirë po themi, prokuroria të hetojë çështjet kur ka të bëjë përballë me politikanë të nivelit të lartë. Kjo çështje, pavarësisht se është mbyllur nga Apeli, përderisa ka elementë të rinj, siç mund të ishte edhe deklarata që vjen nga Departamenti i Shtetit, a mund të rihetohet dhe a duhet ta bëjë SPAK-u këtë çështje, siç ne kemi p.sh. rastin, në mos gaboj, të LSI-së. Ka disa çështje aty që po merret SPAK-u me ato. Edhe aty pak a shumë me çështje lobimi kemi të bëjmë, duket sikur janë të ngjashme.
Për shkak të ndryshimeve ligjore çdo subjekt që hyn në rangun e hetimeve sipas parashikimeve procedurale të Prokurorisë së Posaçme, normalisht që hetohet nga ata për shkak të faktit që mund të jenë deputetë ose ministër, pra për shkak të rolit ose funksionit që kanë. Sidoqoftë nuk do flisja për një lloj revolte. Shqipëria ka shumë kohë dhe shumë vite që përpiqet të gjejë veten e saj qoftë edhe në sistemin e drejtësisë. Unë e kam filluar në vitin 2004 si prokurore dhe të themi që situata në vitin 2004 ka qenë më e mirë se më 2022 në Prokurorinë për hetimet që bëheshin dhe për metodikat e të tjera me radhë. Kam pasur rastin të jem pjesë e Prokurorisë së Krimeve të Rënda e për pasojë na është dashur të hetojmë dhe të kemi shumë çështje në hetim, qoftë të krimit të organizuar qoftë edhe të zyrtarëve të lartë. Unë vetë personalisht kam pasur disa të tilla dhe unë nuk flas me revoltë në këtë drejtim. Unë flas me një ndjeshmëri qytetari në radhë të parë, por edhe me një përgjegjshmëri profesionisti në radhë të dytë, sepse nuk do ishim duke folur këtu nëse të tërë do ta shihnin situatën në një rang të tillë. Ne ishim përballë një komisioni hetimor, ku i kemi kërkuar parlamentit arrestimin e një ish-ministri p.sh., dhe po të shihni, po të hyni në ato xhirimet tuaja të atëhershme, unë kam qenë duke folur me të njëjtim ritëm përgjegjshmërie apo kërkese për llogaridhënie si në rastin konkret. Pra nuk është dhe ne duhet të mësohemi, e para si publik, por e dyta edhe në rang institucional, edhe si analistë, edhe si politikë që nëse ka një shkelje, ajo duhet hetuar. Është kaq e thjeshtë dhe s’ka pse të jetë e përbërë që të shpikim histori të ndryshme se jo po na sulmojnë sepse erdhën zgjedhjet apo s’erdhën zgjedhjet, e ku e di unë se çfarë, sepse këto gjëra nuk i përkasin prokurorisë dhe këto gjëra në fund të ditës nuk do t’i dijë as ai qytetari apo fshatari i thjeshtë që sot po përmbytet nga shiu, apo ai qytetari që nuk i del gjyqi në Gjykatën e Lartë për pensionin se kanë kaluar 5 vite, apo edhe ai qytetari që ka punuar oficer dhe nuk i del ghyqi për pensionin në Gjykatën e Lartë dhe vdes pa gëzuar të drejtën e tij. Pra këto situata janë masive, pra nuk prekin një individ, nuk i referohen një subjekti, nuk i referohen vetëm një zyrtari, nuk i referohen një politikani që, siç e thashë, ka akses të plotë. Ka akses të plotë në raport me median, ka akses të plotë në raport me gazetarët, ka akses të plotë në rang të asaj çfarë prezanton dhe të asaj çfarë flet. Prokuroria nuk flet me intervista dhe kjo është një mangësi që ndoshta ligji duhej ta kishte mbuluar.
