Letërsia shqiptare dhe jo vetëm sot është në zi, pasi zemra e kolosit të letrave shqipe, Ismail Kadare u ndal sot në moshën 88- vjeçare.
Shkrimtari Ismail Kadare, edhe pse s’do të jetë më fizikisht, ai ka lënë pas vepra të mëdha që do ngelin ndër breza.
Për të ndarë disa copëza kujtimesh nga Kadare, petagogia Nora Malaj në emisionin ‘Përballje’, tregon se ajo punonte në një shtëpi botuese ku ishte edhe bashkëshortja e tij Helena Kadare, e cila fliste shpesh për të shoqin.
Malaj shprehet e ajo është rritur me veprat e Kadares.
“Janë disa njerëz si Kadare që ti se pranon që mund të ikin edhe fizikisht. Sepse janë bërë pjesë e jetës tënde që kur ke mësuar vjershat e para dhe më pas je rritur dhe je formuar. Kadare hyn tek njerëzit pa moshë dhe nuk e dimë atje përtej nëse do të shkruaj dot më. Ismaili dhe im atë kanë studiuar në të njëjtin vend, por morën dy drejtime të ndryshme. Unë mbarova fakultetin dhe fillova punën në një shtëpi botuese dhe rastisa që të jem afër njerëzve si Helena dhe figura të tjera. Helena ne na tregonte shumë rreth tij. Unë e kam parë edhe në pozicionin e studiueses pasi duke qene autore e testeve të letërsisë së gjimnazit po ashtu edhe e programeve të letërsisë, u detyrova që ta njihja në thellësi veprën e tij. Ai iku i lumtur dhe duke lënë gjurmë tek secili prej nesh”, tha ajo.
Malaj tregoi raportet shumë të mira që Kadare kishte me Helenën, e cila e trajtonte atë si një pasuri.
“Në momentin e parë që shkova në shtëpinë botuese ku punoja e shihja Helenën si një idhull dhe se besoja se ajo grua me një botë të jashtëzakonshme qëndronte si një grua e devotshme pranë një burri të fortë që ishte hermetik. Ajo Kadares e trajtonte si një pasuri, jo vetëm të familjes por edhe të kombit. Njerëzit si Kadare janë gjeni”, tha ajo.
Jeta letrare e Kadares do të filloj tani pas ndarjes së tij nga jeta, për shkrimtarin Liridon Mulaj.
Për emisionin ‘Përballje’, ai u shpreh se tani bota do ta njoh edhe më shumë Kadaren.
“Për shkrimtarin ndodh që jeta e tij letrare fillon kur ai vdes, por ai ka jetuar një jetë të gjatë edhe ai iku i lumtur. Në një bisedë të fundit me të ai ishte i qetë dhe tha se kam frikë vdekjen. Tani ai do gjykohet vetëm nga vepra e tij, madhështia e tij do të rritet edhe më shumë dhe bota do ta njoh më shumë, sepse ky është fati i keq dhe i mirë i shkrimtarit”, tha ai.
Mulaj tregon edhe takimin e parë që ka pasur me Kadaren.
“Ai nuk kishte mik këdo, por unë kur e kam takuar për herë të parë atë, mendoja se çfarë do ti thosha sepse ai takon shumë njerëz dhe doja ti lija përshtypje. Unë kur e takova i thash mjeshtër, unë të njoh ty më mirë se njeh ti veten dhe ia më pa dhe mbase ka menduar çfarë është ky i ri që më thotë këto fjalë. Ai nuk ishte një njeri i zakonshëm mbetet shkrimtari më i madh duke qenë kaq i madh do ketë edhe nga ata që do të gjuajnë me gur. Kritikat për të vijnë nga Shqipëria, sepse unë e them kur e certifikon bota ne flasim kot. Nga sot ai nuk është më, dhe pas sisa vitesh do të kujtohet emri i tij dhe veprat e tij”, tha ai.
Fotografi Roland Tasho, në emisionin ‘Përballje’, ka rrëfyer se si nisi miqësia e tij me shkrimtarin Ismail Kadare.
Ai tregon historinë, ku gjatë një ekspozite të tij dy punonjëse bashkie në Paris u emocionuan kur takuan Kadaren dhe se ato e njihnin Shqipërinë nëpërmjet tij.
"Lajmi për ndarjen nga jeta ishte i papritur. Mu duk e vështirë kur më morën dhe më thanë lajmin. Para disa ditësh ai dilte dhe pinte kafen në lokalin e lagjes. Unë Kadaren e njoh gjatë kohës që isha me burs në Paris dhe takoheshim herë pas herë dhe kur e ftoj në ekspozitën time, ai erdhi bashkë me të shoqen. Sapo e morën vesh që do vinin këta të dy, vjen një drejtoresh nga bashkia e Parisit dhe po ashtu edhe presidentja e zonës Madam Bernot dhe takohen me Kadaren dhe Helenën dhe në cep të sallës ishin edhe dy vajza të reja nënpunëse në bashki dhe i thotë drejtoresha e bashkisë Kadares, mund të takojnë edhe këto dy punonjëset. Dhe ato e njihnin mirë Kadaren dhe kur ai i ftoj që ti takonte ato u skuqën. E njihnin Shqipërinë nëpërmjet Kadares", tha ai.
Tasho tregon edhe dëshirën e tij më të madhe, që të fotografonte Kadaren.
“Fotografia duket si e lehtë, por nëse ti e arrin personazhin që të krijosh një lloj marrëdhënie miqësore e ke më të lehtë që të shkrepësh fotografinë. Dëshira ime më e madhe ka qenë që të fotografoja Konicën dhe Kadaren. Në fillim fotografuam Helenën me një xhublet dhe pastaj bashkë me Helenën arrita të vesh edhe Kadaren me fustanellë dhe e kam atë fotografi”, tha ai.
