Senati i Shteteve të Bashkuara, i kontrolluar nga republikanët, hodhi poshtë të premten një përpjekje të udhëhequr nga demokratët për të bllokuar presidentin Donald Trump nga përdorimi i mëtejshëm i forcës ushtarake kundër Iranit vetëm disa orë pasi presidenti tha se do të shqyrtonte mundësinë për sulme të tjera ajrore.
Votimi në Senat përfundoi me 53 kundër dhe 47 pro një rezolute mbi fuqitë e luftës, e cila do të kërkonte miratim nga Kongresi për çdo veprim ushtarak të mëtejshëm kundër Iranit. Votimi ishte kryesisht përgjatë vijave partiake, me përjashtimin e demokratit nga Pensilvania, John Fetterman, i cili votoi kundër së bashku me republikanët, dhe senatorit republikan nga Kentucky, Rand Paul, që votoi pro përkrah demokratëve.
Senatori Tim Kaine, sponsori kryesor i rezolutës, ka vite që përpiqet t’i rikthejë Kongresit autoritetin për të shpallur luftë një kompetencë që, sipas tij, u është marrë gradualisht nga presidentët si republikanë ashtu edhe demokratë.
Kaine tha se kjo përpjekje e fundit theksonte faktin se Kushtetuta e SHBA-së i jep vetëm Kongresit të drejtën për të shpallur luftë, dhe çdo veprim ushtarak ndaj Iranit duhet të jetë i miratuar qartë nga një shpallje lufte apo nga një autorizim specifik për përdorimin e forcës ushtarake.
“Nëse mendoni se presidenti duhet të vijë në Kongres përpara se të ndërmarrë luftë, qoftë që jeni pro apo kundër një lufte me Iranin, atëherë do të mbështesni Rezolutën e Përbashkët të Senatit nr. 59, do të mbështesni Kushtetutën që ka qëndruar përballë kohës,” tha Kaine në një fjalim para votimit.
Ligjvënësit kanë kërkuar më shumë informacion rreth sulmeve ajrore të SHBA-së ndaj Iranit që ndodhën gjatë fundjavës, si dhe për gjendjen e stokut iranian të uraniumit të pasuruar në nivele të larta.
Më herët të premten, Trump kritikoi ashpër udhëheqësin suprem të Iranit, Ali Khamenei, hoqi dorë nga planet për lehtësimin e sanksioneve ndaj Iranit, dhe tha se do të shqyrtonte mundësinë e një tjetër sulmi ajror nëse Irani vazhdon të pasurojë uranium në nivele shqetësuese.
Kjo deklaratë erdhi si reagim ndaj komenteve të para të Khamenei-t pas një konflikti 12-ditor me Izraelin, që përfundoi me sulme ajrore të SHBA-së ndaj objekteve bërthamore iraniane.
Anëtarë të ekipit të sigurisë kombëtare të Trump mbajtën seanca informative të klasifikuara me senatorët dhe anëtarët e Dhomës së Përfaqësuesve të enjten dhe të premten. Shumë ligjvënës demokratë dolën nga seancat duke thënë se nuk ishin bindur se objektet bërthamore të Iranit ishin “shkatërruar plotësisht”, siç kishte deklaruar Trump menjëherë pas sulmit.
Kundërshtarët e rezolutës argumentuan se sulmi ndaj Iranit ishte një operacion i vetëm dhe i kufizuar, brenda kompetencave të presidentit si komandant i përgjithshëm, dhe jo fillimi i një konflikti të zgjatur.
Senatori Bill Hagerty, republikan nga Tennessee dhe ish-ambasador në Japoni gjatë mandatit të parë të Trump, tha se masa do ta pengonte çdo president nga veprimi i shpejtë ndaj një armiku të vjetër.
“Nuk duhet t’i lidhim duart presidentit në mes të një krize, kur jeta e njerëzve është në rrezik,” tha Hagerty para votimit.
Trump ka mohuar çdo sugjerim se dëmi i shkaktuar ndaj programit bërthamor iranian nuk ka qenë aq i thellë sa ai ka pretenduar. Irani nga ana e tij pohon se kërkimet e tij bërthamore janë vetëm për qëllime civile dhe prodhim energjie.
Sipas ligjit amerikan, rezolutat mbi fuqitë e luftës në Senat janë të privilegjuara, që do të thotë se dhoma është e detyruar t’i shqyrtojë dhe t’i votojë brenda një afati të caktuar. Kaine e paraqiti rezolutën këtë muaj.
Por për t’u bërë ligj, ajo duhej të miratohej si në Senat, ashtu edhe në Dhomën e Përfaqësuesve ku Kryetari i Dhomës, Mike Johnson, një aleat i ngushtë i Trump, deklaroi këtë javë se nuk e konsideron të përshtatshme kohën për një përpjekje të tillë.
Gjatë mandatit të parë të Trump, në vitin 2020, Kaine paraqiti një rezolutë të ngjashme për të kufizuar aftësinë e presidentit republikan për të ndërmarrë luftë ndaj Iranit. Ajo masë u miratua në të dy dhomat e Kongresit, me mbështetjen e disa republikanëve, por nuk arriti të sigurojë votat e mjaftueshme për të kaluar veton presidenciale./Reuters
Komente