Lorenc Vangjeli: Zonjë, po ju ndërpres. Si eksperte, me aq sa ju keni ndjekur një çështje të cilën ju e njihni në thellësi dhe për shkak të rolit tuaj i cili nuk ishte jo më pak protagonist në këtë çështje, e gjykoni se deri tani ka pasur prova të reja që mund të sugjerojnë rihapjen e hetimit të saj, në gjykimin tuaj.
Elisabeta Imeraj: Tani, duhet të analizojmë atë çfarë përbën deklaratë publike dhe atë çfarë përbën provë në rangun procedural, e tillë që të plotësojë pazëllin e riçeljes së një çështjeje.
Lorenc Vangjeli: Ose një indicie drejt provës.
Elisabeta Imeraj: Ose një indicie drejt provës. Normalisht në rangun profesionist, unë e thashë edhe më herët, do të ishte e rëndësishme që subjekti vetë të ishte interesuar që të zbardhej situata deri në fund, qoftë edhe për të hequr këtë tisin e lobimit të parave ruse apo ku e di unë se çfarë, apo edhe të atij destabilizimit për të cilin foli Vangjeli.
Lorenc Vangjeli: Vetë subjekti tani, me zotin Berisha dhe të tjerë, kanë pretenduar për një audit të financave të PD-së dhe kërkojnë hetimin. Një përfundim i mundshëm i auditit, do të rezultonte si një provë e re që mund të vinte në lëvizje prokurorinë?
Elisabeta Imeraj: Kjo situatë është në vlerësimin e çdo prokurori që merret dhe administron atë provë dhe e sheh në rang të çështjes.
Lorenc Vangjeli: Supozojmë se unë do të isha prokurori juaj dhe ju do të ishit
Elisabeta Imeraj: Supozojmë se unë do të isha prokurori i çështjes dhe unë do ta rifilloja.
Lorenc Vangjeli: Këtë po thosha, dhe ju do të ishit atje. Ju do ta rifillonit. Ju siç ishit kundër për mbylljen, ju mendoni se do ta rifillonit.
Elisabeta Imeraj: Shiko, prokuroria nuk vë akuzën që në fillim. Prokuroria heton. Rasti është flagrant, për ta risqaruar
Pse është flagrant? Në ç’drejtim është flagrant?
Shiko, të flasim në rangun teknik por të gëlltitshëm edhe për publikun. Tani çdo lobing bëhet në bazë të një kontrate. Nga ana e subjektit politik është deklaruar që ka bërë një lobing në këtë mënyrë dhe ka këtë kontratën. Janë konkretisht tri pagesa të bëra zyrtarisht nga subjekti politik, që konkretisht në total kanë shumën e 75 000 dollarëve. Ndërkohë që nga aktet që neve na kanë ardhur, rezulton që të jetë bërë edhe një pagesë tjetër, që rezulton në shumën prej 500 000 dollarësh. Dhe po prapë, edhe kjo është bërë me një kontratë të rregullt, të firmosur ndërmjet zotit Basha dhe zotit Muzin. Atëherë ajo
Të gjitha kontratat kanë emrin e Bashës dhe të Muzinit?
Lorenc Vangjeli: Kanë firmën, ose në emër të PD-së.
Elisabeta Imeraj: Ai firmoste në emër të PD-së, normalisht. Dhe ajo çfarë hetimi ka pasur linjën e tij të hetimit, është që, pra nuk i është drejtuar hetimi zotit Basha sepse ishte kryetar i PD-së, absolutisht. Të jemi të saktë me ato çfarë themi. Hetimi është drejtuar për shkak të firmave që ka vënë dhe përgjegjshmërisë që ka marrë në raport me subjektin politik që drejton, ashtu siç është drejtuar hetimi edhe në subjektet konkrete, pra personat që kanë pasur detyrimin dhe autorizimin për të përmbushur deklaratën zyrtare që duhej dorëzuar në KQZ. Pra kaq. Pra mund të ishte, nëse kontrata e lobimit do të ishte firmosur, le të themi, ku e di unë, nga një përfaqësues tjetër i këtij subjekti politik, normalisht që do të ishte edhe ai i hetuar në raport me rastin. Pra, ajo çfarë unë si juriste dhe profesioniste duhet të ngul këmbë, është që duhet hetuar deri në fund.
