“Shqipëria ka vazhduar të bëjë progres në reformat themelore, veçanërisht në reformën gjithëpërfshirëse në drejtësi dhe procesin e vetingut, dhe KE i del përkrah qeverisë për rrugën drejt BE-së”. Me këtë konkluzion në progres raportin vjetor për Shqipërinë Komisioni Evropian ka mbështetur ambicien e Shqipërisë për integrimin.
"Qeveria shqiptare sinjalizoi objektivin e saj për mbylljen e negociatave të anëtarësimit deri në fund të vitit 2027 dhe Komisioni është i gatshëm të mbështesë këtë objektiv ambicioz. Për këtë qëllim, është thelbësore që autoritetet të intensifikojnë më tej ritmin e reformave të orientuara drejt BE-së, veçanërisht në sundimin e ligjit, duke konsoliduar të kaluarën në zbatimin e ligjit, në luftën efektive kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, dhe promovimin e të drejtave themelore, duke përfshirë lirinë e medias, të drejtat e pronës dhe pakicat", thuhet në deklaratën e KE.
Megjithatë në raport ngrihet shqetësim për përparimin e kufizuar të demokracisë, nisur edhe nga dështimi i parlamentit për të miratuar reformën zgjedhore.
“Mbikëqyrja e Parlamentit mbi ekzekutivi mbetet i kufizuar. Veprimtaria e Kuvendit u ndikua nga përplasjet e vazhdueshme midis maxhorancës qeverisëse dhe një pjese të opozitës mes tetorit 2023 dhe marsit 2024. Polarizimi politik mbetet i lartë. Kjo vazhdon të ndikojë negativisht në rolet kyçe legjislative dhe mbikëqyrëse të Parlamentit dhe shtrihet vonesat në emërimin e individëve në postet kyçe”.
Dokumenti i Brukselit thotë se qeveria vazhdoi të tregojë përkushtimin e saj për integrimin në BE, por e evidenton mos gjithëpërfshirjen politike.
“Një proces i ri i madh reformash në “Qeverisja e mirë, sundimi i ligjit dhe antikorrupsioni për Shqipërinë 2030” u lançua nga Parlamenti me urdhër të Kryeministrit, por pa mbështetje ndërpartiake. Qeveria vazhdoi të miratojë politika dhe ligje që ngrenë shqetësime në lidhje me respektimin e standardeve të BE-së”.
Për luftën kundër korrupsionit, SPAK merr lavdërimet më të larta, ndërsa ka rezerva për masat parandaluese të korrupsionit që duhet të ndërtojë shteti.
“SPAK ka vazhduar të japë rezultate të mira edhe më tej avancimi në ndjekjen penale dhe hetimin e rasteve komplekse anti-korrupsion, përfshirë ato që përfshijnë politikanë dhe zyrtarë të nivelit të lartë, si dhe raste që përfshijnë mbrojtjen e BE-së interesat financiare. Miratimi i një të gjerë Ligji për amnistinë penale bëri që 40 persona të dënohen nga gjykatat e SPAK dhe të falen plotësisht dhe 65 të tjerëve u reduktohet dënimi, gjë që ngre shqetësime”.
Raporti ngre shqetësime për ndërhyrje politik dhe presion për emërimin e anëtarëve të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe atij të Prokurorisë, ndërsa theksohet se gjatë kësaj periudhe Kuvendi nuk ka respektuar disa nga vendimmarrjet e Gjykatës Kushtetuese.
Shqipëria është mesatarisht e përgatitur dhe ka bërë disa përparime në funksionimin e saj gjyqësor. Shqipëria vazhdoi zbatimin e reformës në drejtësi dhe procesit të vetingut, që çoi në përmirësime të rëndësishme në funksionimin e gjyqësorit që duhet të ruhen. Fundi i procesit të verifikimit në shkallë të parë është i pashmangshëm, i cili është një moment historik i madh me 11 raste të mbetura nga 805 deri më 3 tetor 2024. Shqetësimet mbeten për tentativën për ndërhyrje politike dhe presioni mbi sistemin gjyqësor dhe mangësitë në emërimet e bazuara në merita të anëtarëve jomagjistratë të Këshillit të Lartë Gjyqësor (KLGJ) dhe Këshillit të Lartë të Prokurorisë(HPC) dhe integriteti i tyre.
