Vetëm dy përkthyes do të jenë dëshmitarë të asaj që do të bisedojnë presidenti amerikan Donald Trump dhe homologu rus Vladimir Putin në takimin për të ardhmen e Ukrainës, që zhvillohet sot në Anchorage, Alaska. Ja çfarë duhet ditur mbi samitin e 15 gushtit.
Logjistika dhe delegacionet
I organizuar me nxitim në bazën ushtarake Elmendorf-Richardson, disa kilometra larg Anchorage, samiti nis me takim një ballë për ballë mes dy liderëve, i caktuar për në orën 11 sipas orës lokale (21:00), sipas një njoftimi të Shtëpisë së Bardhë. Më pas do të vijojë një mëngjes pune dhe në fund bisedime që përfshijnë delegacionet në formatin me pesë persona. Delegacioni amerikan përbëhet nga Zëvendëspresidenti J.D. Vance, sekretari i Shtetit Marco Rubio, shefi i Pentagonit Pete Hegseth, i dërguari i posaçëm për bisedimet e paqes Steve Witkoff dhe ai për Ukrainën Keith Kellogg. Në atë rus janë ministri i Jashtëm Sergej Lavrov, ai i Mbrojtjes Andrei Belousov, ai i Financave Anton Siluanov, ish-ambasadori rus në SHBA dhe këshilltari i Kremlinit për politikën e jashtme Yuri Ushakov, së bashku me drejtuesin e Fondit Rus për Investime të Drejtpërdrejta Kirill Dmitriev. Mungesa më e madhe është presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky.
Lufta në Ukrainë
Në qendër janë termat e përgjithshëm të një armëpushimi, si parakusht e një marrëveshjeje të mundshme paqeje në Ukrainë. Trump ka siguruar aleatët evropianë se nuk do të prekë çështjen e shkëmbimit të territoreve, sepse “vetëm Rusia dhe Ukraina mund të arrijnë marrëveshjen përfundimtare”. Ai shpreson megjithatë të krijojë kushtet për një takim trepalësh sa më shpejt. Shtëpia e Bardhë po kërkon tashmë vendndodhjen e duhur, duke marrë në konsideratë edhe “të qëndrohet në Alaska: do të ishte më komode”. Putin, nga ana e tij, nuk duket se ka ndryshuar kërkesat: kërkon territore ukrainase dhe angazhimin për ta përjashtuar nga NATO. Në të kaluarën, propozime të ngjashme janë refuzuar.
Çështjet dhe zgjidhjet e mundshme
Në lojë janë 5 rajone: Krimea, e kaluar Ukrainës brenda BRSS nga Nikita Hrushovi në vitin 1954 dhe e rianneksuar nga Kremlini në vitin 2014; i gjithë territori i rajoneve rusishtfolëse të Donbass-it – Lugansk dhe Donetsk – sot të kontrolluara në pjesën më të madhe nga Moska; Kherson dhe Zaporizhzhia, të pushtuara pjesërisht. Dy modelet e referencës për të përcaktuar një vijë armëpushimi janë ai i Koresë dhe ai i Bregut Perëndimor. I pari, i mbështetur nga i dërguari amerikan Kellogg, konsiston në ngrirjen e vijës së frontit: duke vendosur një kufi si ai jozyrtar që ndan Korenë e Veriut dhe atë të Jugut, me një zonë të demilitarizuar në mes. I dyti evokon pushtimin ushtarak izraelit në Bregun Perëndimor dhe do të lejonte shmangien e ndalimeve të kushtetutës ukrainase për të mos dhënë territore pa një referendum.
Frikërat
Qendra ukrainase kundër dezinformimit druhet se Putini ka përgatitur material pseudo-historik për t’ia paraqitur Trumpit: harta gjeografike për ta bindur se Ukraina është një “shtet artificial”. Ekspertët gjithashtu vënë në dukje se në delegacionin amerikan nuk ka asnjë njohës të Rusisë, pasi Trump ka preferuar të rrethohet me besnikë në vend të profesionistëve. Trump ka vënë tashmë duart përpara sa i përket rezultateve të mundshme: “Ka 25 për qind mundësi për një dështim”.
Agjenda ekonomike
Uashingtoni nuk ka komentuar mbi zërat se mund t’i ofrojë Putinit qasje në mineralet dhe tokat e rralla të Alaskës në këmbim të armëpushimit. E sigurt është se Moska synon të ringjallë marrëdhëniet ekonomike dhe tregtare me Shtetet e Bashkuara. Do të diskutohet pra edhe për lehtësimin e sanksioneve, bashkëpunimin dhe madje për hedhjen e bazave për një kontroll të ri të armëve bërthamore strategjike “për t’u diskutuar në një takim të ardhshëm”.
Rezultatet
Në fund të takimeve është parashikuar një konferencë e përbashkët për shtyp, e cila mund të anulohet nëse gjërat shkojnë keq. Nuk është në plan hartimi i një dokumenti të përbashkët. Nëse do të jetë i kënaqur me bisedimet, Trump premton se do të telefonojë menjëherë presidentin ukrainas Zelensky dhe liderët evropianë. Përndryshe, do të mbajë një konferencë shtypi i vetëm.
Hapat e mëtejshëm
Donald Trump tashmë hedh sytë nga e ardhmja. Duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve për një takim të mundshëm të dytë, ai siguron: “Do të jetë më i rëndësishëm se i pari”. Një trepalësh, sigurisht, por nuk e përjashton krejtësisht praninë e liderëve evropianë:
“Mund të jenë si mund të mos jenë”. Në prag të takimit ballë për ballë, Trump shprehet gjithsesi optimist: “Mendoj se presidenti Putin dëshiron të bëjë paqe. Dhe mendoj se presidenti Zelensky e dëshiron po aq. Do të shohim nëse do të arrijnë të merren vesh. Nëse do të ndodhë, do të ishte fantastike. Kam zgjidhur gjashtë luftëra në gjashtë muajt e fundit dhe jam shumë krenar për këtë”, ka theksuar ai, pa e fshehur as kësaj here dëshirën e tij për të marrë Nobel-in për Paqen./La Repubblica
Komente
