Lufta Izrael-Iran zhvendosi fokusin
Deri të martën, pjesa më e madhe e vëmendjes së botës ishte zhvendosur nga vendpushimi në Malet Shkëmbore të Kanadasë në konfliktin në zhvillim e sipër në Lindjen e Mesme dhe pasigurinë në lidhje me rrjedhën e mundshme të veprimeve nga SHBA-të. Konflikti eklipsoi pjesën më të madhe të ditës së parë të samitit, ndërsa udhëheqësit e G7 u përpoqën të gjejnë konsensus në përgjigjen e tyre ndaj tensioneve në rajon.
Përfundimisht, të shtatë, edhe SHBA-të, lëshuan një komunikatë duke kërkuar një "ulje të tensioneve në Lindjen e Mesme, duke përfshirë një armëpushim në Gaza" - megjithëse nuk u bë thirrje për një armëpushim midis Izraelit dhe Iranit. Trump më vonë e akuzoi presidentin francez për "kërkim vëmendje" pasi shefi I Elizesë tha se SHBA-të po punonin drejt një armëpushimi. Të martën, Macron tha se ishte Trump ai që po diskutonte atë opsion. "Unë nuk jam përgjegjës për ndryshimet e mendjes së administratës amerikane", tha ai. Pavarësisht këtyre debateve, deklarata ishte një shfaqje uniteti.
Deklarata e G7 për luftën Izrael-Iran
Ne, udhëheqësit e G7-ës, riafirmojmë angazhimin tonë për paqen dhe stabilitetin në Lindjen e Mesme. Në këtë kontekst, ne pohojmë se Izraeli ka të drejtë të mbrohet. Ne përsërisim mbështetjen tonë për sigurinë e Izraelit. Ne gjithashtu pohojmë rëndësinë e mbrojtjes së civilëve. Irani është burimi kryesor i paqëndrueshmërisë dhe terrorit në rajon. Ne gjithmonë kemi qenë të qartë se Irani nuk duhet të pajiset kurrë me armë bërthamore. Ne kërkojmë që zgjidhja e krizës së Iranit të çojë në një ulje më të gjerë të armiqësive në Lindjen e Mesme, duke përfshirë një armëpushim në Gaza. Ne do të mbetemi vigjilentë në lidhje me implikimet për tregjet ndërkombëtare të energjisë dhe të gatshëm për t'u koordinuar, duke përfshirë edhe me partnerë me të njëjtat mendime, për të mbrojtur stabilitetin e tregut.
Largimi i papritur i Trump
Kombet e G7 - Italia, SHBA-ja, Franca, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja dhe Japonia - kishin një udhëheqës më pak të martën pas vendimit të papritur të Trump për të braktisur samitin para kohe dhe për t'u kthyer në Uashington DC. Pjesëmarrësit i dhanë një këndvështrim pozitiv largimit të papritur. Kryeministri Carney tha se e kuptonte plotësisht vendimin e presidentit, ndërsa Presidenti francez Emmanuel Macron e quajti pyetjen e një gazetari nëse grupi ishte tani një G6 de facto "mosrespektues". Trump tha se u largua për shkak të ngjarjeve që po zhvilloheshin me shpejtësi midis Izraelit dhe Iranit. Shtëpia e Bardhë këmbënguli se presidenti kishte pasur një "ditë të shkëlqyer" në Alberta dhe kishte arritur shumë gjatë udhëtimit. Sekretari i Thesarit Scott Bessent qëndroi për të përfaqësuar SHBA-në.
Largimi i Trump nuk ishte domosdoshmërisht një gjë e keqe, tha Denisse Rudich, drejtoreshë e Grupit Kërkimor të G7 në Londër. Ndërsa ai ishte atje, dukej se të gjithë ishin "nën presion" me udhëheqësit që buzëqeshnin, por të kujdesshëm. Ata ishin më të relaksuar të nesërmen. Megjithatë, Trump humbi takimet e planifikuara dypalëshe me Presidentin ukrainas Volodomyr Zelensky, Kryeministrin australian Anthony Albanese dhe Presidenten meksikane Claudia Sheinbaum (megjithëse foli me të më vonë në telefon).