Sot? Në ç’drejtim?
Kështu që sot, dje, sepse do të ngelemi pas 3 vitesh të tjera kur kjo çështje nuk do të jetë më në qarkullim, do të dalë një rrethanë e re për të cilën do thuhet që shiko se mund të ishin para të ardhura edhe nga, ku e di unë se çfarë.
Lorenc Vangjeli: Cili do të ishin hapat tuaja në rolin e një prokuroreje tashmë, në një çështje të tillë?
Elisabeta Imeraj: Prokuroria në shumë raste, në disa raste, ka ndjekur dhe e ka të lejuar në bazë të ligjit, të fillojë hetime qoftë edhe kryesisht, duke marrë për bazë indicie që jepen në media për një element apo për një tjetër. Situata në fakt është e rëndë, të themi që sot, më 2022, që e ka zanafillën që më përpara, ka vite, mund të gjenden hapësira në saje të të cilave grupime të caktuara, qofshin ato të organizuara jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë apo brenda territorit të Republikës së Shqipërisë, të godasin ose të bëhen faktor nëpërmjet një subjekti politik, sepse unë e shoh jo vetëm në prizmin e gjerë, por e shoh edhe si një problematikë në rangun personal të gjësë. Sepse këto grupime, kur kanë kaq mbështetje dhe kaq hapësirë, edhe institucionet tona gjejnë mënyrën për të gjetur hapësirën, bëjnë një gjë të tillë në një rang kaq të gjerë, imagjino se çfarë mund të ndodhë dhe çfarë mund të bëjnë kundër një prokurori, kundër një gjyqtari, kundër një kryetari gjykate, kundër një analisti apo kundër një gazetari, në fund të ditës. Kështu që kjo gjëja duhet të stopojë dhe e vetmja mënyrë për të stopuar është të lihen profesionistët të bëjnë detyrën e tyre duke hetuar dhe duke marrë vendim në mënyrë të rregullt. Çfarë do të thotë kjo punë? Kjo do të thotë që ai gjyqtari që jep vendimin dhe vë firmën në fund të emrit të tij, duhet të ketë përgjegjshmërinë e asaj çfarë ka shkruar më sipër dhe të mos udhëhiqet as nga presionet, as nga shantazhet apo edhe nga një ndikim i mundshëm që ta kem mirë se ndoshta ndryshon situata dhe vijnë në pushtet. Pra le të mos jemi gjithmonë të varur nga një zanafillë e të qenit profesionist në punën tënde për një situatë që lidhet me, që në fund të ditës kanë rezultuar të duhura, pasi koha e ka treguar që jo çdo subjekt apo prokuror apo gjyqtar, i cili është marrë gjithmonë me detyrën e tij dhe s’ka bërë asnjë gjë tjetër përveç kësaj, të ketë marrë meritokracinë e duhur në drejtim të asaj çfarë është paguar, se përndryshe do të thoshim që kemi sot anëtarë të Kolegjit të Posaçëm të Apelimit që ka qenë Prokuror i Përgjithshëm dhe si i tillë mund të kishte hetuar çështjen Gërdeci apo çështjen 21 Janari deri në fund, por kalojnë vitet, ngelet jashtë sistemit për ca kohë dhe më pas bëhet po prapë shpatari apo edhe udhërrëfyesi i sistemit të drejtësisë. Kjo dëshmon një gjë
Lorenc Vangjeli: Për të qenë edhe njëherë konkretë zonjë. Nëse ju do të ishit edhe njëherë në këtë tryezë, tani po ju flas si eksperte, besoj se gjykuar edhe nga ajo që ju thatë pak më parë, ju do të dërgonit një tjetër letër porosi në SHBA, por ndërkohë duke i garantuar zotit Muzin të drejtën e tij, edhe një lloj imuniteti nga çdo ndjekje penale e mundshme në Shqipëri. Se ky është hapi i parë besoj.
