Duke filluar nga data 8 nëntor, përdorimi i oksidit të azotit që konsumohet prej të rinjtë si ‘tullumbace me azot’ do të jetë i paligjshëm në Britaninë e Madhe. Substanca do të futet në listën e lëndëve të kontrolluara nga ligji që rendit listën e drogave në Mbretërinë e Bashkuar. Deri në dy vite burg parashikohet për të gjithë ata që e përdorin, ndërsa dënimi maksimal për tregtarët është dyfishuar në 14 vjet.
Britania bëhet kështu vendi i dytë i madh në Evropë që e konsideron të paligjshëm konsumimin nga qytetarët të ‘tullumbaceve me azot’. Franca e cila e ka marrë këtë vendimin qershorin e vitit 2021 ka sekuestruar deri më tani miliona litra.
Në Evropë janë ende vende që e lejojnë përdorimin e oksidit të azotit për qëllime zbavitëse, si në Suedi apo Holandë, por edhe në këtë vende shqetësimet janë në rritje. Australia dhe shumica e shteteve në SHBA e dënojnë me burg përdorimin.
Por çfarë është oksidi i Azotit dhe si u përdor për herë të parë tek njeriu?
Ishte vitit 1772 kur shkencëtari anglez Joseph Priestley e zbuloi, vite më vonë shkencëtari Humphry Davy e aplikoi gazin tek vizitorët e institutit ku punonte dhe pasi pa efektet zbavitëse te njerëzit që e thithën, ai shpiku termin "gazi për të qeshur". Në fillim u përdor kryesisht për zbavitje, por më pas gjeti përdorim më shkencor si një anestetik në stomatologji klinike dhe mjekësi.
Përdorimi i oksidit të azotit është shndërruar në një problem madhor vitet e fundit. Nga 2016-a gazi u bë shumë i aksesuesshëm në dyqane, me një çmim tepër të lirë për masat.
Numri i raportimeve për gjendje të rënduar azotit nga 5 në vitin 1978, shkoi në 30 në vitin 2021. Lënda shkakton pasoja në fertilitetin, rrit mundësinë nga prekja e kancerit të qafës së mitrës, sëmundje të veshkave dhe të mëlçisë, efekte negative në funksionin e palcës së eshtrave apo dhe reagim imunitar të zvogëluar.