Ukraina, India dhe diplomacia
Volodymir Zelensky largohet nga ky samit me ndihmë të re nga Kanadaja, por dukshëm pa një deklaratë të përbashkët mbështetjeje. Pati raportime se Kanadaja kishte hequr dorë nga planet për një deklaratë të fortë në luftën kundër rezistencës së SHBA-së. I pyetur për këtë, Carney mohoi mungesën e konsensusit dhe vuri në dukje vërejtjet mbi Ukrainën në deklaratën përmbledhëse të kryetarit të samitit. Në atë deklaratë, G7 "shprehu mbështetje për përpjekjet e Presidentit Trump për të arritur një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme në Ukrainë" dhe i bëri presion Rusisë të binte dakord për një armëpushim.
Gjithashtu tha se ata "janë të vendosur në eksplorimin e të gjitha opsioneve për të maksimizuar presionin mbi Rusinë, përfshirë sanksionet financiare" - diçka të cilës Trump i ka bërë rezistencë. Një rezultat tjetër ka të ngjarë të shkaktojë fërkime për Carney në vend. Pjesëmarrja e kryeministrit indian Narendra Modi në samit ishte një pikë tensioni midis kanadezëve sikh. Zyra e Carney tha se India dhe Kanadaja kishin rënë dakord të rivendosnin shërbimet diplomatike pasi të dy vendet dëbuan të dërguarit e lartë. Kjo pasoi akuzën e Otavës se agjentët e qeverisë së Nju Delhit ishin përfshirë në vrasjen e një udhëheqësi separatist sikh në tokën kanadeze.
Sipas një leximi të takimit midis Carney dhe Modi, ai ngriti në bisedë "krimin dhe represionin transnacional, sigurinë dhe rendin e bazuar në rregulla". Megjithatë, Carney, një ish-guvernator i bankës qendrore për Kanadanë dhe Mbretërinë e Bashkuar, hyri në samitin e tij të parë të G7 si kryeministër dhe mikpritës me një axhendë të fokusuar dhe u largua me deklarata të përbashkëta mbi inteligjencën artificiale dhe informatikën kuantike, kontrabandën e migrantëve, mineralet kritike dhe çështje të tjera.
Axhenda tregtare e Carney-t.
Një nga momentet më të ndjekura të samitit ishte një takim i ulur midis Trump dhe Carney-t. Të dy vendet thuhet se ishin afër një marrëveshjeje tregtare dhe sigurie pas bisedimeve të nisura muajin e kaluar për të zgjidhur luftën e tyre të tarifave kokë më kokë. Trump tha se pengesat mbetën - ai është një "person i tarifave", Carney "ka një ide më komplekse". Por këto dallime nuk janë të pakapërcyeshme, sipas një deklarate nga zyra e Carney-t, e cila tha se "udhëheqësit ranë dakord të ndjekin negociatat drejt një marrëveshjeje brenda 30 ditëve të ardhshme".
Axhenda e Trump
Trump ishte i hapur për një gjë që donte nga samiti: marrëveshje tregtare. Ndërsa Carney nuk e siguroi një të tillë, Kryeministri britanik Sir Keir Starmer dhe udhëheqësi amerikan ishin të gjithë të buzëqeshur pasi vunë në fuqi pjesë të një marrëveshjeje tarifore që ata nënshkruan muajin e kaluar. Shumë udhëheqës të tjerë të pranishëm ishin të etur ta bindnin presidentin për tarifat dhe tregtinë e tij. Ashtu si Kanadaja, Kryeministri japonez Shigeru Ishiba dhe Trump nuk arritën një përparim, por ranë dakord të ecnin përpara me bisedimet tregtare. "Ne kemi eksploruar mundësinë e një marrëveshjeje deri në fund, por ka ende pika ku pikëpamjet tona mbeten të ndara", u tha Ishiba gazetarëve. Ka edhe njëfarë presioni nga ana e SHBA-së - Trump ka premtuar marrëveshje deri në afatin e tij të 9 korrikut që shënon fundin e një pauze 90-ditore në tarifat e tij të "Ditës së Çlirimit". Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se bisedimet tregtare të vazhdueshme midis SHBA-së dhe BE-së ishin "komplekse", por po "përparonin", me qëllimin e një marrëveshjeje deri në korrik./ Marrë nga BBC, pështati në shqip Shqiptarja.com
Komente