Elisabeta Imeraj: Shiko, procedura penale njeh si status edhe bashkëpunëtorin. Çfarë do të thotë që ne do t’i ofronim, unë personalisht, se po flas
Lorenc Vangjeli: Jo, ju, ju.
Elisabeta Imeraj: Unë personalisht do t’i ofroja të gjitha mekanizmat e duhura procedurale që të vë në dispozicion ligji shqiptar në drejtim të marrjes së një dëshmie të vlefshme për zbardhjen e një të vërtete. Ne e bëjmë, ne e kemi bërë në Prokurorinë e Krimeve të Rënda, unë kam qenë prokurore çështjeje, ku e kemi bërë, i kemi dhënë statusin e bashkëpunëtorit të drejtësisë edhe personave të cilët kanë kryer vepra penale. Por rëndësia e fakteve që ata
Lorenc Vangjeli: E zbulimit të një vepre tjetër edhe më të rëndë penale, i jep atij imunitet, mbrojtje.
Elisabeta Imeraj: Rëndësia e fakteve që ata na kanë dhënë në drejtim të zbulimit të një vepre tjetër penale më të rëndë dhe për të cilën e gjithë shoqëria shqiptare ka pasur një interes më të madh, atëherë vetë ligjvënësi e ka parashikuar si një procedurë të tillë që mund të përdoret.
Lorenc Vangjeli: Do të duhej të vazhdonim shumë gjatë me zonjën por, hapi i dytë më pas zonjë, varësisht asaj çfarë vinte nga SHBA-të?
Elisabeta Imeraj: Në varësi të asaj çfarë vinte nga SHBA-të, pra në rang të një përgjigjeje që dëshmitari do thoshte, se tani po parashikojmë, u kthyem të tërë në rang analistësh, por unë tashmë e kam të ligjëruar, që burimi i të ardhurave është nga kjo firmë, nga kjo kompani dhe kontaktet janë vendosur në këtë mënyrë
Lorenc Vangjeli: Urdhëruesi i pagesës
Elisabeta Imeraj: Urdhëruesi i pagesës dhe transfertat janë bërë nga këto, atëherë kjo do të zgjidhte të gjithë pazëllin, do dilte që subjekti politik ka gënyer në raport me atë çfarë ka prezantuar, se në fund të fundit edhe lobingu bëhet për një arsye të caktuar.
Dhe në qoftë se rezultonte që ka gënjyer subjekti politik, çfarë rrezikonte?
Subjekti politik nëse ka gënjyer rrezikonte atë çfarë ne po flasim dhe po orvatemi në gjithë këto vite për të dëshmuar.
Zonja Imeraj, e di pse e bëj këtë pyetje? Se më duket çështja më e thjeshtë në botë, me ato pak njohuri që unë kam, kur ju merrni përpara Lulzim Bashën dhe nga 25 000 dollarë në Tiranë përfundojnë në 575 000 dollarë në SHBA dhe zotëria nuk di si ta justifikojë, mjafton të paktën për deklarim të rremë mund të merrej si i pandehur p.sh.? Kaq, vetëm kaq, se duket shumë e thjeshtë kjo në pamje të parë. Nuk e di pse nuk është bërë kjo punë kaq e thjeshtë nga Prokuroria. Për shkak të atij presionit apo nevojiteshin prova më të thelluara?
Atëherë, ne e kishim të detyrueshme që të merrnim dëshminë e dëshmitarit që nuk arritëm ta siguronim. Nga njëra anë.
Po deklaratat e tij publike, nuk përbëjnë provë?
Shiko, unë do jap një mendim personal në raport me deklaratat e tij publike. Neve na kanë shërbyer.
Se ai ka thënë: “Paratë ne i kemi marrë nga “Biniata Trade”. Ju e dinit këtë apo jo. Prokuroria e Tiranës e dinte që paratë kanë shkuar nga PD-ja te “Biniata Trade” në SHBA, apo jo? Ky ka qenë.