Në progres raportin e BE për Shqipërinë, evidentohet edhe reforma zgjedhore e miratuar pas konsensusit mes PD dhe PS. Por në progres raport thuhet se nuk ka pasur progres në adresimin e rekomandimeve të OSBE-ODHIR.
“Kuadri zgjedhor është i favorshëm për organizimin e zgjedhjeve demokratike. Parlamenti miratoi ndryshimet në Kodin Zgjedhor. Megjithatë, ka pasur përparim të kufizuar në adresimin e rekomandimeve të jashtëzakonshme nga Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE)/Zyra për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) dhe Komisioni i Venecias, pasi mandati i komisionit ad-hoc të Parlamentit për reformën zgjedhore skadoi pa asnjë rezultat”, thuhet në raport.
Po ashtu, BE evidenton edhe kaosin e krijuar nga opozita në Kuvend, ku thotë se nuk pati funksionim normal.
Mbikëqyrja e Parlamentit mbi ekzekutivin mbetet i kufizuar. Veprimtaria e Kuvendit u ndikua nga përplasjet e vazhdueshme mes maxhoranca qeverisëse dhe një pjese të opozitës nga tetori 2023 deri në mars 2024.
Nota pozitive merr Ekonomia.
“Shqipëria ka një nivel të mirë përgatitjeje në zhvillimin e një ekonomie tregu funksionale dhe ka bërë disa përparime në këtë fushë. Rritja ekonomike ka qenë e fuqishme, e ndihmuar nga turizmi i fortë dhe investime në rritje. Inflacioni vazhdoi të bjerë”.
Por, në skanerin e BE-së, kanë ngecur tenderat, pasi thuhet se Shqipëria është mesatarisht e përgatitur në prokurimet publike. Është bërë përparim i kufizuar në harmonizimin e kuadrit ligjor për prokurimin, dhe ka pasur shqetësime për së fundmi për disa ndryshime ligjore në këtë aspekt.
Progres raporti u sigurua nga gazetarja e Report Tv dhe Shqiptarja.com, Esiona Konomi.
(Kliko këtu për të lexuar dokumentin e plotë)
Në progres raportin e BE për Shqipërinë, të siguruar nga Shqiptarja.com, thuhet se harta e re gjyqësore u zbatua por ka ende sfida me cilësinë dhe efikasitetin e drejtësisë.
“Harta e re gjyqësore u zbatua, por ka ende sfida me cilësinë dhe efikasitetin e drejtësisë. Janë miratuar disa akte përgatitore për hapjen e një sistemi të integruar të menaxhimit të çështjeve, por mungojnë alokimet e nevojshme buxhetore, veçanërisht për komponentin gjyqësor”, thuhet në progres raport.
Në progres raportin e BE për vitin 2024 thuhet se Shqipëria ka bërë progres në luftën kundër korrupsionit, por Brukseli ngre shqetësim për amnistinë penale. Në progres raport thuhet se përfituan 105 të dënuar nga GJKKO.
BE thotë se Shqipëria duhet të abstenojë çdo veprim, përfshirë edhe amnistinë, nëse ka ndikim negativ në luftën e SPAK kundër korrupsionit.
