Bashkimi Evropian është i gatshëm të mbështesë anëtarësimin e Ukrainës në BE. Deri tani, megjithatë, Hungaria vazhdon të kundërshtojë. Në një intervistë për WELT TV, komisionerja e BE-së Marta Kos deklaron: Pranimi i Ukrainës “varet nga sa shpejt do të realizojë reformat.”
WELT: Zonjë komisionere, ju e keni përshkruar zgjerimin si krahun politik të garancive të sigurisë. Sa e shihni procesin e anëtarësimit të Ukrainës në BE si një sinjal strategjik për Rusinë, dhe në çfarë mase e ndryshon kjo konteksti i sigurisë kriteret klasike të procesit të zgjerimit?
Kos: Kur ndihmojmë Ukrainën sot, në fakt po ndihmojmë edhe veten, sepse kjo na bën më të sigurt. Ky element i sigurisë luan një rol shumë të rëndësishëm. Por kemi disa procese që po zhvillohen paralelisht, dhe një prej tyre është zgjerimi – ku Ukraina duhet të përmbushë të gjitha kriteret dhe të kryejë reformat. Pse është kjo kaq e rëndësishme? Ne duhet ta forcojmë Ukrainën për negociatat. Duhet gjithashtu ta forcojmë që, kur të bëhet anëtare e BE-së, kjo të jetë një fitore e përbashkët – si për BE-në, ashtu edhe për Ukrainën.
WELT: Por sa realiste është hapja e kapitullit të negociatave në të ardhmen e afërt, kur Hungaria, për shembull, vazhdon të bllokojë? Dhe cilat mund të ishin zgjidhjet diplomatike për këtë?
Kos: Ne po punojmë shumë shpejt me Ukrainën dhe Moldavinë. Procesi teknik po ecën shumë mirë, dhe Ukraina po jep rezultate. Është e pabesueshme që një vend në luftë arrin të dorëzojë kaq shumë. Nga ana teknike, mund t’i hapim të gjitha grupet e negociatave këtë vit. Por natyrisht, shtetet anëtare duhet të japin miratimin. Unë jam e përfshirë drejtpërdrejt në bisedimet me Ukrainën dhe Hungarinë. BE-ja ka gjetur gjithmonë zgjidhje për çështje shumë të vështira. Jam e bindur se do të gjejmë zgjidhje edhe këtë herë.
WELT: Një nga zgjidhjet që përmendet shpesh është heqja e parimit të unanimitetit. Çfarë mendoni për këtë?
Kos: Ka opsione të ndryshme. Vendimet merren në Këshillin Evropian. Gjermania dhe Sllovenia kanë bërë një propozim për të thjeshtuar rregullat duke përdorur shumicën e cilësuar. Tani u mbetet shteteve anëtare të vendosin. Por ajo që është me rëndësi është që ne të japim rezultate. Sepse u kemi premtuar vendeve kandidate se do t’i mbështesim që të bëhen anëtare. Ata po dorëzojnë; nëse ata dorëzojnë, duhet ta bëjmë edhe ne, për të treguar se angazhimi ynë është serioz.
WELT: Disa vende të Ballkanit Perëndimor janë të zhgënjyera nga afrimi i shpejtë i Ukrainës. Si do të siguroni që vende si Bosnja e Hercegovina apo Maqedonia e Veriut të mos ndihen të lëna pas?
Kos: E kuptoj shumë mirë frustrimin – edhe unë vij nga ajo zonë. Dhe për krahasim: nëse Ukraina do të priste po aq sa Maqedonia e Veriut, atëherë negociatat do të fillonin në vitin 2045 – dhe kjo nuk mund të ndodhë. E njëjta gjë vlen për shtetet e Ballkanit Perëndimor: ata duhet të dorëzojnë, të realizojnë reformat. Një aspekt i rëndësishëm është se zgjerimi nuk ka qenë prioritet për Komisionin Evropian në të kaluarën, por tani është. Edhe shtetet anëtare e pohojnë këtë. Për shembull, Mali i Zi dhe Shqipëria po dorëzojnë rezultate të mira. Ata i shohin reformat si transformim të ekonomive të tyre dhe të sektorëve të tjerë. Nëse gjithçka ecën mirë, mund të përmbyllim negociatat me Malin e Zi deri në fund të 2026-ës dhe me Shqipërinë në fund të 2027-ës. Pra, është realist që këto dy vende të bëhen anëtare deri në vitin 2030.
WELT: Si do të dukej afati kohor për Ukrainën?
Kos: Ende nuk e dimë. Kjo varet nga shumë kushte, përfshirë sa shpejt do të bëjë Ukraina reformat. Ukraina është një vend i madh. Do të duhet gjithashtu të marrim parasysh interesat e shteteve anëtare. Kjo mund të ndodhë edhe shpejt. Por para së gjithash, shpresojmë sinqerisht që të vijë paqja sa më shpejt, që të paktën të lehtësohet barra e madhe që Ukraina po mban aktualisht. Vetëm atëherë mund të fokusohemi plotësisht te negociatat dhe garantimi i sigurisë.
WELT: Fjala është për rindërtimin. Çfarë do të nënkuptonte për BE-në anëtarësimi i një vendi të shkatërruar nga lufta?
Kos: Po e bëjmë këtë që tani – po ndihmojmë që të rindërtohen shtëpitë e shkatërruara, që Ukraina të ketë mjaft vende në spitale. Por keni të drejtë: do të jetë një projekt gjigant. Sipas Bankës Botërore, rindërtimi mund të kushtojë mbi 500 miliardë euro – dhe Bashkimi Evropian nuk mund ta përballojë vetëm këtë barrë. Na duhen edhe shtetet e tjera, përfshirë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për të na ndihmuar në Ukrainë. Na duhet gjithashtu kapital privat. Për këtë arsye, po zhvillojmë programe që do të mbështesin edhe kompanitë që duan të investojnë atje./WELT
Komente
