Partitë e reja, partitë e vogla, koalicionet e mundshme dhe a do e thyejnë dot mitin e dy forcave të mëdha dhe bipolaritetit politik. Si po ecën procesi i regjistrimit të Diasporës, problematika e procesit, dyshimet për manipulimin e votës me proces kolektiv, por edhe përçarja e opozitës.
Këto tema u analizuan sot në mbrëmje (3 Shkurt) në studion e ‘5 Pyetje nga Babaramo” në Report TV. Debatet mes të ftuarve Dashamir Shehi, Inida Gjata, Poli Hoxha, Pano Soko dhe Almer Toska nuk munguan, ku theksuan vështirësitë e procesit dhe përballjes me dy forcat e mëdha që bëjnë marrëveshje të fshehta dhe aleanca kur përballen me frymën e re.
Por ideja e përbashkët e panelit ishte se vetëm bashkimi i faktorit politik të forcave të reja dhe të vogla për maksimalizim vote, mund t’i mposhtë dy partitë e mëdha dhe polin Berisha-Rama.
“I mbani mend skenat e Janarit, se këto unë i quaj çikërrima (i referohet problematikave zgjedhore mes kampeve politike të mëdha). Unë uroj që partitë e reja të kenë sukses. Nuk them të përmbysin realitetin shqiptar se është e vështirë. Në Shqipëri kanë dalë shpesh parti të reja, thyhen, dorëzohen, tërhiqen mbrapsht. Uroj që ky sukses t’i inspirojë e të mos shpërndahen. Por ky është ligj i keq, nuk lë hapësirë, e kanë bërë në mënyrë të atillë që e bëjnë të vështirë. Por e shoh që nuk kanë dëshirë të bashkohen me ne. Ne kemi dëshirë, po afrohemi, po gjejmë një mundësi me 2-3 prej tyre, besojmë se këto ditë do e realizojmë. Duhet maksimalizuar vota dhe të ketë sinergji politike, të vënë qëllimin mbi egoizmin”, tha Shehi.
Kreu i LZHK konfirmoi edhe bisedimet e partisë së tij për aleanca, duke përmendur emra dhe pritshmëri.
“Jemi në bisedime me Alibeajn dhe Bashën, kanë mbetur vetëm teknikalitetet, por kemi rënë dakord edhe për deputetët, lista do jetë e hapur. Nuk kemi kandidat për kryeministër, sepse për momentin nuk kemi personazh përbashkues. Tjetra, ky grup nuk prodhon kryeministër, ne jemi te 15%, që të mos krijojmë situata joserioze. I vetmi dyshim që kemi është mos na i vjedhin ata që kanë komisionerë. Ky grup mendoj se merr mandate, edhe partitë e reja”, tha deputeti.
Kurse Inida Gjata, kryetare e Aleancës Kombëtare Shqiptare apeloi për largimin e klasës së vjetër politike, duke kujtuar edhe formatin e listave. Gjithashtu tha se nuk do kandidonte vetë në listë për zgjedhjet e 11 Majit.
“Listat e mbyllura janë për të futur aty hallat, tezet, dajat, gjyshet. Mekanizma të rrezikshëm dhe dyshues, pse duhet të jetë kështu, listat e mbyllura do mësohen kur të nisë fushata. Iku koha e të vjetërve. Unë nuk do kandidoj fare, nuk do jem në listë. Këta janë një klasë politike që duhen zhdukur nga sistemi fare”, u shpreh ajo ndër të tjera.
Gazetari Almer Toska u shpreh pesimist për partitë e reja të krijuara, për shkak të ndarjes që kanë, teksa shtoi se edhe deputetin Dashamir Shehi do e vjedhin për t’ia dhënë mandatin Bashës.
“Duket se grupin e Dash Shehut do e vjedhin. Mandatin e deputetit do ia marrë Lulzim Basha. Sali Berisha ia ka borxh Bashës mandatin e deputetit. Duke e njohur se sa politikan finok është ai (Basha), do ia marrë të gjitha votat e Shehit (ndërhyn Shehi: “Rri i qetë se e kam të sigurt votat e mia për mandatin”). Koalicioni i Thurjes mendoj se me realitetin që shoh, nuk nxjerr mandat. Forcat e vogla me parcelizimin dhe ndarjen që kanë nuk nxjerrin mandat”, u shpreh ai.
