Në librin « The decline and rise od democracy – a global history from antiquity to today», botim i Princeton & Oxford University, botuar në vitin 2020 dhe i shpallur nga BBC dhe New York Times si libri më i mirë i vitit, pedagogu amerikan i Universitetit të New Yorkut i shkencave sociale e politike, mes të tjerash, trajton edhe çëshjten e raportit mes varfërisë dhe demokracisë dhe shtron pyetjen : a e zjgidh demokracia këtë problem ?
Le ta ndjekim argumentin e tij. Pabarazia, thotë ai, është e dëmshme për demokracinë dhe ka shumë njerëz që mendojnë se ajo mund ta minojë atë. Të varfrit, që janë të shumtë në numër, mund të votojnë për ata kandidatë që premtojnë taksën progresive apo lloje të tjera paketash që përfshijnë arsimin falas, fjala vjen. Mirëpo përvoja ka treguar se pabarazia dhe demokracia kanë bashkëjetuar dhe për këtë mjaft të shohim shembullin e Europës Perëndimore të shekullit XIX-XX, vijon ai. Në shumë vende demokracia qëndroi dhe u konsolidua pavarësisht pabarazisë në rritje. Ja si shkruan ai :
« Njëkohësisht, vetë demokracia shpesh bëri pak për të ndryshuar pabarazinë, dhe me kalimin e kohës elitat e kuptuan këtë. Nëse autorët e Federal Letters (Letrat federale) ishin të fiksuar me rrezikun që një republikë mund t’i kanoste pronës, aty nga fundi i shekullit të nëntëmbëdhjetë, elitat e Europës Perëndimore mësuan të marrin një qëndrim indiferent; përse të shqetësoheshin për votimin e përgjithshëm në qoftë se nuk rezulton me taksim të rëndë ose shpronësim? Ky konkluzion ka të mirat dhe të këqijat bashkë: demokracia mund të jetë më e qëndrueshme në prani të një pabarazie të lartë sesa ne mund ta mendojmë, por në qoftë se ju jeni i shqetësuar për pabarazinë, atëherë demokracia nuk mund të japë zgjidhje e vetme. » f. 21 (Përtkhim nga varianti në shqip që do të dalë së shpejti).
Më tej ai thotë se ka një ide që vendet e zhvilluara janë gjithmonë demokratike dhe shton se Sejmur Martin Lipse, një nga shkencëtarët e shquar të fushës politike, mbështet idenë se demokracia dhe zhvillimi shkojnë bashkë. Ndërkohë ka të tjerë që mendojnë të kundërtën. Ndërsa fakti që edhe vendet e varfra mund të përqafojnë demokracinë moderne vërtetohet me një shembull tjetër po nga Europa. Franca e Republikës së III franceze e vitit 1870 kishte të njëjtin nivel të PBB me Tanzaninë e sotme.
Mirëpo, siç e preka më lart, në kushtet e zhvillimit demokratik në një shoqëri të pabarabartë, të varfrit janë preja më e lakmuar e demagogëve. Ata e përdorin këtë shtresë të popullsisë për ta pasur si publik që të lexojë narrativën e tyre dhe si një mundësi që ajo të votojë për ta në zgjedhjet e ardhshme. Në fakt, në demokraci demagogët nuk bëhen kurrë administratorë sepse qeverisja nuk e mundëson asnjëherë zhdukjen e pabarazisë. Reformat që ndërmerren mund të synojnë vetëm të ngushtojnë hendekun, por jo ta zgjidhin problemin.
Ajo që po ndodh këto ditë në Shqipëri i ka të përziera bashkë edhe demagogët naivë dhe revolucionarë të vonuar, por ka me shumicë si mbështetje dhe fymëzim shkatërrimin e sistemit nën regjinë e dyshes kriminale Meta – Berisha, të cilët naivitetit të demoagogëve i kanë shtuar molotovët dhe qysqitë e shkatërrimit dhe të përfitimit politik.
