Kur Donald Trump shpalli “Ditën e Çlirimit” të Amerikës më 2 prill, duke nisur luftën tregtare në botë, ai nuk mendoi se do të krijonte një situatë kaotike me përplasjen mes bashkëpunëtorëve të tij më të ngushtë, revoltën brenda Partisë Republikane dhe zhgënjimin e financuesve të tij. Por pas ditëve të trazuara, manjati ka bërë një kthesë dramatike. "Presidenti Trump," njoftoi zëdhënësja Karoline Leavitt, "ka urdhëruar që të zhvillojmë negociata tregtare të veçanta me çdo vend." Deklarata erdhi pas të tjerave në të njëjtin drejtim: "Qasja proaktive e Izraelit," shtoi Leavitt, "duhet të merret si model nga vendet e tjera." Ky koment ishte për njoftimin e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, i cili premtoi të "eliminojë menjëherë deficitin tregtar me Amerikën dhe barrierat ndaj tregtisë." Më pas, Leavitt shtoi: "Shtatëdhjetë vende na kanë thirrur për të negociuar." Dhe për ta mbyllur, ajo tha: "Lufta mes Elon dhe Peter? Ata janë si fëmijë, i lëmë ta zgjidhin mes tyre."
“Djemtë” janë Elon Musk, 53 vjeç, i cili është kundër tarifave dhe përdori llogarinë e tij në X, të ndjekur nga 219 milionë përdorues, për të fyer këshilltarin tregtar Peter Navarro, 75 vjeç, nxitësin e luftës tregtare, duke e quajtur atë një “idiot”. Ai shtoi: “Ai është më budalla se një thes me tulla”. Sulmi i Musk ndaj Navarro-s erdhi pasi këshilltari i Trump-it për tregtinë, në një intervistë për CNBC, tha për miliarderin afrikano-jugor: "Ne të gjithë e kuptuam në Shtëpinë e Bardhë dhe amerikanët e kuptuan gjithashtu, që Elon është një prodhues makinash, ose më mirë, një montues, dhe ai kujdeset vetëm për interesat e tij". Musk u tërbua dhe i kujtoi Navarro-s se Tesla është në të vërtetë prodhuesi i makinave më të shumta të prodhuara në Amerikë.
Por çështja kryesore janë tarifat: përveç mbështetësve të qeverisë, askush nuk i pëlqen. Vendosja e taksës 25% për importet e makinave të huaja, përpara taksës për produktet e tjera që do të hynin në fuqi mesnatën e djeshme, ka rritur tensionet brenda dhe jashtë Shtëpisë së Bardhë. Kompanitë e huaja kanë pezulluar dërgimin e makinave në Shtetet e Bashkuara. Në Kanada dhe Meksikë, disa fabrika janë mbyllur, ndërsa në Michigan shumë punëtorë janë dërguar në shtëpi. Trump është i fiksuar pas teorive konspirative, por ai nuk mund t’i ndalë thashethemet që e përshkruajnë këtë situatë si një “të lirë për të gjithë”. Musk nuk është i pëlqyer nga shefja e kabinetit të Trump, Susie Wiles, dhe është i urryer nga strategu i shumëvjeçar i Trump, Steve Bannon. Ndërkohë, sekretari i Thesarit, Scott Bessent, konsiderohet shumë i paqartë: publikisht, thonë ata, ai mbështet linjën e presidentit, por në privat ai dërgon mesazhe për pakënaqësinë e tij te gazetarët. Pasi shkoi në resortin e Trump në Florida të dielën për ta bindur atë të negocionte për tarifat, Bessent tha dje se ishte optimist për marrëveshjet e mundshme të reja: "Përfaqësuesit e Vietnamit do të jenë këtu javën e ardhshme, japonezët duan të gjejnë një marrëveshje. Dhe shumë shpejt do të bëjmë marrëveshje me disa partnerë të mëdhenj tregtarë."
Pas ditëve të lëkundjeve – ku Trump ishte i hapur për negociata, por stafi i tij i përjashtonte ato – të hënën mbërriti sinteza filozofike e manjatit: kur u pyet nëse tarifat ishin të negociueshme apo të përhershme, ai u përgjigj: “Të dyja deklaratat mund të ishin të vërteta”. Ky ishte prologu i hapjes së djeshme, që sanksionoi ndryshimin e kursit për të shmangur shpërthimin e qeverisë dhe për të qetësuar Partinë Republikane, emrat e mëdhenj të së cilës në Kongres u pritën nga Trump. Në takimin e Zyrës Ovale, atij iu kujtua se edhe donatorët e tij të mëdhenj janë të frustruar. Një prej tyre, mbreti i fondit gardh Bill Ackman, ka kërkuar një pezullim 90-ditor të tarifave dhe ka akuzuar Sekretarin e Tregtisë, Howard Lutnick, një mik të Musk, se donte të spekulonte mbi kolapsin e ekonomisë amerikane./La Repubblica
Komente
