Turqia do të ketë një balotazh zgjedhor më 28 maj pasi presidenti për një kohë të gjatë Rexhep Tajip Erdogan kaloi në një raund të dytë me vetëm një epërsi të ngushtë ndaj rivalit të tij, Kemal Kilicdaroglu.
Asnjëri nga kandidatët nuk arriti 50% të kërkuar për të marrë presidencën, pasi u hapën 100% e kutive të votimit, sipas Këshillit të Lartë Zgjedhor të Turqisë. Të gjitha kutitë e votimit në vend u hapën dhe përqindja e pjesëmarrjes në votime është 88.92%, shifër e dhënë kjo nga kryetari i këshillit Ahmet Yener. Por Kilicdaroglu tani përballet me një betejë të vështirë për të fituar raundin e dytë pasi Erdogan performoi më mirë se sa kishin parashikuar disa sondazhe. Rezultatet përfundimtare zyrtare për zgjedhjet në Turqi do të shpallen të premten, tha kryetari i këshillit suprem zgjedhor të Turqisë, Ahmet Yener.
Me numërimin përfundimtar, elektorati do të kthehet në një raund të dytë votimi që mund të zgjasë kontrollin 20-vjeçar të Erdoganit në pushtet, ose të krijojë terrenin për një ndryshim në drejtimin politik . Secili kandidat u përpoq të ringjallte votuesit pasi rezultatet nisën të dalin në sipërfaqe në orët e para të së hënës, në komente që përcaktuan qasjet e tyre kontrasti konservatore dhe laike ndaj pushtetit.
Erdogan garantoi se do të jetë fitues.
“Tashmë jemi përpara rivalit tonë më të afërt me 2.6 milionë vota. Presim që kjo shifër të rritet me rezultatet zyrtare”, ka komentuar ai.
Ai shtoi se kampi i tij nuk e di ende "nëse zgjedhjet presidenciale kanë përfunduar në raundin e parë", por tha, "Ne besojmë se do ta përfundojmë këtë raund me mbi 50% të votave".
Udhëheqësi i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AK) në pushtet mori një sërë kritikash në muajt para zgjedhjeve, duke ngritur akuza për neglizhencë pas tërmetit vdekjeprurës të 6 shkurtit dhe duke mbikëqyrur një politikë fiskale joortodokse që e ka zhytur vendin në një kosto prej kriza e jetesës.
Pse fati i Erdoganit ka rëndësi për Biden dhe SHBA
Vendimi i tij për të mbajtur marrëdhënie të ngushta me Rusinë në mes të luftës së Kremlinit në Ukrainë ka shkaktuar gjithashtu fërkime me aleatët e NATO-s, pasi ai bllokoi kërkesat për pranimin e Finlandës dhe Suedisë në aleancën ushtarake transatlantike. Ai bëri fushatë në një manifest që mbrojti stabilitetin e sundimit të tij të gjatë, politikën e jashtme të pavarur dhe uljen e moshës së pensionit.
Kilicdaroglu, i cili përfaqëson një koalicion zgjedhor të gjashtë partive opozitare, ka premtuar një rishikim të politikave të Erdoganit me prirje islamike në favor të një slogani politik të bazuar në sekularizëm dhe ndreqjen e problemeve ekonomike të Turqisë.
Ai përshëndeti mundësinë e një balotazhi dhe tha se partia e tij do të triumfojë, pasi akuzoi Partinë AK të Erdoganit se kërkon rinumërim dhe vonesa të rezultateve në bastionet e opozitës, duke përfshirë në Ankara dhe Stamboll.
“Nëse kombi ynë thotë raundin e dytë, ne e pranojmë me kënaqësi. Ne do t'i fitojmë këto zgjedhje në raundin e dytë. Të gjithë do ta shohin këtë”, tha Kilicdaroglu për balotazhin.
Faktori vendimtar
Mbështetësit për të dy kandidatët pretenduan se momenti ishte në anën e kandidatit të tyre, por rezultatet përfundimtare të balotazhit mund të përcaktoheshin nga një komponent i tretë kyç.
Ogan, kandidati 55-vjeçar i ekstremit të djathtë, ka mjaftueshëm mbështetje nga raundi i parë për të lëvizur votën në favor të Erdoganit ose Kilicdaroglu, në varësi të kë do të zgjedhë të mbështesë.
“Do të ketë edhe 15 ditë të tjera të vështira përpara”, tha Ogan të dielën në një konferencë shtypi në Ankara.
“Ne do të bëjmë çmos që ky proces të jetë i mirë për kombin dhe vendin tonë. Në këtë moment nuk po themi se do të mbështesim njërën apo tjetrën parti”.
Ai i tha Reuters të hënën se nëse nënshkruan një aleancë me cilindo krah, nuk do të ketë lëshime për "dërgimin e refugjatëve" në atdheun e tyre, pasi pranimi i vendit i azilkërkuesve nga Siria fqinje është bërë qendrore në debatin politik në Turqi.
“Ne kemi disa vija të kuqe (për të mbështetur çdo kandidat), të tilla si lufta kundër terrorizmit dhe kthimi i refugjatëve. Ne i kemi shprehur këto kushte më parë, "tha Ogan në komentet e bëra përpara shpalljes së balotazhit.
“Nëse vendosim të jemi me një aleancë, do të nënshkruhet një protokoll me ta dhe themi me fjalë se nuk do të bëhen lëshime në lidhje me Partinë Demokratike Popullore (prokurde).
Ogan pretendoi se opozita nuk ka fituar pragun e votave për shkak të mungesës së besimit nga votuesit.
“Mendoj se (zgjedhjet shkojnë drejt balotazhit) sepse opozita nuk po u jep mjaftueshëm besimin votuesve. Opozita nuk mund t'i qetësojë njerëzit se mund të zgjidhin problemet e Turqisë. Do të thosha se opozita është ajo që u prek më shumë nga tërmetet (6 shkurt)”, shtoi ai.
Pasi zgjedhjet presidenciale në Turqi shkuan në balotazh, ku raundi i dytë do të mbahet në 28 maj, ka ardhur edhe reagimi i kandidatit kryesor i opozitës, Kemal Kilicdaroglu, rivali kryesor përballë Erdogan.
Nëpërmjet një videoje të publikuar, Kilicdaroglu u bën thirrje mbështetësve të tij që të mos dëshpërohen dhe thekson se do të punohet pa ndërprerje për të fituar zgjedhjet. Ndërsa në fund të reagimit të tij, përplas dorën në tavolinë në shenjë vendosmërie për të garuar në raundin e dytë përballë Erdogan.
“Njerëzit e mi të dashur, që nga dje po punojmë pa ndërprerje. Mos u dëshpëroni. Unë do të ngrihem, dhe do t’i fitojmë këto zgjedhje së bashku. Në fund të çdo gjëje fjalën do ta thotë vetëm kombi ynë”, shkruan Kemal Kilicdaroglu në Twitter.
Buradayız. Sonuna kadar mücadele. pic.twitter.com/37rBQEectn
— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) May 15, 2023
