Gaza e shkatërruar nga luftimet

Bota

Rripi i Gazës/ Çfarë do të ndodhë pas lirimit të pengjeve? SHBA komandon, arabët në rrugë dhe pikat ‘e errëta’ të planit të paqes të Trump

12 Tetor, 13:01| Përditesimi: 12 Tetor, 13:08

  • Share

Faza e parë e planit të propozuar nga Trump është gati të niste, por tashmë po dalin në pah lëvizje që rrezikojnë të ngadalësojnë, madje edhe të dëmtojnë, hapat e mëtejshëm.

Një deklaratë e përbashkët e Hamasit, Xhihadit Islamik dhe Frontit Popullor refuzoi çdo mbikëqyrje të jashtme të Gazës: gjithçka duhet të mbetet brenda juridiksionit palestinez.

Bassem Naim, zyrtar i Hamasit, bëri të ditur se organizata thotë “jo” një çarmatimi të plotë. Ky paralajmërim erdhi ndërkohë që garantët po punojnë për të përcaktuar misionin e forcës ndërkombëtare të stabilizimit, ISF.

Situata në terren

I dërguari special amerikan, Steve Witkoff, vizitoi dje zonën ku janë tërhequr njësitë izraelite. Me të ishte gjenerali Brad Cooper, kreu i Centcom, i cili po ndjek së bashku me oficerët e tij operacionet e vendosjes së ISF. Aktualisht në bazën ajrore Hatzor, në Izrael, janë dislokuar rreth 200 ushtarakë amerikanë — bërthama e logjistikës që pritet të shërbejë si nyje qendrore.

Shtetet e Bashkuara do të ushtrojnë funksionin komandues, por sipas deklaratave të fundit nuk do të hyjnë në territorin e Gazës; operacionet tokësore do t’u ngarkohen Katarit, Egjiptit, Turqisë, Emirateve dhe, me shumë gjasa, kontingjenteve nga vende myslimane si Indonezia, Maroku apo shtete të Azisë Qendrore. Ende nuk është e qartë nëse në të ardhmen do të marrin pjesë edhe vende evropiane. Franca dhe Italia janë shprehur të gatshme. Parisi preferon një mision nën flamurin e ISF, Roma ka propozuar një kornizë nën OKB. Megjithatë, detajet mbeten të hapura dhe shumë çështje janë shtyrë që të arrihet sa më shpejt një marrëveshje për shkëmbimin e të burgosurve dhe të rrëmbyerve.

Detyra kryesore e ISF do të jetë sigurimi i stabilitetit: mbrojtja e konvojve humanitare, patrullimi dhe garantimi që palët respektojnë 20 pikat e dakorduara me shkrim.

Çështjet e nxehta

Janë shfaqur së paku dy pengesa të mëdha. Së pari, arsenali i Hamasit: lëvizja është e gatshme të dorëzojë vetëm pjesë të armatimit dhe kërkon që ato t’u dorëzohen autoriteteve palestineze që do të administronin Gazën; po ashtu kërkon të ketë rol brenda forcave policore lokale. Veç kësaj, të premten e kaluar agjentë të Hamasit u shfaqën sërish në disa pjesë të Rripit të Gazës janë mobilizuar rreth 7,000 veta dhe janë emëruar pesë guvernatorë.

Së dyti, bordi mbikëqyrës i marrëveshjes, formalizuar si i drejtuar nga Trump, pati propozime për një rol “prokonsulli” për ish-kryeministrin britanik Tony Blair, por palët palestineze i kundërshtojnë këto variante. Hamas synon të ruajë ndikimin e vet në terren, edhe nëse nuk do të ishte i përfshirë zyrtarisht në marrëveshje, një prani e kamufluar dhe vendimtare.

Trioja e ndërmjetësuesve (Katar-Egjipt-Turqi) duhet të ushtrojë presion të mëtejshëm. Sfidë kryesore: si bindet pjesa e armatosur që të dorëzojë armët? A do të dërgohen pushkët në Egjipt? Si do të trajtohen rrugët e tuneleve të kontrabandës — do të kërkohen dhe shkatërrohen apo do të lihen të paprekura? Çështje të tjera lidhen me administrimin e përditshëm të Rripit të Gazës, detyrë që në kushte normale i takon zyrtarëve lokalë. Më shumë detaje priten pas samitit të Egjiptit të hënën, ku pritet të jetë i pranishëm edhe presidenti i SHBA dhe liderë të tjerë.

Fraksionet dhe përçarjet

Gaza, edhe pse sipërfaqësisht e vogël, përmban një mozaik grupesh të shumtë. Lista është e gjatë: Hamas, Xhihadi Islamik, tre Frontet (Popullor, Demokratik, Jibril), brigada të ndryshme të Fatah-ut, Komitetet Popullore, Mujahedinët, xhihadistët dhe salafistët, shpesh me nën-grupe jo gjithmonë të disiplinuara. Një skenar i mundshëm është që udhëheqja e lartë të pranojë formalitetet e planit, ndërsa elementë lokalë të ngrenë një siglë apo grup që refuzon, fenomen i njohur nga e kaluara politike.

Klane lokale dhe rreziku i vakumit të autoritetit

Ekzistojnë gjithashtu klane lokale, disa të specializuar në ndërtimin e galerive dhe të lidhura me kontrabandën, “burra për çdo stinë”. Në të njëjtën kohë, kanë dalë dy milici të sponsorizuara nga Izraeli, të njohura si ato të Abu Shabab dhe Hussam al-Astal. Pa një autoritet të qartë, hapet hapësira për aktivitete kriminale; raportohet për sharje armësh brenda rrjeteve “familjare”, dhe për arrestime të kryera nga Hamas me akuzën e kolaboracionit me armikun — një akuzë që në këto kushte përdoret shpesh edhe për të eliminuar kundërshtarët politikë. Rikthimi i agjentëve të rendit është përkufizuar si i domosdoshëm për ruajtjen e rendit.

Rëndësia e zbatimit të marrëveshjeve

Respektimi i marrëveshjeve është kyç. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka paralajmëruar se do të nisë sërish ofensivën nëse ndodhin shkelje; forcat izraelite (IDF) vazhdojnë të kontrollojnë rreth 50% të Rripit të Gazës. Një shkelje e vetme mund të shkatërrojë rregullat e vendosura së bashku. /Corriere

V.GJ /ReportTv.al
Komento

Komente

  • Sondazhi i ditës:

    Qeveria ndaloi përdorimin e monopatinave, si ju duket vendimi?