Dhuna midis forcave armene dhe azerbajxhanase në rajonin e Nagorno-Karabakh-ut rinisi të dielën. Këto janë luftimet më të rënda që nga viti 2016, brenda një konflikti që po zvarritet për vite me radhë. Thirrjet e përsëritura ndërkombëtare për një armëpushim deri më tani kanë rënë në vesh të shurdhër. Por pse kanë filluar përplasjet përsëri tani?
Ja çfarë duhet ditur në lidhje me konfliktin
Ish shtetet Sovjetike të Azerbajxhanit dhe Armenisë zhvilluan një luftë të përgjakshme në rajonin malor Nago-Karabak në fillimin e viteve 1990. Mijëra njerëz u vranë nga të dy anët dhe qindra mijëra u zhvendosuwn nga shtwpitw e tyre.Lufta përfundoi me një armëpushim në 1994, megjithëse ka pasur dhunë sporadike që nga ajo kohë.
Arsyet për valën e dhunës në rajon mund t'i atribuohen faktorëve afatgjatë dhe afatshkurtër.
Konflikti ka zgjatur për një kohë të gjatë. Presidenti azer Ilham Aliyev ka premtuar të kthejë territorin nën kontrollin e Azerbajxhanit. Ai e armatosi vendin me teknologjinë më të përparuar ushtarake, e cila rriti presionin për ta përmbushur premtimin e tij. Pala armene nuk duket e gatshme të bëjë kompromis mbi kontrollin e Nagorno-Karabakhut dhe se Armenia është e kënaqur me status quo-n. Ajo që dëshiron të bëjë është të normalizojë kontrollin e saj mbi rajonin.
Çfarë mbështetje nga jashtë mund të marrin palët në konflikt?
Lojtarët kryesorë të jashtëm janë Rusia dhe Turqia. Turqia gjithmonë ka mbështetur Azerbajxhanin dhe ka rritur përfshirjen e saj në rajon me stërvitje të përbashkëta ushtarake.
Rusia, nga ana tjetër, ka një pozicion më ekuivok dhe ka armatosur të dy palët në të kaluarën. Ajo është pjesë e një aleance zyrtare me Armeninë e quajtur Organizata e Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO), por marrëveshja nuk shtrihet në Karabakh.
Po nëse Armenia e njeh pavarësinë e Nagorno-Karabakut?
Nëse kjo do të ndodhte, territori do të mbetej sërish nën kontrollin e Armenisë.
Lajmi kryesor: