Qeveria izraelite ka miratuar një marrëveshje me Hamasin për armëpushim dhe lirimin e pengjeve, e nënshkruar në Doha më 16-17 janar. Armëpushimi do të hyjë në fuqi të dielën, më 19 janar, njoftoi zyra e kryeministrit Benjamin Netanjahu. Marrëveshja u miratua nga 24 ministra, ndërsa tetë votuan kundër.
Detajet kryesore të marrëveshjes
Shkëmbimi i pengjeve dhe të burgosurve: Në fazën e parë, tre pengje izraelite do të lirohen ditën e parë të armëpushimit, ndërsa gjatë gjashtë javëve të ardhshme do të lirohen gjithsej 33 persona, përfshirë edhe fëmijët Bibas dhe pesë vajza ushtarake izraelite. Në këmbim, Izraeli do të lirojë 1,700 të burgosur palestinezë.
Tërheqja dhe ndihmat: Forcat izraelite do të tërhiqen nga zonat e dendura të Gazës, duke lejuar kthimin e palestinezëve të zhvendosur dhe futjen e qindra kamionëve ndihmash çdo ditë.
Negociatat për fazën e dytë: Kjo fazë synon lirimin e pengjeve të mbetura, tërheqjen e plotë të trupave izraelite dhe rivendosjen e një qetësie të qëndrueshme. Negociatat për këtë fazë do të fillojnë në ditën e 16-të të armëpushimit.
Rindërtimi i Gazës: Faza e tretë do të përfshijë rindërtimin e Gazës dhe kthimin e trupave të pengjeve të mbetura, nëse ka.
Situata aktuale në Gaza
Sipas Ministrisë së Shëndetësisë të Hamasit, mbi 46,870 njerëz janë vrarë që nga fillimi i konfliktit më 7 tetor 2023. Shumica e popullsisë prej 2.3 milionësh është zhvendosur, ndërsa Gaza përballet me shkatërrime masive dhe mungesa të rënda ushqimi, ilaçeve dhe karburantit.
Qëndrimi i Izraelit dhe SHBA-së
Netanjahu theksoi se armëpushimi është i përkohshëm dhe Izraeli rezervon të drejtën për të rifilluar luftimet nëse negociatat për fazën e dytë dështojnë. Ai konfirmoi mbështetjen e presidentëve Joe Biden dhe Donald Trump, duke shtuar se SHBA-ja do të sigurojë furnizimet e nevojshme me armë dhe municione.
Kjo marrëveshje shënon një hap të rëndësishëm drejt uljes së tensioneve, por fazat e ardhshme të saj do të jenë vendimtare për të ardhmen e konfliktit.
Benjamin Netanyahu
Kryeministri izraelit, Benjamin Netanjahu, ka deklaruar se objektivat kryesore të luftës do të realizohen, duke siguruar që Gaza të mos përbëjë më një kërcënim për Izraelin. Në një fjalim televiziv, ai theksoi rëndësinë e misionit për lirimin e pengjeve, duke shtuar se ky është një qëllim i shenjtë që e ka shoqëruar gjatë gjithë jetës së tij.
Netanjahu njoftoi se Izraeli nuk do të tërhiqet nga korridori i Filadelfisë. Përkundrazi, do të rrisë praninë ushtarake në atë zonë për të siguruar kontroll të plotë të zonës së sigurisë.
Ai falënderoi presidentin e zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, për mbështetjen dhe garancitë për furnizimin me armë dhe municione të domosdoshme për Izraelin. Sipas tij, nëse qëllimet aktuale nuk arrihen tani, Izraeli do të veprojë më vonë me një forcë të jashtëzakonshme.
Netanjahu theksoi se marrëveshja për armëpushimin është e përkohshme dhe Izraeli rezervon të drejtën për të rifilluar luftimet nëse negociatat për fazën e dytë të marrëveshjes me Hamasin dështojnë. Ai vlerësoi përpjekjet e presidentit në largim të SHBA-së, Joe Biden, dhe të presidentit të ardhshëm Trump, për mbështetjen ndaj Izraelit në çdo situatë të mundshme.