“Në prill të vitit 2024, Shqipëria miratoi një ligj që u jep amnisti rreth 700 të burgosurve dhe ul dënimin e mbi 400 individëve, përfshirë zyrtarë të nivelit të mesëm, nënkryetarë bashkie dhe sekretarë të përgjithshëm të dënuar për korrupsion. Gjithsej 40 persona të dënuar nga gjykatat e SPAK-ut morën falje të plotë dhe 65 personave iu reduktuan dënimet sipas këtij ligji. Gjithashtu, 12 persona nën mandatin e SPAK kanë përfituar nga amnistia për ndjekjen penale dhe çështja e tyre është pushuar. Shqipëria duhet të abstenojë nga çdo veprim, përfshirë legjislacionin e amnistisë, i cili ka një ndikim negativ në luftën e SPAK-ut kundër korrupsionit. Numri i raporteve të sinjalizuesve mbetet i ulët. Gjatë vitit 2023, ILDKPKI ka shqyrtuar 13 denoncime të reja dhe një kërkesë për mbrojtje kundër hakmarrjes, si dhe është vendosur gjobë administrative në 11 raste. Perceptimi tek publiku, ekspertët dhe bizneset është se ka një nivel të lartë korrupsioni në sektorin publik. Ky perceptim ka mbetur relativisht i qëndrueshëm në vitet e fundit”, thuhet në progres raport.
Shqipëria ka bërë progres në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. BE vlerëson punën e SPAK në progres raportin për vitin 2024, duke evidentuar se politikanë apo zyrtarë të lartë janë në hetim ose të dënuar.
“SPAK, i përbërë nga Prokuroria e Posaçme, Byroja Kombëtare e Hetimit dhe gjykatat kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, ka vazhduar të japë rezultate të mira në hetim, ndjekje penale dhe dënime në rastet e korrupsionit të nivelit të lartë, duke përfshirë edhe ato që përfshijnë politikanë dhe zyrtarë të nivelit të lartë si raste që përfshijnë mbrojtjen e interesave financiare të BE-së.
Kapaciteti i SPAK në hetimet financiare është rritur dhe përdorimi sistematik i hetimeve financiare dhe konfiskimeve të pasurive është përmirësuar. Megjithatë, numri i referimeve në SPAK nga autoritete të tjera ka rënë. Organet e tjera të ngarkuara me luftën kundër korrupsionit, veçanërisht Prokuroria e Përgjithshme dhe policia e shtetit, ende përballen me sfida në zbulimin dhe efektivitetin hetimin e korrupsionit”, thuhet në raport.
Po ashtu, në progres raport, të siguruar nga Shqiptarja.com, vlerësohet puna e institucioneve të vettingut. BE thotë se përmbyllja e vettingut në shkallë të parë do jetë një moment historik në luftën kundër korrupsionit në gjyqësor.
“Përfundimi i afërt i verifikimit të të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve në shkallë të parë është një moment historik i madh me ndikim pozitiv në luftën kundër korrupsionit në gjyqësor. Nga më shumë se 798 magjistratë që i janë nënshtruar verifikimit që nga viti 2017 nga 805, deri më tani 56 % janë shkarkuar nga detyra, kryesisht për çështje që kanë të bëjnë me pasuri të pajustifikuara, ose kanë dhënë dorëheqjen. 7 çështje të mbetura deri më 21 tetor pritet të finalizohen me kohë. Është regjistruar një tjetër rezultat i drejtpërdrejtë i vettingut në shtator, teksa KPK-ja i referoi SPAK-ut për ndjekje gjyqësore 19 çështje”, thuhet në raport.
Në progres raportin e BE për Shqipërinë përmendet edhe kaosi i opozitës në Kuvend. BE thotë se për shkak se aktiviteti parlamentar u ndërpre nga opozita, qeveria kaloi ligjet pa debat.
Po ashtu, BE thekson se Kuvendi përgjatë periudhës monitoruese të këtij viti, Kuvendi nuk respektoi disa nga vendimet e Gjykatës Kushtetuese, përfshirë këtu vendimin për mandatin e Olta Xhaçkës, rregulloren e Kuvendit apo ligjin për Komisionet Hetimore.
Në progres raport thuhet se Parlamenti nuk arriti të emërojë kryetarët dhe anëtarët e disa institucioneve, duke përfshirë Avokatin e Popullit dhe Komisionerin për Mbrojtjen nga Diskriminimi (KMD).
