INDONEZI- Samiti i G20 pritet që sot të hapë dyert në Bali duke mirëpritur udhëheqësit e kombeve më të pasura të globit. Në krye të axhendës, është lufta në Ukrainë dhe thirrja e Presidentit Zelensky ishte të ndalin luftën e Rusisë në vendin e tij sipas një plani paqeje që ai ka propozuar.
Ai foli në një videmesazh me udhëheqësit e vendeve të Grupit të 20 (G20) që janë mbledhur për një samit në ishullin indonezian të Balit, i cili është në hije nga lufta në Ukrainë dhe shqetësohet për inflacionin global, sigurinë e ushqimit dhe energjisë.
Zelensky tha se lufta duhet të përfundojë "drejtësisht dhe në bazë të Kartës së OKB-së dhe ligjit ndërkombëtar".
Ai bëri thirrje për rivendosjen e "sigurisë nga rrezatimi" në lidhje me termocentralin bërthamor të Zaporizhzhia, futjen e kufizimeve të çmimeve në burimet ruse të energjisë dhe zgjerimin e një nisme për eksportin e grurit. Ai gjithashtu bëri thirrje që të gjithë të burgosurit ukrainas të lirohen.
"Ju lutemi zgjidhni rrugën tuaj për udhëheqje - dhe së bashku ne me siguri do të zbatojmë formulën e paqes," tha ai.
Samiti u hap më herët gjatë ditës me një lutje nga presidenti indonezian Joko Ëidodo për unitet dhe veprime konkrete për të ndrequr ekonominë globale pavarësisht përçarjeve të thella për luftën.
"Ne nuk kemi zgjidhje tjetër, nevojitet bashkëpunim për të shpëtuar botën," tha ai. "G20 duhet të jetë katalizatori për rimëkëmbjen ekonomike gjithëpërfshirëse. Ne nuk duhet ta ndajmë botën në pjesë. Ne nuk duhet të lejojmë që bota të bjerë në një tjetër luftë të ftohtë."
G20, përfshin vende që variojnë nga Brazili në Indi, Arabinë Saudite dhe Gjermaninë, përbën më shumë se 80% të prodhimit të brendshëm bruto të botës, 75% të tregtisë ndërkombëtare dhe 60% të popullsisë së saj.
Një shenjë pozitive në prag të samitit ishte një takim dypalësh tre-orësh midis Presidentit të SHBA Joe Biden dhe udhëheqësit kinez Xi Jinping, në të cilin të dy liderët u zotuan për komunikime më të shpeshta pavarësisht shumë dallimeve.
Takimi i së hënës ishte hera e parë që të dy ishin takuar personalisht që kur Biden u bë president dhe bisedimet dukej se sinjalizonin një përmirësim në marrëdhëniet midis superfuqive pas një spirale në rënie në muajt e fundit. Samiti i G20 po mbahet për herë të parë që nga pushtimi rus i Ukrainës në shkurt, të cilin Moska e ka përshkruar si një "operacion special ushtarak".
Lufta ka shkaktuar thirrje nga disa liderë perëndimorë për një bojkot të samitit dhe për tërheqjen e ftesës së presidentit rus Vladimir Putin.
Indonezia rezistoi, duke refuzuar të tërheqë ftesën e Putinit dhe gjithashtu duke refuzuar atë që burimet indoneziane thonë se ka qenë presion nga vendet e G7 për të dënuar Rusinë në samitin e kësaj jave.
Rusia ka thënë se Putini ishte shumë i zënë për të marrë pjesë në samitin me ministrin e Jashtëm Sergei Lavrov duke zënë vendin e tij. Lavrov hodhi poshtë një raport të agjencisë së lajmeve të hënën se ai ishte dërguar në spital në Bali me një sëmundje të zemrës dhe ishte i pranishëm në takim.
Në samitin të G20 në Bali, Indonezi, Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula Von der Leyen deklaroi se Rusia është më e interesuar të përdorë gazin e saj natyror si armë, e cila preferon më mirë ta shkatërrojë atë sesa ta shesë.
“Ne shohim se Rusia po djeg gazin e saj në vend që ta shesë atë”, tha Von der Leyen.
Në fillim të këtij viti, Moska ndërpreu furnizimin me gaz të BE-së si hakmarrje për sanksionet e vendosura për pushtimin e Ukrainës.
Ajo gjithashtu shtoi: “Sjellja e Rusisë krijon mungesa në tregun global të energjisë dhe bën që çmimet të rriten në qiell”.
Presidentja Komisionit deklaroi se kjo ishte një ndër arsyet pse BE-ja mbështet vendosjen e një tavani për çmimin e naftës, duke shpjeguar se nga kjo do të përfitojnë edhe vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.
“Por përgjigja jonë më e mirë ndaj kësaj situate është përshpejtimi i tranzicionit drejt formave të pastra të energjisë”, tha Von der Leyen.
Ajo gjithashtu shtoi: “Evropa do të investojë 4 miliardë euro në burime të rinovueshme të energjisë si hidrogjeni gjatë pesë viteve të ardhshme. Kjo do të nxisë edhe investime masive private”.
Në Samitin e G20 Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov ka deklaruar se SHBA-ja është fajtori kryesor i luftës Ukrainë-Rusi.
“Pavarësisht deklaratave të SHBA-së në G20, vendet e tjera mbeten të bindura se konflikti në Ukrainë u provokua nga Uashingtoni”, tha Lavrov.
Këtë e denoncoi ministri i Jashtëm rus Serghei Lavrov në një konferencë për shtyp në Bali, ku ai drejton delegacionin e Moskës në samitin e G20.
Ai gjithashtu tha: "Perëndimi u përpoq të politizojë deklaratën përfundimtare të samitit të G20 dhe dënoj Rusinë. Puna në dokumentin përfundimtar është bërë praktikisht".
Në samitin e G20 në Bali, Rishi Sunak tha se "vendet nuk duhet të pushtojnë fqinjët e tyre" ndërsa dënoi pushtimin rus të Ukrainës.
Teksa i pranishëm ishte ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov në sallën plenare, Kryeministri i bëri thirrje Moskës që të "largojë trupat nga Ukraina dhe t'i japë fund kësaj lufte barbare", pasi ai fajësoi konfliktin për përkeqësimin e sfidave ekonomike globale.
Sipas gazetës britanike “Daily Mail”, ka ndodhur për herë të parë që një kryeministër britanik përballet me një zyrtar të lartë të Kremlinit që nga fillimi i luftës në Ukrainë. Sunak i shpjegoi Sergei Lavrov se “regjimi i Putinit” e ka kthyer Rusinë në një shtresë të lartë ndërkombëtare, duke theksuar se qeveria e Londrës do të mbështesë Ukrainën “për aq kohë sa të jetë e nevojshme”.
Ai gjithashtu tha se është një vendim shumë i mirë që Putin nuk do të marrë pjesë në samit. Gjithashtu ai shtoi se vendet nuk duhet të pushtojnë fqinjët e tyre.
“Është e mrekullueshme që Vladimir Putin vendosi të mos marrë pjesë personalisht në samit. Vendet nuk duhet të pushtojnë fqinjët e tyre, ata nuk duhet të sulmojnë civilët dhe nuk duhet të kërcënojnë se do të përdorin armë bërthamore”, tha Sunak.
“Daily Mail” ka shkruar se Kryeministri britanik Sunak shpreson të përdorë të gjitha aftësitë e tij diplomatike për të bashkuar liderët e fuqishëm që marrin pjesë në samit për të mbështetur Ukrainën kundër agresionit rus.
