Burimeve të inteligjencës evropiane, kanë deklaruar për Reuters, se Rusia ka krijuar një program armësh në Kinë për të zhvilluar dhe prodhuar drone sulmuese me rreze të gjatë, për t’i përdorur në luftën e saj kundër Ukrainës.
IEMZ Kupol, një degë e kompanisë ruse të sistemeve të armëve në pronësi Almaz-Antey, ka zhvilluar dhe testuar me fluturim një model të ri të mjetit ajror pa pilot të quajtur Garpiya-3 (G3) në Kinë me ndihmën e ekspertëve vendas, sipas dokumenteve të një raporti që Kupol dërgoi në fillim të këtij viti Ministrisë Ruse të Mbrojtjes duke përshkruar punën e saj.
Në raportin e tij, Kupol informon Ministrinë e Mbrojtjes se është në gjendje të prodhojë drone përfshirë G3, në një fabrikë në Kinë që mund të përdoret në luftën në Ukrainë.
Ministria e Jashtme e Kinës i tha Reuters se nuk ishte në dijeni të një plani të tillë, duke shtuar se vendi ka kontrolle të rrepta mbi eksportin e avionëve pa pilot ose mjeteve ajrore pa pilot (UAV).
Këshilli i Sigurisë Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë tha se ishte thellësisht i shqetësuar nga një raport i Reuters mbi programin e dronëve, për të cilin tha se dukej të ishte një rast i një kompanie kineze që ofronte ndihmë ushtarake për një kompani ruse nën regjimin e sanksioneve të SHBA.
Shtëpia e Bardhë nuk ka parë asgjë për të sugjeruar se qeveria kineze ishte në dijeni të transaksioneve, por Kina ka përgjegjësinë të sigurojë që kompanitë të mos ofrojnë ndihmë ushtarake për Rusinë për përdorim nga ushtria e saj, shtoi një zëdhënës për Reuters.
G3 mund të përshkojë një distancë prej 2000 kilometrash me një ngarkesë prej 50 kilogramësh, sipas raportit të kompanisë Kupol drejtuar Ministrisë së Mbrojtjes Ruse të sanksionuar nga SHBA në dhjetor 2023. Mostrat e G3 dhe disa modele të tjera të mjeteve ajrore pa pilot të prodhuara në Kinë, u dërguan nga Kupol në Rusi për testime të mëtejshme, duke përfshirë përsëri ekspertë kinezë, thonë raportet.
Kupol ka rënë dakord të dërgojë shtatë dronë ushtarakë të prodhimit kinez, duke përfshirë dy G3, në zyrat e tij në qytetin rus të Izhevsk, sipas dy dokumenteve të veçanta të shqyrtuara nga Reuters, dhe janë fatura të dërguara në Kupol gjatë verës nga një kompani ruse, e cila sipas burimeve të inteligjencës evropiane, ai vepron si ndërmjetës me furnitorët kinezë.
Faturat, njëra prej të cilave kërkon pagesë në juan kinez, nuk specifikojnë datat e transportit ose identitetin e furnitorëve në Kinë. Dy burimet e inteligjencës evropiane thanë se dërgimi i mostrave të dronëve në Kupol ishte prova e parë që agjencia e tyre kishte gjetur për të gjitha UAV-të e prodhuar nga Kina të dërguara në Rusi që nga fillimi i luftës në Ukrainë në shkurt 2022.
Burimet i treguan Reuters gjithsej pesë dokumente, duke përfshirë dy raporte të Kupol në ministri në gjysmën e parë të vitit dhe dy fatura, për të mbështetur pretendimet e tyre për një plan rus në Kinë për të ndërtuar dronët për përdorim në Ukrainë.
Javën e kaluar, presidenti rus Vladimir Putin tha se ushtria e tij kishte marrë rreth 140,000 dronë deri në vitin 2023 dhe se Moska planifikon ta dhjetëfishojë këtë numër këtë vit.
“Kushdo që reagon më shpejt ndaj kërkesave në fushën e betejës fiton,” tha ai në një takim në Shën Petersburg për prodhimin e avionëve pa pilot./Reuters