Unë jua shpjegova si zanafillë atë çfarë ka ndodhur në Prokurori, pasi personit për të cilin po flasim i është ngritur akuzë edhe për pastrim të produkteve. Në përfundim të hetimeve, duke qenë se nga dëshmitari kyç u kthye kjo përgjigje dhe nuk kishte ardhur akoma kjo përgjigje, pra ne nuk patëm mundësinë ta pyesnim me cilësinë e dëshmitarit, u shfrytëzua ky ngërç procedural për të thënë që pastrimi i produkteve për momentin nuk qëndron. Pra të jemi të qartë në ato çfarë kam thënë.
Dakord, po për deklarim të rremë, mund të merrej si i pandehur zoti Basha?
Atëherë, detyrimi i subjektit politik për të bërë të sakta deklarimet ose detyrimi ligjor është në KQZ. Dhe deklaratat zyrtare të përmbushura nga subjekti politik kanë dalë që ishin të gënjeshtërta dhe nga ana jonë ky është quajtur falsifikim sepse në fakt përbën një falsifikim. A ka falsifikimi elementë të tjerë që lidhen me faktin që këto para, të cilat nuk dimë mënyrën se si janë mbledhur, nuk dimë mënyrën se si janë bërë transfertat bankare, nuk dimë as personat të cilët janë përfshirë sepse mund të jenë, ku e di unë se çfarë, bëjnë të mundur që të hidhen dyshime të arsyeshme për ekzistencën e figurës së veprës penale që lidhet me pastrimin e parave.
Atëherë kur ju e vërtetuat që kishte gënjeshtër dhe kishte fasifikim, si e shpjegoni që gjykata e quajti të pafajshëm?
Duhet parë me detaje arsyetimi që ka bërë gjyqtari i shkallës së parë dhe arsyetimi që kanë bërë dy gjyqtarët, por duhet parë me vëmendje edhe arsyetimi që ka bërë gjyqtari në pakicë i Gjykatës së Apelit. Çfarë do të thotë? D.m.th. që, për aq kohë sa ke 3 prokurorë që nuk kanë të njëjtin mendim për akuzën, ke disa gjyqtarë të cilët japin mendime të ndryshme në lidhje me ligjin. Ligji është një, nuk mund të jetë dy. Vepra penale është ose nuk është vepër penale dhe nuk mund të kemi standarde të ndryshme të mbajtura për raste të ngjashme. Çfarë do të thotë? Nuk i referohem rastit konkret se ne nuk kemi hetuar, pra nuk ka pasur ndonjëherë një subjekt politik që të jetë deklaruar fajtor për pastrim të produkteve të veprës penale. Por unë them që çdo gjyqtar dhe çdo prokuror, me mbështjetjen e të gjithë neve sepse ne po rrisim fëmijët në këtë vend dhe duke qenë siguria juridike është e para, për të cilën secili prej nesh duhet të ngulë këmbë. Por në qoftë se një gjyqtar i thotë të bardhës e zezë dhe të zezës e bardhë për shkak të faktit se subjekti i hetuar është X apo Y, atëherë kjo nuk është siguri juridike. Kjo vë në presion çdo gjyqtar dhe çdo prokuror. Kjo vë në presion që ky gjyqtari dhe ky prokurori ta shohin ligjin ku të gjejmë një hapësirë interpretative, pra ku të gjejmë një hapësirë dhe ta përdorim që kjo situata të mos më kthehet në një moment të caktuar mua kundër personalisht, se në fund të ditës secili prej nesh mbyllet në atë vatrën e vet të vogël-të vogël, me fëmijët e vet dhe nuk di se çfarë shpjegimi t’i japë nëse sulmohet pafundësisht, tmerrësisht, padrejtësisht dhe nuk gjen as mënyrën dhe zërin për të shpjeguar që kjo situata është kaq e padrejtë. Është kaq e thjeshtë edhe në rastin konkret. Ju nuk gaboni kur vetë, me arsyetimin ligjor që i bëni faktit me njohuritë personale, kur thoni që kjo është kaq e thjeshtë. Duhej të ishin deklaruar 575, janë deklaruar vetëm 75. Po hajde more zotëri na shpjego, ku i more, për çfarë i more dhe për çfarë i përdore.
