"Askush nuk duhet të mendojë se xhaxhai Sem do të bëhet xhaxhai naiv." Mjafton kjo frazë e Sekretarit të Mbrojtjes së SHBA-së, Pete Hegseth, në përfundim të samitit të ministrave të NATO-s, për të kuptuar sesi u mbyll në të vërtetë takimi i parë i Aleancës Atlantike në epokën Trump. Këto fjalë ishin një mesazh i drejtpërdrejtë për aleatët evropianë, të cilët akuzohen se nuk po shpenzojnë mjaftueshëm për sigurinë e tyre dhe nuk po sakrifikohen sa duhet për të mbrojtur Ukrainën.
Për më tepër, përpjekjet e Trumpit për të krijuar një marrëdhënie të drejtpërdrejtë me Putinin tregojnë se Uashingtoni po e injoron qëllimisht Evropën. Dhe reagimi i BE-së ka qenë unanim – me përjashtim të Viktor Orbán – duke paralajmëruar: "Nuk ka paqe pa Ukrainën dhe pa BE-në."
Samiti i NATO-s ka nxjerrë në pah vështirësitë e Evropës. Përtej deklaratave zyrtare, marrëdhëniet transatlantike nuk janë më si dikur. Uashingtoni kërkon që "miqtë" evropianë të rrisin ndjeshëm buxhetet e mbrojtjes. "Për shumë kohë, Shtëpia e Bardhë ka garantuar mbrojtjen e tyre me shpenzimet e veta," tha Hegseth.
Sipas tij, lufta në Ukrainë ka shërbyer si një "reset" për NATO-n, duke treguar se Aleanca duhet të jetë më e fortë dhe më e qëndrueshme. "Europianët duhet ta kuptojnë se kjo është një kërcënim urgjent për kontinentin," shtoi ai, duke argumentuar se shpenzimet për mbrojtjen duhet të rriten në 3%, 4%, madje edhe 5% të PBB-së, siç ka kërkuar Trump. "Refuzimi i kësaj është një përgjegjësi e rëndësishme për Evropën."
Mesazhi i SHBA-së është i qartë: Evropa duhet të hapë portofolin dhe të marrë përsipër edhe kostot e një paqeje të mundshme, sepse Uashingtoni nuk ka ndërmend të dërgojë trupa për të garantuar një armëpushim mes Kievit dhe Moskës.
Ndërkohë që NATO debaton për financimet, Trump po negocion i vetëm me Kremlinin, duke e lënë Evropën jashtë skemës. Kjo ka ngritur shqetësime se një marrëveshje e mundshme mund të vendosë mbi BE-në pa pasur asnjë fjalë në proces.
"Siguria e Evropës dhe paqja në Ukrainë janë të pandashme," paralajmëroi presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa. "Paqja nuk mund të jetë thjesht një armëpushim. Rusia nuk duhet të jetë më një kërcënim për Ukrainën, Evropën dhe sigurinë ndërkombëtare."
Një mesazh të ngjashëm dha edhe zëdhënësja e Ursula von der Leyen: "Asgjë për Ukrainën, pa Ukrainën. Siguria e Ukrainës është siguria e BE-së." Kaja Kallas, shefja e diplomacisë evropiane, u shpreh qartë: "Çdo zgjidhje e shpejtë është një marrëveshje e pistë."
Kjo është një goditje e drejtpërdrejtë ndaj qasjes së Trumpit, i cili duket se synon një marrëveshje të shpejtë, edhe nëse kjo nënkupton një "paqe të padrejtë" që do të vinte në rrezik BE-në.
Marrëdhëniet SHBA-BE po përkeqësohen. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, pranoi tensionet: "Aleanca jonë është një familje, por jemi gjithashtu demokraci dhe nuk mund të jemi gjithmonë dakord."
Ndërsa shumë vende evropiane janë të shqetësuara për përjashtimin e tyre nga negociatat, kryeministri hungarez Viktor Orbán po shfaqet si zëri më i afërt me Trumpin dhe Moskën. "Ndërkohë që Trump dhe Putin negociojnë për paqen, zyrtarët e BE-së bëjnë deklarata boshe," u shpreh Orbán, duke theksuar se Evropa nuk mund të kërkojë një vend në tryezën e bisedimeve, por duhet ta fitojë atë. Përçarja mes Uashingtonit dhe Brukselit nuk ka qenë kurrë më e thellë./La Repubblica
Komente
