U lypset elitave të shoqërisë civile, që të jenë ato në krye në një nisme për të detyruar pushtetin arrogant të heqi memorialin e turpit kombëtar, sepse organizimet e mëdha politike, Partia Socialiste dhe Partia Demokratike, janë të komprementuara keqazi në këtë ngjarje, më se të shëmtuar. Njëra, PS, kreu i saj, është organizatorja dhe përgjegjësja e kësaj marrëzie me natyrë politike dhe tjetra, PD, e një mëndje me PS dhe “vëllain” turk, dërgoi në përurim përfaqësuesit e fjalimet e saj. Ndaj, shoqërinë civile orvatem ta shoh si strukturën më të pranueshme për nxitjen e iniciativës dhe protestës!
Mjedisit të shoqërisë demokratike shqiptare nuk i kanë munguar individët dhe organizimet në luftën për liri. Shoqëria jonë qytetare ka qenë e aftë të përgatisi elita dhe qendrime, që shpinin tek liria. Intelektualët, që u rritën brënda kësaj shoqërie e jashtë influencave të politikave korente, ndërtuan organizma, që të mund ta ruanin e administronin këtë liri. Pa një shoqëri civile të organizuar, mbetemi në mëshirën e përvojës së keqe të arbitraritetit!
Ishin fillimisht shpresëdhënëse e të besueshme, deri kur funksionuan me demokraci të brendëshme e të shkëputura nga karriera; shkruan ese e traktate politike, drejtuan greva, i drejtoheshin rregullisht opinionit publik nëpërmjet të përditshmeve informative, organizonin protesta. Pra, ka patur momente të mira.
Vjen një ditë kur sheh se këta individë e këto organizma janë shuar. Ka organizata të shoqërisë civile që shfaqen here pas here atje ku ndahen lekët, nëpër ministrira. Paraqesin lloj-lloj projektesh, për botime, për përkthime, ndonjëherë edhe për simpoziume, seminare e konferenca. Paratë shpërndahen ndërsa ndikimi i tyre në shoqëri vjen e zbehet gjithnjë e më dukshëm. Pse e them këtë?
U bë dy javë që lajmi, i mbyllur turpshëm, doli nga skuthllëku dhe opinioni mori dijeni që Kryetari i Bashkisë Tiranë u ka ngritur një memorial qytetarëve turq, që u vranë në një përpjekje, siç u tha, për grusht shteti. Kryeministri dhe Kyetari i Bashkisë besojnë gabimisht se, duke ndërtuar memorialin, përfaqësojnë pjesën dërrmuese të popullit, ndaj nuk ka nevojë të pyetet “turma”. Vendosja e memorialit la në atmosferën shpirtërore të një mase të madhe shqiptarësh një ajër të ndotur, të pistë dhe helmues. Pati reagime nga individë, ku kërkohej që memoriali të hiqet sa më parë, sepse është vendosur duke shkelur e nëpërkëmbur sovranitetin kombëtar. Po shoqëritë civile, ato që në popujt e civilizuar janë zëri i ndërgjegjes së popullit!? Asnjë nuk është ndjerë deri tani, as një deklaratë, asnjë organizim, asnjë reagim!
Druaj se shoqëria jonë civile, e aftrofizuar, në kalbëzim dhe e coptuar nga politika, jo vetëm është bërë mosbesuese në popull, por ka humbur aftësinë e iniciativës e debatit. Si është e mundur që nuk reagohet, para se situata të radikalizohet, që vrehet se si qytetari në Tiranë shihet si pronë e shtetit, që duket se si nëpërkëmbet emancipimi kombëtar dhe nuk ndërmerret asnjë lëvizje, asnjë veprim?! Për t’ju drejtuar shoqëria civile Gjykatës së Tiranës për drejtësi, me formulimin e një padie civile ndaj vendimmarrësve shpërdorues të pushtetit, 10 minuta duhen, por deri tani ska patur gjasa të ndodhë. Heshtje varri, shtiren sikur merren me punë më të rëndësishme se dinjiteti i kombit!
Çfarë zhgënjimi?! Çfarë mëkati, të shohësh sot shoqëritë civile të shndërruara në karikatura të pushtetit. Vëndi ku mund t’i ndeshësh rëndom janë garat e paskrupullta për paranë. Keqardhje e madhe edhe për Akademinë dhe akademikët, të cilët e kanë detyrim intelektual dhe qytetar pozicionimin në këtë rast, përcaktimin e qendrimit, për të ndihmuar në kthjellimin e një situate të çorientuar edhe prej një statusi në facebook të Erion Veliajt; të një tjetri opinoni çorientues të qellimshëm të Kreshnik Spahiut; të një tjetri “liridashësi”, Bujar Kapexhiu; të një mase fanatikësh lindorë, të nxitura, që përcjellin nëpër portalet mbetjet e kultivimet turke në Shqipëri.
Nacionalizmi turk dhe ëndrra e perandorisë së shkuar otomane, që shfaqet si formë kolektive e fodullëkut, në Shqipëri ka zënë për gryke krerët e shtetit. Forca agresive në rritje e shtetit turk, është e njohur për shkaqe historike se kërcënon bashkësitë në popujt e vegjël, si ky yni, dhe fortesa më mbrojtëse, ku mund të ndjehemi të sigurtë, është kultura kombëtare. Sa mirë që studentët, kjo forcë vitale e shoqërisë së emancipuar, u çuan në protesta për tarifat e studimit, ndërsa, kur përfaqësues të pushtetit heqin dorë vullnetarisht nga pavarësia dhe lejojnë të nëpërkëmbet dinjiteti kombëtar, heshtin!
Të gjithë, për këtë ngjarje me gjurmë turpi, që nuk do të mund ta lajmë dot shpejt, shohin se pushteti ndjehet aq i fortë sa të na diktojë arsyet e veta, që mendojnë se zotërojnë të vërtetën, e ne nuk ndjehemi! Mos vallë duhet ta pranojmë copë se elitat e shoqërisë tonë qytetare janë kalbëzuar? Tregu i fjalës, zotërinj, veprimi i lirë intelektual, është ku e ku më i përshtatshëm se oborri mbretëror, pse e keni braktisur sheshin e luftës?
O Zot, sa të mjerë jemi, të përgjunjur, frikacakë e të përçarë!
