Një shqetësim i heshtur. Bazuar në probabilitete, por edhe në analiza nga NATO dhe agjencitë kombëtare të inteligjencës. Në këtë kontekst, rreziku i një incidenti të transportit ajror civil nuk mund të përjashtohet më.
Në thelb, prania në rritje e dronëve në disa aeroporte evropiane, bllokimi i vazhdueshëm - domethënë ndërhyrja në sistemet e kontrollit të avionëve - dhe ndërhyrjet gjithnjë e më të shpeshta të MiG-ve rusë në BE po ngrenë kambana alarmi në rrugët ajrore civile. Këto nuk janë bërë objektiva ushtarake, por potencialisht të ekspozuara ndaj ngjarjeve të vërteta të paparashikuara.
Për më tepër, në të kaluarën, ka pasur incidente të këtij lloji në kohë tensioni të lartë, në Azi dhe madje edhe në Kontinentin e Vjetër. Dhe pyetja që përsëritet në takimet konfidenciale të Aleancës Atlantike dhe madje edhe në nivel kombëtar është gjithmonë e njëjtë: "Si duhet të reagojmë?" Dhe pastaj: si mund ta shmangim këtë rrezik?
Duke pasur parasysh se besimi se Moska nuk do të ndalet tani është konsoliduar. Se, pavarësisht deklaratave zyrtare, kërcënimi i dronëve në Danimarkë po i atribuohet Kremlinit dhe se një vend i BE-së dhe NATO-s, Lituania, tashmë ka aktivizuar fuqinë ligjore për të rrëzuar dronë rusë.
Për të kuptuar nivelin e shtuar të gatishmërisë, dje në mëngjes u mbajt një takim i agjencive të inteligjencës evropiane për të trajtuar posaçërisht situatën në aeroportet evropiane. Axhenda nuk trajtoi mundësinë e kërcënimeve të drejtpërdrejta ndaj avionëve, por më tepër se si akumulimi i vonesave dhe anulimeve të fluturimeve të planifikuara për shkak të dronëve dhe, së dyti, sulmeve kibernetike po vë në pikëpyetje besueshmërinë e rrjeteve evropiane të transportit. Ky kontekst, i përshtatur brenda një situate lufte hibride, po krijon mosbesim tek popullata. Një rritje e mundshme e intensitetit të këtyre sulmeve mund të ndikojë në trafikun civil.
Në fakt, alarmi për dronë misteriozë që depërtojnë në perimetrin e aeroportit është vazhdimisht në rritje. Në Norvegji, vitin e kaluar u regjistruan 503 fluturime: 58 më shumë se në vitin 2023 dhe plot 369 më shumë se në vitin 2022. Pas incidentit në Poloni, një rrip i territorit të Varshavës pranë kufijve të Ukrainës dhe Bjellorusisë u mbyll për fluturime të planifikuara.
Misioni i Policisë Ajrore të NATO-s u krijua në vitin 2004 për të mbrojtur kryesisht rrugët ajrore civile. Qëllimi ishte të mbrohej qielli midis Shën Petersburgut dhe Kaliningradit, enklavës së vendosur në Poloni, pjesë e Rusisë. Mesatarisht, këto ndërhyrje ndodhën çdo dy javë. Pas pushtimit të Krimesë në vitin 2014, ato u intensifikuan dhe pas sulmit ndaj Ukrainës, u regjistrua një përshkallëzim: kurrë më pak se tre alarme në javë.
Kësaj i shtohet problemi i boshllëqeve në mbulimin satelitor GPS. Harta që përditësohet çdo ditë nga Flightradar24 tregon se pritja në pjesën më të madhe të Baltikut është bllokuar ose ndërprerë.
Brenda një rrezeje prej më shumë se njëqind kilometrash nga Kaliningradi, nuk mund të mbështetesh në sistemet automatike të navigimit, dhe ka boshllëqe të tjera, veçanërisht në Finlandën jugore, por edhe në bregdetin suedez. Kjo i detyron pilotët të tërhiqen prapa dhe të menaxhojnë fluturimet siç bënin në vitet 1990: procedura që janë më të ngadalta në kushte të këqija moti dhe gjatë uljeve dhe mbartin një rrezik më të lartë. Burimi i ndërhyrjes elektromagnetike gjurmohet te pajisjet ushtarake ruse: sisteme të bazuara në tokë, në anije ose në disa raste në avionë të specializuar.
Shkurt, një klimë që e bën gjithçka më të vështirë. Dhe kjo rrit frikën. Kjo është edhe arsyeja pse sot një pjesë e BE-së do të përpiqet të bjerë dakord për ndërtimin e një muri mbrojtës kundër dronëve.
Por për të ilustruar se si po rriten dyshimet dhe sa i përhapur është mosbesimi, një zyrtar i lartë i NATO-s do të marrë pjesë gjithashtu në takimin e sotëm me Danimarkën, Finlandën, Estoninë, Lituaninë, Letoninë, Rumaninë, Poloninë, Sllovakinë dhe Ukrainën (dhe ndoshta Hungarinë). Pse? Sepse në këtë mënyrë, përmbajtja e takimit do të jetë "e klasifikuar" dhe për këtë arsye askush nuk do të jetë në gjendje ta zbulojë atë. Një mesazh i qartë për përfaqësuesit e Sllovakisë dhe Hungarisë, qeveritë e të cilave janë mike të Moskës./La Repubblica
Komente