Kurse Pano Soko, nga nisma “Thurje” pohoi se janë në diskutime për aleanca dhe emrat në listë për kandidatët, që ndodhen në fazën e fundit. Ai u shpreh optimist se koalicioni do fitonte mandate deputetësh.
“Me “Shqipëria bëhet” jemi në diskutime. Jemi me listë të hapur, jemi në fazën përfundimtare. Ne e kemi çuar të parët si iniciativë në Parlament, e kemi kërkuar dhe ja këta dolën dhe e mbyllën, sepse u intereson. Listat e mbyllura na u kushtëzuan nga parlamenti, e bënë kastile”, u shpreh Soko.
Ndërsa gazetari Poli Hoxha tha se pavarësisht pesimizmit për forcat e reja, që mbyten nga të mëdhatë, ai ishte optimist për faktin se ato për herë të parë kanë krijuar një frymë në popullatë. Teksa shprehu keqardhjen që këto forca nuk po maksimalizojnë votën, shtoi se kanë shanse për të fituar mandate deputeti, sikurse edhe për grupimin Shehi-Basha-Alibeaj që po krijohet.
“Për herë të parë të gjithë forcat e reja, pavarësisht sherreve, ka një frymë në popull, jo te liderët. I quaj alternativë, për të gjithë bashkë jam optimist derisa të provohen. Edhe sikur të mos marrin deputetë për herë të parë është krijuar një frymë. Me sondazhet e Edi Ramës që di dhe unë, këta janë të paktën 20%, kundër Ramës dhe Berishës bashkë. Te kutia e votimit mendoj se do kalcifikohet. Vota e shqiptarit nuk është as like as views as mbushje salle, për herë të parë shqiptarët janë të ndërgjegjshëm, që ata të dy të mos mblidhen më bashkë e të bëjnë si me amnistinë apo në qershor me Kodin”, tha ai.
Dhe në fund kujtoi se nëse dy partitë e mëdha nuk arrijnë mbi 70 mandate, do e kenë të vështirë.
“Nëse arrihet që një prej tyre ta çosh te 70 mandate, këta kanë shumë në dorë se si të sillen, që t’i strukin ata dy të mëdhenjtë. Se si do kapitalizohet kjo kërkon edhe pjekuri. Këta kanë një ideologji, largimi i mamuthëve të tranzicionit. Më erdhi radha thotë Sali Berisha, është radha ime”, u shpreh Hoxha.
A do ndikojë drejtësia e re të zgjedhjet e 11 Majit dhe cili do jetë roli i SPAK.
Kjo temë shkaktoi debat në panelin e të ftuarve në ‘5 Pyetjet nga Babaramo’ në Report TV, teksa një pjesë e të pranishmëve menduan se Prokuroria nuk vepron aq sa duhet për të goditur shkeljet dhe zyrtarët e lartë.
Gazetari Poli Hoxha mendon se forcat e reja politike duhet të bashkohen për të mposhtur dhe ndryshuar tranzicionin e vjetër politik. Teksa beson se SPAK do vazhdojë punën e tij dhe do ketë lajme të reja para 11 Majit nga institucioni i akuzës.
“Unë mendoj se forcat e reja duhet të flasin dhe japin programet dhe idetë e tyre, të mos i dëgjojnë forcat e mëdha. Madje po krijojnë edhe situata ëndërrimtare si me shkrirje SPAK-u, USAID-i etj., bëjnë sikur pajtohen, letrat janë bërë, janë atje, është bërë vettingu. Këto forcat e reja unë uroj që të bashkohen, te jenë bashkë. Deri më 11 Maj do dëgjojmë gjëra edhe më të forta nga SPAK, atë punë që bën dhe prokuroria. Këta kanë krijuar idenë sikur Trump do i ndihmojë, se këta janë autokratë etj. etj. Këtu ka vetëm një luftë, beteja e tranzicionit, të çahet, të kalojë rrjedha dhe unë mendoj se do hapet shumë shpejt”, tha ai.