Ekonomia e hapur dhe globale ka bërë që fuqinë politike ta marrin në dorë financierët dhe bankat. Asnjë reformë nuk mund të realizohet nëse nuk gjenden mundësitë financiare të kreditimit. Siç thotë një tjetër studiues, nuk ka rëndësi se me cilën dorë votojnë zgjedhësit, me të majtën apo me të djathtën, qeverisja e nesërme do të jetë e varur nga financimi dhe kreditimi. Reformat ekonomike nganjëherë janë detyrim pavarësisht se cila forcë politike qeveris. Demagogët e luftës kundër varfërisë apo pabarazisë jo vetëm që nuk zgjidhin dot asgjë, por nuk kanë besimin as të atyre shtresave që ata pretendojnë se mbrojnë. Po të vësh re, ata që drejtojnë këtë protestë nuk kanë asnjë lidhje me shtresën që ata pretendojnë se e mbrojnë. Ata janë demagogë se thonë që ne flasim në emër të tyre. Këtë atribut ata e kanë marrë vetë se askush nuk ua ka dhënë. Në këtë kuptim ata janë vetëm fjalamanë që recitojnë një tekst të njohur, të vjetër, por që nuk e zgjidhin dot. Ndërsa hallin e Berishës dhe të Metës vetëm sa e përkeqësojnë.
Komente
Pyetja eshte ne e zgjidh apo jo demokracia mor zoteri. Dhe demokracia eshte derogim pushteti nga populli i nje vendi. Nuk mund te kete legjitimitet demokracia kur shpreh 25% te popullit dhe akoma me keq kur mazhoranca jone ne rastin me te mire ka gjysmen e cerekut! Kjo nuk eshte demokraci por shkerdhatokraci. Nese tipa si ju e quani gje te mire ju qofshi.
PërgjigjuMelisa:Demokracia eshte shprehje legjitime e nje qeveria qe del nga votimet.E drejta per te zgjedhur eshte e cdo kujt fiton ai qe merr me teper vota ose ai kualicion qe merr me teper vota. Te tjerat jane prralla made in Berisha e parole te :shtepis se dhis apo liris
Mos merr persiper te shkruash per gjera qe nuk i kupton. Ler ekonomister te flasin per deformimin e frikshem te ekonomise se tregut ne Shqiperi ne favor te oligarkeve/politikaneve.
PërgjigjuO zog gomari me emrin Tani: Eshte me se i nevojshem ne kushtet e ekonomis se tregut per arsye se jane pikerisht ato oligarg qe hapin vende pune,qe paguajne taksa deri 1000 here me teper se ty(duke perfshire edhe taksen e vitimit netto),qe pasurin e tyre e vendosin ne rrezik(ndryshe i depoziton ne banke e merr perqindjen jo te vogel). Ne se nuk do ishin oligarket ku do punonin shqiptaret o nastradin???? Vetem ne Shqiperi po sulmohet nga masivi i shqiptareve injorant oligarket,ndersa pervora e cdo shteti tregon ate se ato ndihmohen me te gjitha mendyrat qe kompanit e ketyre oligarkeve te rriten e te zhvillohen e pa tjeter te modernizohen ne mendyre qe te hapin vende pune per shqiptaret te shkolluar e pse jo edhe puntor te thjeshte qe te mos marrin rrugen e mergimit duke punuar ne ato vende pune qe asnje qytetar i atyre shteteve nuk pranojne te punojne. Pervoja e gjitha shteve ne zhvillim apo te zhvilluara kan pasur si baze te perparimit fuqizimin e ndihmen e oligarkeve.Amerika,Israeli,Koreja Jugut,Singapuri,Italia e GJERMANIA E PO THUAJ TE GJITHA SHTETET NE BOTE JANE SHEMBULL. Deformimi i nje ekonomie nuk bahet nga Qeveria(ne asnje vend te botes) e nuk eshte ne interes te oligarkeve deformimi i kesaj ekonomie. Rrena mashtrimi hajdutlleku e korrupsioni e qe populli yne ka kto simptoma semundjeve gjenetike te trasheguara eshte pengesa kryesore e deformimeve ekonomike dhe frika e ketyre simtomave shume kompani te fuqishme druhen te investojne ne Shqiperi. Tani nje pyetje:pse shume kompani shqiptare jane shume me te kenaqur te thithin puntor nga INdia apo Bangladeshi etj. ne krahasim me puntoret shqiptar???