Prandaj habitem se pastaj ka dyshime të mëdha edhe për punën e prokurorisë, zonja Imeraj.
Lorenc Vangjeli: Për sistemin.
Dakord, por sistemi përfaqësohet nga prokuroria në këtë rast.
Jo, përfaqësohet edhe nga gjykata në këtë rast, jo vetëm nga prokuroria.
Lorenc Vangjeli: Duhet të jenë të gjithë në gabim që kjo çështje të zgjidhej gabim.
Një interpretim i fundit politik. Ju Lorenc, mendoni që do të rihapet kjo çështje?
Drejtësia nuk arriti të shkojë tek e vërteta. Koha e solli një gjë të tillë. Koha shpjegoi madje edhe raportet e brishta brenda PD-së. Shikoni se çfarë ka ndodhur edhe në këto ditë. Në qoftë se sot, ish-miqtë apo aleatët apo bashkëpunëtorët e ngushtë të zotit Basha vinin në dyshim atë çfarë vinte zyrtarisht nga DASH-i dhe firmosur nga drejtuesi i saj, nga Sekretari Amerikan i Shtetit zoti Blinken, sot janë të gatshëm të besojnë për interesat e vogla lokale këtu brenda edhe referimin që bën një media serioze si “Zëri i Amerikës” nga një burim i shërbimeve. E shikon? Kjo është kontratikta e parë. Dhe përfaqësuesi më i madh
Ju vazhdoni të mos keni asnjë dyshim se paratë, kemi të bëjmë me para korrupsioni, jo të lobimit rus.
Përfaqësuesi më zulmëmadh i saj është doktor Berisha, njeriu i cili ndihet i vërtetë vetëm vetë dhe realitetin e shikon të përthyer vetëm në prizmin e tij, e para. E dyta, në qoftë se keni kuriozitet unë po ju them: këto para e kanë burimin nga një biznesmen i vetëm që ndodhet në SHBA, paratë nuk janë nisur nga Shqipëria. Do ta lëmë deri këtu.
Me këto fjalë zonja Imeraj,
Elisabeta Imeraj: Sa do ndërhyja. Edhe zoti Vangjeli do të ishte një dëshmitar i mundshëm
Lorenc Vangjeli: Ka shumë dëshmitarë për një gjë të tillë. njeriu që mbronin deri dje sot është kthyer në kundërshtarin e tyre dhe e fundit që do të thosha, ka të bëjë me diçka tjetër. Për një politikan, burgu është fat më i mirë sesa turpi. Dhe unë duke qenë kundër konceptit që ulërin kaq shumë në Tiranë dhe kudo gjetkë në Ballkan: burg, burg, burg, unë mendoj se më shumë se kaq një politikan duhet të ketë këtë lloj peshe, këtë lloj vule. Lulzim Basha ishte nga ata njerëz të cilit iu dha gjithçka, por karma u hakmor ndaj tij. U hakmor ndaj tij me të njëjtin mjet, me të njëjtin mekanizëm, siç ndodhi edhe me doktorin. Dhe vëmendja e publikut shqiptar sot mbi opozitën nuk ka të bëjë thjesht me atë grupim njerëzish, por ka të bëjë me një institucion jashtëzakonisht të rëndësishëm të një shoqërie që i duhet për të kritikuar qeverisjen e tij. Sepse është i tillë, ngjan se Edi Rama do të vazhdojë për një kohë të pacaktuar si kryeministër.
Faleminderit Lorenc!