Gazetari Almer Toska shprehet se nuk ka besim te SPAK, sepse nuk po bën punën për të cilën është ngritur dhe se besueshmëria tek ai po bie.
“Shoqëria shqiptare shqetësimin kryesor ka luftën ndaj korrupsionit, sepse shkalla e tij është e lartë në çdo sektor. Unë e mbështes drejtësinë dhe pres që të japë efekte parazgjedhore dhe jo paszgjedhore. Unë e quaj të dështuar nëse nuk i jep para zgjedhjeve. Duhet të kishte dyfishi njerëzve zyrtarëve të arrestuar, oligarkëve, biznesmenëve, ministrave etj. I kam përmendur me emra, se janë të përfshirë dhe të implikuar në korrupsion. Unë pres që Altin Dumani të veprojë. Dhe për mua po del zhgënjimi më i madh dhe pëlqyeshmëria për të do ulet edhe më tej në fund vitit. SPAK-u është një kërbaç që është ndërtuar për të larguar Sali Berishën dhe Ilir Metën dhe për të mbrojtur Edi Ramën. SPAK merret me kryetarë kooperativash, nuk merret me ministrat në detyrë dhe s’po bëhet valë shpëtimi për shoqërinë, por mbytës dhe unë kam dyshimet e mia”, shprehet ai.
Kurse Inida Gjata foli për programin e partisë së re të saj, duke premtuar mirëqenie ekonomike, teksa një prej premtimet që ra në sy ishte “mosdënimi i personave që kapen me një cigare hashash”.
“Ne kemi programin tonë, për ekonominë, pensionet, rrogat, taksat dhe sigurinë. Ne do rrisim pensionet, madje jemi edhe për mosdënimin e personave që kapen me një cigare bar, se kështu shmanget edhe korrupsioni”, nënvizon Gjata.
Si po ecën procesi i regjistrimit të Diasporës dhe çfarë do prodhojë kjo praktikë për herë të parë në zgjedhjet parlamentare të 11 majit.
Analistët e ftuar në ‘5 Pyetjet nga Babaramo” në Report TV, ndanë mendimin se megjithëse procesi po ecën normalisht, me shifra të larta dhe shfaq pozitivitet, problemet dhe rreziku i dështimit të procesit final mbetet prezent.
Shkak është problematika e votës kolektive, teknikalitetet, fakti se opozita dhe PD po e kundërshton aktualisht duke bërë propozime të reja. Mosmarrëveshjet mes PS dhe PD mund të shkaktojë edhe dështimin e këtij procesi.
“Unë e shikoj pozitiv, përtej pritshmërisë që kisha, deri në 70 mijë, por është shifër pozitive. Uroj që të votojnë, sikur edhe 100 mijë veta, sepse jo të gjithë ata që regjistrohen do votojnë. Këtu besoj do jetë ngatërresa se është hera e parë që bëhet për emigracionin, se që të jetë perfekte kjo punë nuk do shkojë. Uroj që të shkoj mbarë. Ata të gjithë kanë dokumente, kjo nuk bën sens, përveç vendeve që të kërkojnë ta dorëzosh shtetësinë. PD kërkon të quhen të vlefshme dokumenti deri ditën e zgjedhjeve, por që të mos kenë asnjë dokument shqiptar, unë nuk jam dakord. Pra jam dakord për ata që u ka skaduar dokumenti, që të lejohen të votojnë. Tjetra është çështja e pagesës, është goxha kosto por ia vlen, unë them që të bëhet nga shteti pagesa. Them se do merren vesh për kaq, janë marrë vesh për gjëra të mëdha, jo më për këtë. Ka dhe defekte, por po ecën si proces. Nëse s’bien dakord do të thotë se kanë dyshime”, thotë deputeti Dashamir Shehi.
Por ai denoncon mënyrën e fushatës së parakohshme politike që po bëhet nga PS dhe PD dhe propagandën që po bëhet.
