Një lëvizje politike. Një gjest simbolik. Një përshpejtim për të sfiduar Rusinë dhe për të tundur Shtëpinë e Bardhë. Emmanuel Macron po punon për një samit të ri të “vullnetarëve”. Ai do të mbahet në Paris, javën e ardhshme. Ideja është që të zhvillohet midis të martës dhe të mërkurës, por shumëçka varet nga telefonata që disa liderë të mëdhenj evropianë do të kenë të dielën në mbrëmje me Donald Trump. Bërthama e nisjes është ajo e zakonshmja: Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Gjermania. Liderët përkatës do të marrin pjesë fizikisht. Formati, megjithatë, është i përzier, të tjerë do të lidhen nga distanca. Edhe Giorgia Meloni është e ftuar, pavarësisht tensioneve të reja me Parisin. Nëse do të fluturojë drejt kryeqytetit francez apo do të marrë pjesë nga distanca, do të vendoset në orët e ardhshme në bazë të peshës që do të marrë takimi.
Takimi i Parisit do të jetë një moment historik. Një fotografi për Evropën, që vjen në të njëjtën kohë kur do të realizohet një tjetër imazh historik, mes datave 1 dhe 3 shtator në Kinë në samitin e Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait: ai i Xi Jinping me Vladimir Putin, iranianin Massud Pezeshkian, turkun Rexhep Tayyip Erdogan, indianin Narendra Modi. Bota tjetër, gjithnjë e më e fuqishme dhe më e largët nga perëndimorët, të cilët nga ana e tyre janë të pasigurt mbi “mbulimin” real amerikan.
Shumëçka, siç thuhej, do të vendoset nesër pas telefonatës midis Macron dhe Donald Trump. Dhe po nesër në mbrëmje, veçmas, edhe Friedrich Merz ka në plan të flasë me manjatin. Në kancelari po merr formë edhe një tjetër opsion: kontakti mund të kthehet në një konferencë telefonike me katër pjesëmarrës, që do të përfshijë edhe Keir Starmer. Dhe Meloni, sërish? Gjithçka do të varet nga vullneti i Shtëpisë së Bardhë për të përfshirë Romën.
E sigurt është që Macron i ka dhënë një përshpejtim projektit të vullnetarëve. Është pjesa e dytë e strategjisë së zgjedhur nga evropianët pas samitit në Alaskë: të përshtatin optimizmin e Trump gjatë samitit në Shtëpinë e Bardhë, duke ia lënë fakteve detyrën të hedhin poshtë disponueshmërinë e supozuar të Putinit për paqe. Tani Elysee synon ta vërë Shtëpinë e Bardhë përballë realitetit, siç e shprehu dje vetë Macron: "Pa marrëveshje deri të hënën, Vladimir e ka tallur Donaldin".
Radhën e kanë të mëdhenjtë kontinentalë, është linja, të veprojnë. Është teza që francezët e kanë çuar ditët e fundit në të gjitha formatet e mundshme të aleatëve: të japin një goditje në frontin politik dhe ushtarak, duke i treguar Kremlinit që Evropa është gati të ndërhyjë. Një tezë mbi të cilën Italia frenon, e shqetësuar nga rreziku që Uashingtoni t’ia lërë me të vërtetë Evropës pothuajse ekskluzivisht përgjegjësinë e mbrojtjes së Kievit.
Megjithatë, Elysee vazhdon të propozojë trupa evropiane në terren, duke kërkuar marrjen e përgjegjësive. Samiti i ri i Parisit do të shërbejë për të detajuar këtë propozim, frut i konsultimeve të fundit me SHBA-të. Për Macron, garancitë e sigurisë amerikane përfaqësojnë gjithsesi një risi pozitive. Uashingtoni e ka shpjeguar qartë: ne jemi aty për ajrin (dhe ndoshta për detin), por jo “ushtarakë në tokë”. Pra logjistikë, radarë dhe avionë. Ushtarakët, përsërit Macron, mund dhe duhet të jenë evropianë. Në mbledhjen midis shtabeve të përgjithshme, ishin pikërisht francezët ata që rinovuan apelin ndaj partnerëve për të përcaktuar kush është i gatshëm të dërgojë njerëz dhe me çfarë kapacitetesh, ajrore, tokësore apo detare. Dhe pikërisht rreth kësaj ështjeje Roma dhe Parisi janë 'ndarë' në orët e fundit.
Emblematik, në këtë kuptim, është dueli rreth një zone të mundshme të demilitarizuar 80 km të gjerë (40 km thellësi në të dyja territoret), e besuar një force shumëkombëshe. Ide evropiane, mbi të cilën Italia shpreh dyshime, duke nënvizuar peshën ushtarake të kësaj opsioni: jo më pak se 250-300 mijë njerëz, të cilëve duhet t’u shtohen të paktën edhe 150 mijë të tjerë për të mbuluar krahun bjellorus dhe zona të tjera më të largëta nga fronti. Një duzinë kryeqytetesh perëndimore thuhet se kanë shprehur gatishmërinë e tyre për të dërguar trupa në terren në Ukrainë, si pjesë e një misioni të përbashkët franko-britanik. Por qeveri të tjera po frenojnë ashpër: Varshava, për shembull, druhet se do të tërhiqet në një përplasje të drejtpërdrejtë me Moskën. Në vendet baltike dhe skandinave, përkundrazi, mbizotëron ankthi për të mos lënë vetëm Francën dhe Mbretërinë e Bashkuar.
Së fundi, sanksionet. Francezët i kërkojnë Komisionit Evropian të punojë për një sistem që lejon shfrytëzimin e mbi treqind miliardë eurove të pasurive ruse të ngrira në bankat evropiane. Deri më tani, në fakt, perëndimorët kanë përdorur vetëm interesat. Për këtë do të diskutojnë sot ministrat e Jashtëm të mbledhur në Danimarkë. Roma është skeptike. Por mbi të gjitha, Uashingtoni është kundër: do të ishte një sfidë e hapur ndaj Moskës. Putini, është frika, do ta hidhte në erë tryezën./La Repubblica
Komente