Nuk e di zonja Imeraj, për ta mbyllur, bindja juaj, tani është shumë e vështirë të kërkoj se cila është bindja juaj personale përballë publikut, por bindja juaj me ato dyshime, me ato indicie që keni, kemi të bëjmë, se Lorenci para disa ditësh bëri një artikull shumë interesant. Tha: “preferoj Bashën e korruptuar sesa Bashën një spiun rus”, pra duke vënë dyshimin se sipas tij, ai e tha edhe sot, kemi të bëjmë me para që vijnë nga korrupsioni shqiptar sesa para që vijnë nga lobimi rus që do të ishte akoma më e rëndë si çështje. Nuk e di nëse ke një përgjigje sot. Që janë para të zeza kjo s’ka pikë dyshimi, por çfarë parash janë sipas jush?
Unë prapë do të ngulmoja në atë pjesën që një hetim i plotë do të zgjidhte këtë situatën kaotike dhe do t’i jepte drejtim nëse paratë janë të pista, të nxjerra nga korrupsioni, apo janë para të lobimit rus apo ku e di unë se çfarë. Dhe normalisht këmbëngul në atë që them, që ne duhet të jemi mbështetës të çdo hetimi të tillë absolutisht dhe kur flas për ne, flas për publikun e gjerë në radhë të parë, flas për analistët, gazetarët dhe media që duhet të ketë zërin më tejçues në drejtim të kësaj, se në qoftë se kemi ngritur normalisht atë sistemin e llogaridhënies për çdo prokuror dhe gjyqtar, duke iu futur me detaje qoftë edhe banesës së 1985-s ku unë mund të kem qenë 6 vjeçe, por çfarë rëndësie ka, nuk është problemi këtu.
Lorenc Vangjeli: Standardet e shumëfishta.
Elisabeta Imeraj: Standardet e shumëfishta në raport edhe me komunitetet dhe kur flas për komunitetet flas për institucionet, pra në qoftë se përdorim një standard për sistemin e drejtësisë, këtë standard do ta përdorim edhe për zyrtarët, do ta përdorim edhe për politikanët, do ta përdorim edhe për ministrat, për ish-ministrat, e ku e di unë se çfarë. Nëse kjo gjëja do të ishte bërë, ose ne jemi të tërë në një barazi të plotë për llogaridhënien, nuk do të ishim duke folur për situata të tilla, por do të ishim duke folur sot dhe duke arsyetuar se çfarë interesi ka lobimi rus në Shqipëri, nëse do të japë para apo çfarë apo si u bë e mundur që një subjekt politik të jetë lidhur, me një hipotezë, me një linjë të veçantë korrupsioni në drejtim të parave.
Faleminderit zonja Imeraj!
Po, për ta mbyllur, shumë shkurt Lorenc.
Lorenc Vangjeli: Nëse do të përdorej i njëjti standard që është përdorur për njerëzit e sistemit të drejtësisë, edhe për ata të politikës, ky i politikës do të kishte vetëm bar se do të ishin prerë të gjitha pemët.
Të gjitha pemët nga të dy krahët, po.
Lorenc Vangjeli: Meqë insistove edhe njëherë duke përmendur Rusinë, unë po ju them, nuk ka
Jo, insistimin ma sjell në vëmendje deklarata e Ramës, që thotë: “Ngre dyshime të forta se paratë vijnë realisht nga Rusia”.
Lorenc Vangjeli: Nuk ka rëndësi veprimet apo frymëzimet që të çojnë për të bërë këto veprime. Rëndësi ka rezultati dhe rezultati i veprimeve të shumë politikanëve shqiptarë, kryesisht në opozitën e mandatit të shkuar, ka synuar destabilitetin e këtij vendi. E kanë synuar me qëllim një gjë të tillë, që është një qëllim i ngjashëm për arsye të tjera që e bën Rusia në rajon për të destabilizuar vendet, për të destabilizuar demokracitë e këtyre vendeve dhe që janë edhe vende anëtare të NATO-s. Dhe po ju them edhe një fjali të fundit. Për fat të keq, në shumë emra të përveçëm këtu në Tiranë, Rusia nuk ka nevojë të paguajë para për t’i pasur ata aleatë në këtë punë që shkon kundër interesit edhe të shqiptarëce që ende nuk kanë lindur.
Faleminderit Lorenc Vangjeli!
Faleminderit zonja Imeraj!