“S’më duket pozitiv si proces, se po krijojnë propagandë, po çojnë problemet e Shqipërisë te emigrantët. Vlera e diasporës është të votojë si trupë elektorale, nuk ndodhet nën presionin e administratës, biznesit, patronazhistëve dhe pushtetit. Këta janë miq me njëri-tjetrin, pijnë edhe kafe, zgjidhin problemet e njëri-tjetrit. Por pas datës 11 bëhen dy kafe, se kthehen në armiq. Të ndalohet propaganda politike jashtë Shqipërisë. Kujtoj precedentin e Erdogan në Gjermani vite më parë, kur Merkel s’e lejoi të bënte miting në Berlin. Ata që kanë dashur të votonin kanë ardhur herë pas here, kjo bëhet për ata që nuk vijnë dot, për votën me postë”, thotë Shehi.
Inida Gjata, kryetare e Aleanca Kombëtare Shqiptare, shprehet se ky është momenti që të ndryshojë realiteti shqiptar, edhe me votën e emigrantëve. Por denoncoi fushatën elektorale që po bëhet, duke shkelur Kodin.
“Besoj se ishte momenti i duhur për të marrë hapin e duhur, për të ndryshuar realitetin shqiptar. Na lind si detyrë të angazhohemi politikisht, se ndryshe se ndryshojmë dot, Shqipëria është në baltë, është shkatërruar. Gjërat më të tmerrshme janë politikat antikombëtare dhe pazare në kurriz të interesave shqiptare. Janë hallet sociale, ekonomike, pensionistët, emigrimi masiv që po ndodh, s’ka rrugë dhe shkolla. Këta e kanë nisur fushatën elektorale në Diasporë që tani, duke e shkelur ligjin dhe duke mos e respektuar Kodin Elektoral. Shteti të financojë një pjesë të parave për udhëtimin dhe emigrantët të vijnë të votojnë aty, duke mbuluar pjesën tjetër të shpenzimit”, nënvizon Gjata.
Poli Hoxha mendon se situata po shkon drejt radikalizimit mes dy partive të mëdha dhe procesi do dështojë ose do ketë një marrëveshje tjetër të fshehtë mes PS dhe PD.
“PD po shkon drejt një radikalizimi, sepse kërkon të konsiderohet propozimi i tyre. Sepse dëgjova dhe Berishën që tha që të votojnë edhe ata që nuk kanë fare dokument shqiptar, pra këta e kanë ngritur stekën dhe nuk është më çështje teknikalitetesh. Këto janë truke për t’i përdorur për publikun dhe për të arritur marrëveshjen andej mbrapa. Kam idenë se po përgatiten për një marrëveshje tjetër. Ata nuk morën masa, programi i regjistrimit ka probleme, nuk punon. Sepse këta e kaluan pas vendimit të Kushtetueses votën e diasporës. Ky është votim kolektiv. Shkojnë në restorant dhe mblidhen e votojnë. Kjo është shkelje”, thotë gazetari.
Kurse gazetari tjetër, Almer Toska, shprehet i bindur se ky proces do dështojë nga mënyra se si po shkon, sepse edhe vota do jetë kolektive dhe do kontestohet.
“Vota e diasporës mund të dështojë. Është çështje teknikaliteti. Opozita nuk ka njerëz të angazhuar të përgatitur për teknikalitetet dhe regjistrimin, siç bën PS-ja që çon deri 5 njerëz në Angli, Gjermani, Itali etj., për të ndjekur procesin e regjistrimit. Opozita duhet të kërkojë që procesi teknik të jetë transparencë dhe i aksesueshëm. PS po punon që të mos i shpëtojë asnjë votë dhe po e menaxhon shumë mirë. Do ketë aq shumë manipulime, sa do jetë me keq se 1996, manipulim masiv i votës me administratë, ministra, strukturë shtetërore. Në të kundërt do jetë proces i dështuar, do mbyllen sytë, do ketë raport dhe do vijojë qeverisja”, pohoi ai.
Pano Soko, nga nisma ‘Thurja’ tha se nuk besonte se vota e emigrantëve do ndikohej apo drejtohej nga forcat e mëdha.
“Nuk dua të besoj se ata i mbledhin në lokale dhe i thonë hajde voto për mua. Ndoshta mund të më ndihmosh për aplikimin po, por jo të ndikojë se për kë të votojnë. Nga 1,6 mln besojmë se do votojnë te 200 mijë”, shprehet Soko.