Bizneset eksportuese nuk po ngrenë kokë. Shifrat e fundit të INSTAT, tregojnë se vetëm në muajin mars bizneset vendase kanë shitur mbi 87.4 milionë euro më pak mallra se në të njëjtin muaj të vitit të kaluar.
Rënia e eksporteve është më e thellë si tremujor. Me plot 270 milionë euro është tkurrur vlera e mallrave të shitura nga janari-mars, në krahasim me tremujorin e parë të 2023-shit.
Shkaqet kryesore për këtë rënie të fortë të vlerës së eksporteve sipas ekspertëve lidhen me rënien e çmimeve të mallrave në tregjet e huaja, e reflektuar edhe në rënin e inflacionit, si dhe zhvlerësimi i valutave, kryesisht i euros.
“Këta marrin të njëjtën sasi në euro, por kur e konvertojnë pasi shpenzimet e tyre i kanë në lekë, automatikisht kjo sasi parash konvertohet më pak lekë, kjo diferencë përbën humbjen për ta”, shprehet ekspertja ekonomisë Teuta Kortoci.
Në këtë tremujor të parë të vitit kompanitë shqiptare kanë shitur më pak energji elektrike, tekstile dhe këpucë dhe materiale ndërtimi.
Në kahun e kundërt janë importuesit, të cilët përfitojnë nga zhvlerësimi i valutave, pasi ata blejnë në euro, dhe shpenzojnë më pak para për të blerë valutë në treg të cilën e përdorin për të blerë mallra jashtë.
Aktualisht euro po këmbehet rreth 101 lekë, në rënie me 12 lekë krahasuar me prillin e vitit të kaluar. Ky kurs vlerësohet si normaliteti i ri në treg.
“Është vështirë të kthehet që euro të kthehet në nivelin e mëparshëm, duket se dhe vetë tregu dhe biznesi po e pranon këtë, dhe po bën ndryshime”, thotë ekspertja.
Shkaku kryesor për rënien e euros sipas Bankës së Shqipërisë është bumi turistik i shtrirë tashmë në të gjithë vitin, rritja e remitancave dhe investimet e huaja. Ndërsa ekspertët gjykojnë se ndikim të rëndësishëm në këtë forcim të lekut po jep informaliteti i lartë.