"Gjatë seancës së vjeshtës 2023, funksionimi normal i Kuvendit ishte dukshëm ndërprerë nga deputetët e opozitës për shkak të kufizimeve të supozuara nga shumica në pushtet për të drejtat e tyre, veçanërisht nga refuzimi i kërkesës së opozitës për ngritjen e një sërë komisionesh hetimore. Si rezultat, ligjet u miratuan nga shumica qeverisëse pa debat. Në mars 2024, shumica në pushtet dhe një pjesë e vogël e Partisë Demokratike të opozitës arritën një marrëveshje, që i riktheu normalitetin aktiviteteve parlamentare.
Gjatë periudhës raportuese, kuvendi nuk ka respektuar disa nga aktvendimet e Gjykatës Kushtetuese. Këto kishin të bënin me antikushtetutshmërinë e disa ndryshimeve të ligjit për komisionet hetimore të miratuar në dhjetor 2023 dhe për Rregulloren e Kuvendit, si dhe përputhshmërinë e mandatit të deputetes së mazhorancës qeverisëse.
Mbikëqyrja e parlamentit ndaj ekzekutivit mbeti e dobët. Shumica e nismave legjislative janë paraqitur nga Këshilli i Ministrave. Gjatë periudhës raportuese, Parlamenti edhe një herë nuk arriti të emërojë kryetarët dhe anëtarët e disa institucioneve, duke përfshirë Avokatin e Popullit dhe Komisionerin për Mbrojtjen nga Diskriminimi (KMD).
Zbatimi nga Parlamenti i kuadrit ligjor për proceset e konsultimit publik mbetet mjaft formale. Ndjekja në kohë dhe transparente nuk sigurohet gjithmonë.
Transparenca më e madhe dhe standarde më të larta etike në procedurat parlamentare janë ende të nevojshme për t'u mundësuar qytetarëve që të kenë akses lehtësisht në informacione rreth aktiviteteve të parlamentit dhe të nxitja e një dialogu politik më konstruktiv midis opozitës dhe mazhorancës", thuhet në raport.
Në progres raportin e BE për Shqipërinë, për vitin 2024, thuhet se vendi ynë ka ka bërë përparime sa i përket gjyqësorit. Në progres raportin e siguruar nga Shqiptarja.com, thuhet se Shqipëria vazhdoi zbatimin e reformës në drejtësi dhe procesit të vetingut, që çoi në përmirësime të rëndësishme në funksionimin e gjyqësorit.
Por, sipas BE mbeten shqetësim tentativat për ndërhyrje politike dhe presioni mbi sistemin gjyqësor, si edhe emërimet e pamerituara të anëtarëve jomagjistratë në KLGJ dhe KLP.
“Shqipëria është e përgatitur mesatarisht në fushën e gjyqësorit dhe të drejtave themelore dhe ka bërë disa përparime gjatë periudhës raportuese.
Shqipëria është mesatarisht e përgatitur dhe ka bërë disa përparime në funksionimin e saj gjyqësor. Shqipëria vazhdoi zbatimin e reformës në drejtësi dhe procesit të vetingut, që çoi në përmirësime të rëndësishme në funksionimin e gjyqësorit që duhet të ruhen. Fundi i procesit të verifikimit në shkallë të parë është i pashmangshëm, i cili është një moment historik i madh me 11 raste të mbetura nga 805 deri më 3 tetor 2024. Shqetësimet mbeten për tentativën për ndërhyrje politike dhe presioni mbi sistemin gjyqësor dhe mangësitë në emërimet e bazuara në merita të anëtarëve jomagjistratë të Këshillit të Lartë Gjyqësor (KLGJ) dhe Këshillit të Lartë të Prokurorisë(HPC) dhe integriteti i tyre.
Harta e re gjyqësore u zbatua, por ka ende sfida me cilësinë dhe efikasitetin e drejtësisë. Janë miratuar disa akte përgatitore për hapjen e një sistem të integruar të menaxhimit të rasteve, por mungojnë alokimet e nevojshme buxhetore, veçanërisht për komponentin e gjykatës.
Rekomandimet e Komisionit nga viti i kaluar janë zbatuar pjesërisht dhe mbeten kryesisht të vlefshme”, thuhet në progres raport.
Komente
Përparim ne korrupsion, ne? Azhbr mire është?
Përgjigju