"Ne duhet të jemi të gatshëm të rikthehemi në luftë, dhe këtë herë do ta bëjmë me metoda të reja dhe me një forcë të madhe," përfundoi Netanjahu.
Palestinezë të burgosur në Izrael
Ministria e Jashtme e Egjiptit ka lëshuar një deklaratë duke thënë se 1,890 palestinezë do të lirohen në fazën e parë të armëpushimit, në këmbim të kthimit të 33 pengjeve izraelitë të kapur nga Hamas.
Kjo do të ndodhë në fazën e parë të marrëveshjes së armëpushimit, e cila do të zgjasë gjashtë javë.
Vendi në Afrikën Veriore, i cili kufizohet me Gazën, ka luajtur një rol të rëndësishëm në ndërmjetësimin mes Izraelit dhe Hamasit dhe ka theksuar sërish angazhimin e tij për zbatimin e marrëveshjes së armëpushimit.
Benjamin Netanyahu
Izraeli thotë se nuk do të zbatojë armëpushimin derisa të marrë një listë të pengjeve që do të lirohen nga Hamas. Kryeministri Benjamin Netanyahu ka deklaruar se Izraeli nuk do të ecë përpara me armëpushimin në Gaza, derisa të marrë një listë të qartë të të gjithë pengjeve që Hamas do të lirojë.
"Izraeli nuk do të tolerojë shkelje të marrëveshjes", thuhet në deklaratën e tij. "Faji i vetëm është i Hamasit."
Tre pengje izraelitë pritet të lirohen të dielën. Sipas raportimeve të mediave izraelite, Izraeli është duke pritur që të marrë emrat e tyre sot.
Një listë më e gjatë prej 33 pengjeve të cilët pritet të lirohen është publikuar në disa media izraelite, por ende nuk është konfirmuar.
Milicia Houthi në Jemen ka deklaruar se do të ndalojë sulmet ndaj Izraelit sapo armëpushimi në Gaza të hyjë në fuqi. Këtë e ka bërë të ditur një zëdhënës i grupit të mbështetur nga Irani, në një intervistë për Al Jazeera.
Zëdhënësi ka përsëritur se milicia mbështet armëpushimin dhe ka shtuar se Houthi do të ndalojë gjithashtu sulmet ndaj anijeve tregtare në Detin e Kuq, me kusht që Shtetet e Bashkuara dhe Britania e Madhe të ndalojnë goditjet ndaj objektivave në Jemen.
Lideri i milicisë, Abdul-Malik al-Houthi, më parë kishte thënë se sulmet ndaj Izraelit do të rifillojnë nëse armëpushimi nuk respektohet. Që nga fillimi i konfliktit në Gaza, milicia Houthi ka sulmuar disa herë Izraelin dhe anije tregtare ndërkombëtare. Si përgjigje, Izraeli, SHBA-ja dhe Britania e Madhe kanë goditur disa herë objektiva të Houthi në Jemen.
Badr Abdelatty
Ministri i Jashtëm egjiptian, Badr Abdelatty, ka deklaruar se 50 kamionë me karburant do të hyjnë në Rripin e Gazës, pasi të fillojë armëpushimi mes Izraelit dhe Hamasit që pritet të nisë nesër.
Abdelatty, i cili ka ndërmjetësuar këtë marrëveshje së bashku me Katarin dhe Shtetet e Bashkuara, bëri me dije se marrëveshja parashikon "hyrjen e 600 kamionëve çdo ditë në Rripin e Gazës, mes të cilëve 50 kamionë me karburant".
Sipas mediadorëve, armëpushimi mes Izraelit dhe Hamasit do të nisë të dielën në orën 8:30 (ora 7:30 në Itali) dhe do të shoqërohet me një sasi të madhe ndihmash. Qindra kamionë janë radhitur në anën egjiptiane të kalimit kufitar të Rafahut, një pikë kyçe hyrjeje për ndihmat që ka qenë e mbyllur që nga maji, kur forcat izraelite konfiskuan anën palestineze.