NATO të dielën nënshkroi në parim një zotim për rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes para samitit të saj të ardhshëm, por Madridi këmbënguli se nuk do të duhej të arrinte pesë për qind të PBB-së së kërkuar nga Presidenti i SHBA-së Donald Trump. Pretendimi i kryeministrit spanjoll Pedro Sanchez krijon një përplasje të mundshme me Trump, i cili ka ushtruar presion mbi aleatët që të angazhohen për këtë shifër kryesore kur të takohen për takimin dy-ditor që fillon të martën në Hagë.
Spanja u regjistrua si pengesa e fundit për një kompromis që i sheh aleatët të premtojnë të arrijnë 3.5 përqind në nevojat kryesore ushtarake gjatë dekadës së ardhshme dhe të shpenzojnë 1.5 përqind në një kategori më të lirshme të shpenzimeve "të lidhura me mbrojtjen", siç janë infrastruktura dhe siguria kibernetike.
Diplomatë të shumtë në NATO thanë se marrëveshja - që do të zbulohet në samit - kishte kaluar me miratimin e të gjitha 32 kombeve dhe se nuk kishte përjashtim për Madridin. Brenda pak minutash, Sanchez doli duke thënë se kishte arritur një marrëveshje me NATO-n që do ta bënte vendin e tij të vazhdonte të respektonte angazhimet e tij "pa pasur nevojë të rriste shpenzimet e mbrojtjes në pesë përqind të produktit të brendshëm bruto".
"Ne e kuptojmë vështirësinë e kontekstit gjeopolitik, respektojmë plotësisht dëshirën legjitime të vendeve të tjera për të rritur investimet e tyre në mbrojtje, nëse dëshirojnë, por ne nuk do ta bëjmë këtë", tha ai. Diplomatët e NATO-s tani kanë frikë se pozicioni i paqartë I Spanjës mund të minojë unitetin me Trump në Hagë, ku samiti rrezikon të jetë në hije nga vendimi i SHBA-së për të sulmuar Iranin.
Shtetet e Bashkuara duan të shmangin "premtimet boshe" për rritjen e shpenzimeve ushtarake në 5% siç ishte rasti I Samitit të Uellsit, duke pasur parasysh se disa aleatë, "si Kanadaja", do të arrijnë vetëm 2% të rënë dakord në atë kohë vitin e ardhshëm. Kjo u deklarua nga ambasadori amerikan në NATO, Matt Ëhitaker, në një konferencë për shtyp në prag të samitit në Hagë.
Sa u takon pretendimeve të Madridit ato erdhën pasi Sanchez të enjten në një letër të ashpër drejtuar shefit të NATO-s Mark Rutte, tha se angazhimi për një shifër kryesore prej pesë për qind të PBB-së "jo vetëm që do të ishte i paarsyeshëm, por edhe kundërproduktiv".
Rezultati i samitit është i paparashikueshëm por duket se në parim shtetet anëtare janë dakord me kërkesën e amerikanëve. Samiti i NATO-s këtë javë në Hagë është "operacioni më i madh i sigurisë në historinë e Holandës" dhe vendasit pritet të preken.
Rreth 27,000 oficerë policie do të jenë në detyrë gjatë takimit dy-ditor, së bashku me 10,000 personel ushtarak. Raportimet e mediave amerikane këtë të hënë flisni për një shtyrje të nisjes së Trump drejt Evropës dhe mundësisë që Kryeministri Japonez të anulojë pjesëmarrjen.
Ansa thotë se situata e tensionuar në lindjen e mesme është arsyeja kryesore nëse kjo do të ndodhë. Japonia nuk është anëtare e Natos, por është një ndër partnerët e aleancës në Paqësor së bashku më Australinë dhe 2 shtete të tjera.
Komente
